‘Waar is het historisch centrum van Rotterdam?’

17 mei 2025 • 02:00 door Han van der Horst
‘Waar is het historisch centrum van Rotterdam?’
Een zeekasteel verlaat Rotterdam. Bld. AI geïnstrueerd door de auteur

Afgelopen woensdag had ik onverhoeds een middagje op zijn Rotterdams. Laat ik maar gewoon opsommen wat gebeurde. Ik nam de metro naar Blaak om bij De Slegte te speuren naar een bepaald boek: Taipan van James Clavell. Dat is in de jaren tachtig of zo door de toenmalige uitgeverij Elsevier in een Nederlandse vertaling op de markt gebracht. Je ziet die boeken overal liggen maar als je een exemplaar nodig hebt voor een cadeau, dan niet. Ik ving dus bot en besloot tot vertroosting 2 Rotterdamse kroketten te nuttigen aan het loket in de Markthal. Daar raakte ik in gesprek met een Braziliaanse dame, die de geneugten van deze kroket al had ontdekt. Zij vroeg mij waar het historische centrum was.

Dit behoort tot de fantasie van elke Rotterdammer. Dat een buitenlandse toerist, liefst een Duitser, je vraagt waar het historische centrum ligt en hoe je dan snedig antwoordt. Velen zijn zulke gedachtenspinsels zelfs voor waarheid gaan houden en vertellen er in geuren en kleuren over op familiefeesten of aan de toog. Ik moest bijna tot mijn 76e verjaardag wachten voor ik een dergelijke belevenis in het echt meemaakte.

‘Waar is het historisch centrum van Rotterdam?’, vroeg zij. Ik antwoordde: ‘Daar zit U nu middenin. Alleen is het 85 jaar geleden door de Duitsers gebombardeerd. Maar er staat hier vlakbij nog een middeleeuwse kerk. Die hebben ze gerestaureerd’. De Braziliaanse dame nam dit zonder meer van mij aan. Ze had er verder geen commentaar op. Ze kwam uit São Paulo, zei ze. Ik had dat gezien haar verschijning al een beetje gedacht. De meeste inwoners van São Paulo komen uit het Noordoosten van Brazilië. Dat zijn kleine mensen met een licht donkere huidskleur, maar deze dame zag er eigenlijk heel Europees uit. São Paulo is destijds groot gemaakt door Napolitaanse immigranten en ze maken er de beste pizza´s ter wereld. De betere standen in de stad zijn nogal blank van uiterlijk. ‘Als U oude steden wilt zien, moet U naar Delft gaan’, zei ik maar daar was ze al geweest.

Ze was per schip gekomen. De Italiaanse rederij Costa organiseert cruises tussen Santos en Lissabon waarbij er ook passagiers worden opgenomen in Rio de Janeiro, en Maceió. Daarna gaat het via Praia, de hoofdstad vanKaap Verdië, Tenerife, Casablanca en Cadiz naar Lissabon. ‘We hebben haast drie weken lang alleen maar gegeten’, zei de mevrouw. In Lissabon stapte zij over op een ander cruiseschip naar Rotterdam. Nu bekeek zij Nederland. Daarna nam ze afscheid en ik wenste haar nog een fijne vakantie.

Thuis zocht ik op het internet Costa Crociere op. Deze rederij bood cruises met free beverage aan, zodat we met recht kunnen zeggen dat ze zuipschuiten in de vaart houdt. Volgend jaar is er weer een reis van Brazilië naar Europa. Die gaat na Lissabon verder via Southhampton, Le Havre en Zeebrugge naar Kiel. Enkele reis tegen de 2000 dollar. Je vaart op de Costa Diadema met ruimte voor bijna 5000 passagiers. Ze is net elf jaar oud. Tonnage: 132.500. Van alle gemakken voorzien. Een varende feestzaal.

Ik moest denken aan vroeger: aan Van Nievelt Goudriaan & Co. met zijn Zuid-Amerika Lijn. En hoe de passagiers van de Alhena of de Alhati elegant zaten te dineren terwijl die Braziliaanse mevrouw ongetwijfeld voor haar diner in de rij heeft gestaan met een plateau. Op de Zuid-Amerika Lijn was je overigens vaak aangewezen op vrachtschepen met passagiersaccommodatie.

En zo maakte die mevrouw uit São Paulo het Rotterdamgevoel bij me wakker. Tegelijk beeldde ik mij in van boord te gaan in Rio na een rustige reis op een schip van de Zuid Amerika lijn.




hanvanderhorst@vandaagenmorgen.nl

Over de columnist

Han van der Horst

Han van der Horst werkte van 1978 tot 2012 bij de Nuffic, de Nederlandse organisatie voor internationale samenwerking in het hoger onderwijs. Hij was een aantal jaren boekbespreker bij het VPRO-radioprogramma OVT, dat in teken staat van geschiedenis. Van der Horst is voorzitter van het Comité Open Monumentendagen Schiedam. Zijn boeken over geschiedenis zijn geschreven voor een breed publiek en worden uitgegeven door onder andere het Schiedamse Scriptum (bekend van Snoecks), Prometheus of Polak & Van Gennep. Hij was ook vaste radiocolumnist bij Radio Rijnmond (2011-2015). Sinds januari 2016 is hij radiocolumnist bij het radioprogramma De Late Avond.

Dat is geen sax maar een d
21 jun
Dat is geen sax maar een d
De open brief van de burgemeester over Gaza
14 jun
De open brief van de burgemeester over Gaza
Televisie en werkelijkheid
31 mei
Televisie en werkelijkheid
Dit college moet zo snel mogelijk weg
31 mei
Dit college moet zo snel mogelijk weg
Een laatste hoop
17 mei
Een laatste hoop
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.