Peter Sloterdijk on czars, mysticism, rogue nations and the spaces in between

23 juni 2014 door Ronald Glasbergen

Still uit video. Thumbnail Oorlogsverklaring Berlijn 1914 foto: Duitse Gardeofficier -Wikimedia Commons

Europa staat uitgebreid stil bij het begin van de Eerste Wereldoorlog (door velen ook ‘De Grote Oorlog’ genoemd), dit jaar honderd jaar geleden. In België en Frankrijk vinden dit jaar grote internationale herdenkingen plaats. Ook Duitsland en Nederland besteden veel aandacht aan de Eerste Wereldoorlog.
Ronald Glasbergen spreekt in dit video-interview met de Duitse cultuurfilosoof en schrijver Peter Sloterdijk waarbij ook de (aanleiding tot de) Eerste Wereldoorlog ter sprake komt.

In de lobby van het Mariott Hotel in Rotterdam, treffen we Peter Sloterdijk. We spreken over de crisis van het neoliberalisme, over Europa in de 20e eeuw, over de ondergang van de laatste Russische Tsaar. De val van de Tsaar werd in gang gezet door de in 1914 begonnen Eerste Wereldoorlog die weer in gang gezet werd door wat historici wel de ´Funnel of history´, de trechter van de geschiedenis noemen. Zitten we nu, honderd jaar na 1914, in een nieuwe ´Funnel´?

Geschiedenis
De vraag wordt niet letterlijk gesteld, er zijn andere vragen: schrijver Cees Nootenboom zegt ergens dat het onmogelijk is om naar de kaart van Europa te kijken zonder aan de geschiedenis te denken. Ik denk aan Serajewo - niet aan de plaats die van 1992 tot 1996 belegerd werd - maar aan de stad waar de Servische student Gavrilo Princip in 1914 de troonopvolger van Oostenrijk doodschoot. Is een nieuwe Gavrilo Princip genoeg om het raderwerk opnieuw een handje te helpen?

Sloterdijk spreekt zoals hij schrijft, netten van zinnen uitwerpend over alles wat als vraag voor hem opdoemt, ze verbindend tot nieuwe alinea’s die nog grotere brokken mensengeschiedenis kunnen omvatten en die een talige analogie van de wereld oproepen.
Hij spreekt en schrijft om de wereld tot zin, tot zinnen, te maken. Wie voeling heeft met Sloterdijks metafysica, vindt het genoegen aan zijn kant. Wie kant en klare recepten wil of sluitende voorschriften, komt minder goed aan zijn trekken.

Belasting vrijwillig
Peter Sloterdijk is beroemd geworden als schrijver van boeken als ‘Kritiek van de Cynische Rede’ (1983) en van ‘Sferen’ (2004). In 2010 stelde hij nog een revolutionaire verandering van het democratisch systeem voor: belasting zou voortaan op vrijwilligheid gebaseerd moeten zijn. Hij presenteerde tien jaar lang voor ZDF het TV programma ‘Das Philosophische Quartett’.

Op deze winderige februari-ochtend van 2014 trekken we door de geschiedenis. Voor de glimmende roestvrij stalen draaideur van het hotel staat een even glimmende zwarte limousine te wachten die Sloterdijk en Ujic? na afloop van dit gesprek mee moet nemen naar een volgende bestemming. Het is negenennegentig jaar en 218 dagen nadat Princip aanlegde op kroonprins Ferdinand.
De camera loopt.
We beginnen het gesprek.

Interview Ronald Glasbergen. Camera Rick Messemaker en Rolf Versteegh. Montage en vertaling Rolf Versteegh.
De voertaal is Duits, het interview is Engels ondertiteld.