'Corsage': De nieuwe kleren van de keizerin

11 december 2022 door Ronald Glasbergen
'Corsage': De nieuwe kleren van de keizerin
Vicky Krieps als Elisabeth (Sisi) in Corsage Bld. Filmdepot

Met regelmaat worden op film en TV verfilmingen van delen van het leven van de Oostenrijkse keizerin Elisabeth gemaakt. Ze was mooi, tegendraads, gehuwd met Frans Joseph I,  keizer van Oostenrijk , een van de machtigste mannen van de wereld. In een van de recentere verfilmingen , die van de Oostenrijkse filmmaker Marie Kreuzer  wordt ze  verbeeld als een getroebleerde veertiger voor wie het keurslijf van de hofhouding, maar vooral  haar eigen leegte haar te veel wordt. Interesse voor staatszaken heeft ze niet, mag ze niet hebben, sterker ze heeft er een hekel aan. Keizerin Elisabeth is in de versie van regisseuse en scenariste Kreuzer rond haar veertigste vooral geïnteresseerd in zichzelf , haar eigen welzijn en heeft eigenlijk lak aan alles.

Florian Teichtmeister als keizer Franz Joseph   Bld. Filmdepot

Een lastig personage om te portretteren, omdat film en drama nu eenmaal om zekere mate van een identificeerbaar personage vragen. Dat kan je oplossen door een antagonist tegenover te zetten, of een verteller, maar de belangrijkste personages naast Elisabeth, haar echtgenoot, haar zoon, haar decadente neef, bieden te weinig tegenwicht. De film probeert het op te lossen door Elisabeth in vage suffragette termen te beschrijven, vrouw in verzet tegen knellend keurslijf van het hof a la prinses Diana. Een vrouw die anachronistisch - op een staatsbanket rond 1877-  bij wijze van afscheid naar de aanwezigen  de middelvinger opsteekt. Een ander middel dat ingezet wordt is de doorbreking van de historisch illusie. De film speelt rond 1877 maar bij haar lijfarts zit Elisabeth op een design stoel van duidelijk een halve eeuw later, bij een overweg waar ze langs rijdt staat  een tractor van minstens 60 jaar later te wachten, daar waar de explosiemotor nog moet worden uitgevonden; tijdens een bezoek van Elisabeth aan haar zuster Charlotte in Engeland komt een jonge Fransman met een volledig operationele filmcamera voorbij die in de werkelijke geschiedenis pas 20 jaar later zal worden uitgevonden, en ergens gaat een elektrische deurbel over. 

Vervreemding die niets onthuld

Vervreemding is een beproefd middel, maar dit lijkt op vervreemding als een foefje, vervreemding als historische desinteresse. De overige historische reconstructies zijn immers adequaat genoeg om de wereld  van 1878 neer te zetten. Maar de film, de maakster, verzuimt die vervreemding - ook de eigentijdse geluidstrack doet daar aan mee-  iets bij te laten dragen aan het personage van Elisabeth. Die blijft vreemd, merkwaardig en ongrijpbaar. De vervreemdende elementen leiden meer de aandacht af dan dat ze ons betrekken, onzeker maken of aan het denken zetten. Die nieuwe filmkeizerin blijft van het moment dat ze in beeld verschijnt tot het moment dat ze in de film haar eigen lot kiest en daarmee voorgoed verdwijnt – in de historische werkelijkheid wordt ze jaren later vermoord -onuitgewerkt en verwend. De film lijkt zo op de nieuwe kleren van de keizer. Zonde van alle inspanningen, de fraaie settings, het acteerwerk, de cameravoering.

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.