Komt er weer Nederlandse winst in de vrouwentour?

13 augustus 2024 door Ard Heuvelman

Leontien van Moorsel. Foto Brian Townsley CC BY 2.0

Een Tour de France voor vrouwen is, in diverse vormen, verreden vanaf 1984. Daarmee is de Franse wedstrijd ook de oudste rittenkoers voor vrouwen op de kalender. Sterker nog, al in 1955 werd een etappewedstrijd voor vrouwen verreden in de Franse departementen Ile de France en Normandië.

Eenenveertig rensters reden vijf ritten en de eindzege ging naar de Britse Millie Robinson, in het dagelijks leven vrachtwagenchauffeur. Daarna was het weer geruime tijd stil in het vrouwenwielrennen, hoewel de internationale competitie op gang kwam met een jaarlijks wereldkampioenschap vanaf 1958.

't begon als een soort ‘voorprogramma’​

Begin jaren tachtig achtte Tourorganisator Jacques Goddet de tijd gekomen om de Tour de France ook door vrouwen te laten verrijden. Met ingang van 1984 reden de vrouwen als een soort ‘voorprogramma’ van de mannentour het laatste deel van iedere rit, zodat er in elke aankomstplaats twee finishes te zien waren, eerst de vrouwen, daarna de mannen.

In totaal reden de vrouwen 18 ritten met een internationaal peloton van rijdsters uit Frankrijk, Groot Brittannië, Verenigde Staten, Canada en Nederland. Toprensters uit België, Spanje en Italië ontbraken vanwege de Olympische Spelen die kort na de Tour in Los Angeles plaatsvonden en waar voor de eerste maal een wegwedstrijd voor vrouwen op het programma stond.

​Marianne Martin​

De eindzege in de eerste Tour ging naar de Amerikaanse Marianne Martin. Zij mocht in Parijs op het podium samen met de laureaten uit de mannentour Laurent Fignon, Bernard Hinault en Greg LeMond. Ook op het podium de Nederlandse Mieke Havik, die de groene trui van het puntenklassement mocht aantrekken.

De Nederlandsen presteerden trouwens toch heel goed met ritzeges van Havik, Heleen Hage, Conny Meijer en Petra de Bruin, terwijl Heleen Hage als tweede in het eindklassement eindigde.

Jannie Longo Foto James F. Perry  CC BY SA 3.0

De Tour de France Féminin werd tot 1990 verreden met twee zeges van de Italiaanse Maria Canins in 1985 en 1986 en vervolgens nog drie van de Française Jeannie Longo (1987 t/m 1989).

Daarna veranderden naam en formule van de wedstrijd onder de naam Tour de la CEE Féminin en werd zodoende een korte versie van de Ronde van de EEG van 1990 tot 1994. Daarin was de winst tweemaal voor een Nederlandse: Astrid Schop in 1991 en Leontien van Moorsel in 1993.

Leontien van Moorsel 

Met de kleine Van Moorsel (‘Tinus’ uit Boekel) was de eerste grote vedette van het Nederlandse vrouwenwielrennen opgestaan. Vanaf 1992 werd er ook een Tour cycliste féminin georganiseerd door een concurrent van de Société du Tour de France. Meteen won Leontien ook deze Tour, evenals het jaar daarop. Met ingang van 1998 veranderde die koers van naam in La Grande Boucle féminine, en werd de wedstrijd ook steeds korter om tenslotte na de editie van 2009 te verdwijnen.

Leontien was intussen wereldkampioene op de weg geworden in 1991 en 1993. Maar ze was zo fanatiek dat ze zichzelf uithongerde om zo goed mogelijk door de bergen te komen. Ze moest als anorexiapatiëntenoodgedwongen stoppen met koersen.

In 2000 kwam ze sterk terug met vier Olympische titels in Sydney op de weg en de baan. Vier jaar later voegde ze daar nog twee aan toe in Athene. Ook bezat ze bijna twaalf jaar het werelduurrecord op de fiets met ruim 46 kilometer, gereden in 2003 in Mexico City. Ze stopte na Athene in 2004.

​La Grande Boucle​

Leontien scoorde later niet meer in La Grande Boucle. Deze wedstrijd werd steeds moeilijker te organiseren door het wegvallen van sponsors. Die trokken zich massaal terug vanwege de vele dopingaffaires bij het mannenwielrennen, culminerend in de zogenaamde dopingtour in 1998.

In 2004 werd de koers niet verreden, om vanaf 2005 te degraderen tot een internationaal gezien onbeduidende wedstrijd die ook steeds minder etappes ging tellen. Nadat er in 2009 slechts drie ritten door Bretagne waren betwist werd de stekker uit de Grande Boucle getrokken.

In de lift

In de jaren daarna kende het vrouwenwielrennen een steile opgang met steeds meer grote koersen op de kalender, zoals de Ronde van Vlaanderen en Luik-Bastenaken-Luik. In ons land stond een nieuwe vedette op, Marianne Vos, een ongekend talent. Vos blonk uit in het veldrijden en op de weg, een Mathieu van der Poel avant la lettre. Zij won alle grote wegwedstrijden, werd acht maal wereldkampioen in het veld, driemaal wereldkampioen op de weg en won de wegrit van de Olympische Spelen in 2012.

​Marianne Vos​

Marianne diende met enkele andere toprensters een verzoek in bij de Tourdirectie om de vrouwentour door Frankrijk weer op het programma te krijgen. Dit had uiteindelijk resultaat.

Vanaf 2014 werd een ééndaagse vrouwenkoers verreden aan het slot van de Tour voor mannen. Die werd La Course by Le Tour de France genoemd. De eerste drie jaren reden de vrouwen een criterium op de Champs Élysées in Parijs voorafgaand aan de finish daar van de mannen. Vos won de eerste editie.

In 2015 ging de zege naar een nieuw Nederlands talent, Anna van der Breggen. Zij werd Olympisch kampioene op de weg in Rio de Janeiro in 2016 en wereldkampioene in 2018 en 2020. La Course veranderde in 2017 en 2018 met een parcours in de Alpen.

Beide malen won Annemiek van Vleuten, een geweldige klimster, maar in 2019 zwaaide Vos weer met de bloemen in de stad Pau. De laatste twee edities van La Course vonden plaats tijdens de start van de mannentour in Nice en Bretagne. Beide malen stond Vos weer op het podium, maar moest ze de overwinning aan een ander laten. In 2021 aan een volgend Nederlands talent, Demi Vollering.

Demi Vollering topfavoriet 

Sinds 2022 wordt de Tour de France Femmes verreden, een rittenkoers van een week met vlakke aankomsten en bergritten. Zowel in 2022 als in 2023 was een zware beklimming opgenomen, respectievelijk La Planche des Belles Filles in de Vogezen en de Tourmalet in de Pyreneeën.

Beide malen won een sterke klimster, eerst Van Vleuten, daarna Vollering. Dit jaar zal diezelfde formule worden gehanteerd. Er staan eerst een paar vlakke ritten op het programma met de ritten Rotterdam-Den Haag en Dordrecht-Rotterdam. Daarna is er een individuele tijdrit in Rotterdam.

Vervolgens trekken we het heuvellandschap in met de etappe van Valkenburg naar Luik in België. Daarna zijn er wat heuvelachtige ritten in Frankrijk, om af te sluiten met een rit naar de top van de befaamde Alpe d’Huez.

Wederom is de sterkste klimster topfavoriete, Demi Vollering uit het ultra vlakke Pijnacker.