Talkshowterreur
De verkiezingen in de Verenigde Staten zijn beslecht en daarmee komt langzamerhand een einde aan het voortdurende informatiebombardement waarmee de Nederlandse mediaconsument de afgelopen weken werd bestookt. In de nieuwsberichten, in speciale programma’s maar vooral in de talkshows werd enorm veel aandacht aan die verkiezingen besteed. En voor de gelegenheid waren ze weer van stal gehaald: de Amerikadeskundigen.
Ons land heeft veel talkshows en enorm veel Amerikadeskundigen. Van de vroege ochtend tot de late avond werden verkiezingsnieuws en deskundigen in nieuws, actualiteitenprogramma’s en talkshows rondgepompt. Van Goedemorgen Nederland van WNL tot aan Bar Laat van BNNVARA. Dan hebben we ook nog alleen op vrijdag Carrie op vrijdag, op zondag het EO programma Dit is Tijs, en op NPO2 een puur politieke talkshow met Café Kockelmann. Meestal gaat het in die programma’s over de actuele onderwerpen uit het Journaal, nader geduid in Een Vandaag om 18.30 uur en het latere Nieuwsuur. Wie de media volgde liep dus de kans iedere dag talloze malen met dezelfde personen en exact dezelfde informatie te worden geconfronteerd. Waar komt die overdaad vandaan?
Het fenomeen van de nieuwsduiding in specifieke programma’s zoals talkshows is diep geworteld in de programmering van de Nederlandse omroep. Het gaat om programma’s die van oudsher een vast en omvangrijk kijkerspubliek trokken. Ook in deze tijd waarin de markt steeds verder versplinterd en het publiek voor televisie informatie steeds ouder wordt houdt men vast aan de formule van de talkshow. Nog steeds dragen we de erfenis van de verzuilde maatschappij en dat betekent dat elke omroepvereniging graag zijn duit in het talkshowzakje wil doen. Een niet onbelangrijk nevenpunt van de talkshow is, dat het programma’s betreft die tamelijk makkelijk te produceren en betrekkelijk goedkoop zijn. De duurste kostenpost is de presentator of presentatrice. De redactie bestaat tegenwoordig hoofdzakelijk uit ZZP’ers en stagiaires, de gasten zijn meestal gratis en het decor gaat tijden mee. De optredende deskundigen kunnen kosteloos hun bekendheid en publicaties uitventen. Tel uit je winst.
Nou, dat hebben we de afgelopen tijd weer geweten. De deskundigen buitelden over elkaar heen om ons de winnaar haarfijn te voorspellen en uiteraard om nog eens te proberen het Amerikaanse kiessysteem uit te leggen. Niet dat dat erg helder is geworden, want meestal wordt bij onduidelijkheid niet doorgevraagd, het moet wel gezellig blijven. De talkshows worden meer en meer amusement, want van kritische diepgang houdt de gemiddelde kijker niet. Ook andere gasten worden steevast bevraagd over het aan de orde zijnde gespreksonderwerp. Wat vinden de uitgenodigde zangeres en bekende tatoeëerder van de politieke ontwikkelingen? Meestal zit een bont gezelschap aan tafel, zodat de gesprekken vaak het niveau van de borreltafel niet overstijgen. Het programma heet niet voor niets talkshow, met de nadruk op de laatste lettergreep. Hoogtepunt uit het genre op de Nederlandse televisie is daardoor Vandaag Inside van SBS6, waar de onderlinge verhoudingen tussen de gesprekspartners er meer toe doen dan de inhoud. Het is het summum van de borreltafel, maar daar houdt de kijker wel van, dus de kijkcijfers van die show zijn hoog.
En zo buitelde de Amerikaanse politiek in al haar glorie weer over ons heen, inclusief swingstates, delegates, electoral college, congress, law and order en zo meer. Van commentaar voorzien door Raymond Mens, Laila Frank, Willem Post, Charles Groenhuijsen, Sarah Polak, Michiel Vos, Victor Vlam (wie?), en een heel gevolg. Maar waar zijn toch Ruth Oldenziel en Maarten van Rossum gebleven? En zijn we bijgespijkerd over de verwachte verkiezingsuitkomst en wat kiesmannen betekenen voor de uitkomst van de stemming. Aan het kiessysteem werd weer menig woord vuilgemaakt en wat de uitkomst betreft werd een sterke inhaalrace van kandidate Harris voorspeld.
Het netto resultaat is dat het Amerikaanse kiessysteem voor menigeen nog een raadsel is en dat kandidate Harris een verpletterende nederlaag leed. Maar goddank keert hetzelfde circus over een aantal jaar weer terug.
.gif)
