De Grote Misleiding

11 juni 2022 door Rein Heijne
De Grote Misleiding
Detail omslag Spoken courtesy Querido.

Kort voor de Russische inval in Oekraïne verscheen het boek Spoken. Hoe het kapitalisme ons tot oorlog drijft van historica en mediaspecialist Pien van der Hoeven. Aan de hand van de geschiedenis van drie Amerikaanse oorlogen beschrijft zij hoe nepnieuws diende om militaire actie te ondernemen. Daarbij is sprake van een vast patroon. “Er zijn de anonieme ambtenarenen woordvoerders die nieuws insteken bij de pers op voorwaarde van anonimiteit, en het gescherm met geheime inlichtingen. Dat was zo bij het Tonkinincident in Vietnam, bij deGolfoorlog en de Irakoorlog."

Halve waarheden

Met dit boek ontmaskert Van der Hoeven de leugens en georganiseerde paranoia van politieke machthebbers. Zij weet duidelijk te maken dat ‘leugen en bedrog’ een steeds sterkere rol zijn gaan spelen in de moderne oorlogvoering. Daarbij wijst zij vooral nadrukkelijk op de rol vande westerse journalistiek, maar zij merkt ook op dat de gevestigde media een deel vanhunnieuwsmonopolie zijn kwijtgeraakt aan sociale media. Publieke opinies worden gevormd door berichtgeving en commentaren in de media. Maar de meest gangbare misleiding door demedia is echter niet de platte leugen, maar de halve waarheid, het niet vermelden van essentiële achtergrondinformatie, het achterwege blijven van een minimum aan historische en sociale context. Zij concludeert daaruit dat journalisten hun functie als poortwachter hebben verloren. Hierdoor is het voor gewone burgers steeds lastiger geworden omzich een duidelijk en correct oordeel te vormen. Helaas is door de toegenomen commercialisering van de media ook de functie van de onderzoeksjournalistiek steeds verder uitgehold. Publicaties van gedegen kritisch onderzoek krijgen hierdoor steeds minder de ruimte. En dat is ten koste van waarheidsvinding en objectieve berichtgeving gegaan.

Een alarmerende boodschap

Verder gaat Van der Hoeven uitgebreid in op de ontwikkeling van het Amerikaanse militair-industriële complex (MIC) en de toenemende politieke invloed van de neoconservatieven daarop. Die slaagden er zelfs in om in de regering van George Bush Jr te komen om zodoende hun neoconservatieve agenda uit te kunnen voeren. Zij zorgden er ook voor dat in die regeringeen groot aantal vertegenwoordigers van het MIC werden opgenomen. Van der Hoeven spreekt in dit verband van een “militaire staatsgreep op z’n Amerikaans”. Onder invloed van het militair-industrieel complex zijn Amerikaanse regeringen bereid de eigen bevolking te bedriegen, is haar conclusie. Door verspreiding van nepnieuws wordt geprobeerd die te overtuigen van de noodzaak om militair in te grijpen. Waar ook ter wereld.

De kern van Spoken is uitermate alarmerend. Toch biedt Van der Hoeven ons nog een schrale troost door er op te wijzen dat er soms zowel in de politiek als in de journalistiek uitzonderingen waren waardoor na decennia de meest duistere zaken uiteindelijk alsnog aan het licht konden komen. Dat is natuurlijk goed nieuws voor historici, maar is wel een enorme pot mosterd na de maaltijd. Het grootste leed voor miljoenen mensen is dan al schrijnend geleden.

Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.