Film 'Drive my car' of 'Oom Wanja' in Hiroshima
(update 21 aug.) De film Drive my car van Ryûsuke Hamaguchi naar een verhaal Murakami, is behalve een verhaal over de ‘gewone’ liefde vooral een verhaal over de liefde voor toneel. Toneel met kapitalen. Performen, teksten uit je hoofd leren, er mee leren spelen, er iets mee laten gebeuren. Of in de woorden van protagonist Kafuku (gespeeld door Hidetoshi Nishijima): iets laten gebeuren tussen de acteurs onderling en uiteindelijk tussen de acteurs en het publiek.
Het moderne
Drive my car is een film over theater met alles wat erbij komt kijken. In dit geval gezien vanuit het perspectief van regisseur Kafuku. Vanaf, het modernistische theatergebouw in de Hiroshima, de stad waar alles noodgedwongen modern is, de audities, repetities, de keuzen van de regisseur, die als een orkestdirigent de acteurs traint voor zijn stuk. En ook de belangen van het productiehuis dat succes wil zien komen aan bod.
In dit geval - de film is gemaakt naar een verhaal van Murukami- staan twee geniale toneelstukken centraal. Het zijn Wachten op Godot van Beckett en Oom Wanja van Tsjechov. Stukken die perfect de beperkingen van de moderne mens wisten te vatten op een manier die op toneel onverslijtbaar is. Stukken die elk op hun manier, de een uit 1899, de ander uit 1952, de impliciete negatieve kernwaarden van het modernisme belichamen.
uit 1952, paste perfect als commentaar op de leegte die achterbleef na de bevrijdingsfeesten aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, die krankzinnige ideologische aberraties, de doden, de collateral damage niet deden vergeten. De leegte, de absurditeit en armoede die volgden op de oorlog werden perfect verbeeld in Godot geschreven door Samuel Beckett, de man die secretaris was van de colossus van het modernisme, James Joyce.
Murukami
Dan Tsjechov's Oom Wanja, over een groep welgestelde plattelandsbewoners, en een paar stedelingen, mensen die zich de luxe kunnen permitteren zich alleen met zichzelf bezig te houden, psychologisch drama dat in een eeuw tijd, alleen aan actualiteit gewonnen lijkt te hebben. Die twee zijn een rode draad van filmer Hamaguchi en schrijver Murakami. De vernietigingsmachine van de Tweede Wereldoorlog als voorlopig dieptepunt van modernisme. Je zou er in Japan een film over kunnen maken , een film die speelt in een appartement in het hypermoderne Tokyo waar je dagelijks je auto wegzet in zo'n volledig geautomatiseerde parkeergarage die voor jouw je auto parkeert. Dan neemt je de lift naar je appartement. Je ontsluit het mechanisme van je voordeur open met je sleutel. Duur een modern sluitwerk, de sleutel deblokkeert geruisloos een mechaniek waardoor, de bronzen verticaal klink indrukbaar wordt en de deur geruisloos opengaat.
Hidetoshi Nishijima en Tôko Miura in Drive my car Foto Filmdepot
Een rechte lijn naar zee
Sommige dingen veranderen niet. Een vrouw die in extase op de schoot van een man de liefde bedrijft in een scene die we vanuit het gezichtspunt van een andere man zien. Een scene die doet denken aan de cultfilms van Oshima (Rijk der zinnen,1976) of Takabayashi (Irezumi,1982) van een halve eeuw geleden. Meer modernisme in Hiroshima, stad van brede straten tussen neonreclames en hoogbouw. Een bezoek aan een kolossale vuilverwerkinginstallatie, afval achter glas. De architect wilde een rechte lijn naar de zee: moderner dan die lijn in deze stad is nauwelijks denkbaar. Maar dit verhaal van Murakami is film geworden. Een werk dat op een andere manier contact maakt met zijn per definitie veel grotere publiek dan een toneelvoorstelling dat doet, toneel waarvan iedere voorstelling uniek is. In een film moeten de acteurs , moet de regisseur weer op een andere manier contact maken.
Filmer Hamaguchi maakt je bewust van het theater dat voor een deel van de vroege film de basis was, Film d'art, Meyerhold, Eisenstein, het theater van Tsjechov, Beckett en al die anderen die op hun schouders staan. Tegelijk maakte hij een film waarin wij als toeschouwers andere werelden betreden, werelden buiten die van het toneel waar we onze acteurs in close-up kunnen volgen. Acteurs, die acteurs spelen.
"Als je in het eerste bedrijf een pistool aan de muur hebt gehangen, dan moet het in het volgende worden afgevuurd," schreef Tsjechov volgens de overlevering. |
De enige acteurs die slechts één rol lijken te spelen zijn de 47 jarige regisseur Yusuke Kafuku even oud als de ‘held’ van Tsjechov in Oom Wanja en Misaki, zijn chauffeuse, die 23 is. Een leeftijd die niet zonder betekenis blijkt, zoals geheel in de geest van Tsjechov, geen enkel element in de film zonder betekenis dient te zijn. Murakami, Hamaguchi en hun schepping Kafuku kennen hun klassieken maar leven honderd jaar na Tsjechov. Kennen er ook de relativiteit van na de atoombommen van augustus 1945 bijgekomen is. Murakami en Hamaguchi weten ook hoe een verhaal te beëindigen.
Voorbijschietende betonconstructies
Voor die tijd rijden we nog in lengte door Japan, langs hypermoderne alpenwegen. Door tunnels met uitgekiende verlichting, lawine overkappingen die de bestuurder optimale bescherming bieden, maar die de blik op het landschap reduceren tot een panorama van voorbijschietende ingenieuze betonconstructies. De helden munten uit in mimiek, uitdrukking van emotie Rijk materiaal dat Japan van regisseur Hamaguchi. Hij en zijn hoofdrolspelers Nishijima en Miura die de chauffeuse vertolkt, maken er een ingehouden maar indrukwekkende film van. De Oscar die deze film als beste ‘buitenlandse’ film kreeg, is dan ook ten volle verdient.
.gif)
