Botsende grondwetsartikelen in Nieuwsuur kostten Bontenbal vijf virtuele zetels (+ video)

27 oktober 2025 door een van onze redacteuren

Misschien is een nieuwe schoolstrijd wel onvermijdelijk. Screenshot v&m van Nieuwsuur op yt

Naast de tot nu toe sterke eindsprint van Rob Jette en de afwezigheid van Geert Wilders wegens bedreigingen in België, was een derde potentiële game changer de dynamiek rond het optreden van Henri Bontenbal op maandag 20 oktober bij Nieuwsuur. 

Bontenbal kreeg die avond van anchor Mariëlle Tweebeeke een voorbeeld voorgelegd van een homoseksuele jongen die reformatorisch onderwijs had gevolgd en volgens de leer van die school wel homoseksueel mocht zijn maar hij zou volgens de leer geen relaties mogen aangaan.

Het daarop volgende gesprek met de uitspraken van Bontenbal erover leidde tot enige opschudding in Nederland verkiezingsland.

De Christendemocraat was tot op dat moment met een onberispelijke virtuele opmars in de peilingen bezig. De opiniepeilers schatten de comeback van het CDA onder leiding van Bontenbal voor 20 oktober nog op 25 zetels. Daarna viel dat virtuele zetelaantal terug tot 20 zetels. De vrijheid van onderwijs om in sommige vormen van geloof ingebakken vormen van onvrijheid te onderwijzen, kostten het levensbeschouwelijke CDA, 5 virtuele zetels.      

Bontenbal bij Nieuwsuur: De vraag is wat scholen wel of niet mogen onderwijzen als het gaat over religie?En uw zegt terecht het zijn botsende grondrechten. Dus artikel 1 versus dat andere artikel. [ red.:Artikel 23]. Ik denk dat die spanning er altijd zal blijven bestaan. Uiteindelijk zijn scholen van bijzonder onderwijs wel iets dat we hebben bevochten. En in een pluriforme samenleving met liberale democratie daar schuurt het wel met meningen die jijzelf niet hebt en dat is het moeilijke aan een liberale democratie zijn, dat daar dus mensen zijn , groepen , die standpunten, religieuze standpunten huldigen die de jouwe niet kunnen zijn. En dat je die pluriformiteit laat staan , maar het moet passen binnen de grenzen van de rechtsstaat.

Maar de vraag is dan wil je die scholen die vrijheid ontnemen? Want de vraag is ook steeds : wat verliezen we als we scholen niet meer toestaan om dit soort religieuze standpunten te uiten. Want dan verliezen we dus het bijzonder onderwijs en dat is wel een verworvenheid. Uiteindelijk zijn die scholen van de samenleving en niet van de overheid. Dus er is heel veel waarde gehecht dat delen van de samenleving het onderwijs mogen vormgeven zoals we dat zelf willen. 

Wat vindt je dat scholen wel of niet mogen onderwijzen als het gaat over religie? En u zegt terecht het zijn botsende grondrechten.

​

Heet hangijzer 

In een land dat aan een kant een van de meest ontkerkelijkte is van de westerse wereld en dat aan de andere kant een sterke groei van religie ziet met name door het toegenomen aantal aanhangers van de islam, kan het in de negentiende en begin twintigste eeuw hard bevochten door de staat gefinancierde bijzonder - levensbeschouwelijk - onderwijs, opnieuw  heet hangijzer worden. Het bijzonder onderwijs is immers een dossier waar politiek, onderwijs, religie, opvoeding, de staat en grond- en mensenrechten samenkomen. Mag je de vrijheid van onderwijs gebruiken om bepaalde onvrijheden te onderwijzen?  'Nee,'  vond ook Bontenbal maar hoe precies...?  Hij had het er moeilijk mee. 

Wat vindt je dat scholen wel of niet mogen onderwijzen als het gaat over religie? En u zegt terecht het zijn botsende grondrechten. De vraag is wil ik die scholen die vrijheid ontnemen?

​Aan herijking toe 

Ons bijzonder onderwijs is dan ook een historisch compromis dat niet meer van deze tijd lijkt te zijn. Hoog tijd om te kijken hoe onze buurlanden, met al dan niet christendemocratische partijen, het aanpakken en waar afschaffen politiek wel een brug te ver zal zijn, het bijzonder onderwijs te herijken.   

Meer info:   De schoolstrijd in een vergelijkende studie ;  ​De tweede schoolstrijd​