Tegen bewapening (Westers denken en geopolitiek – deel 1)

05 juli 2025 • 02:00 door Rein Heijne

Een hypersonische Kinzhai raket zoals ingezet tegen Oekraine . Hier op een foto van de Rusische Overheid onder een Mig 31. Bld. 2017 Kremlin.Ru / CC BY 4.0

“De moderne bewapening staat in al haar consequenties diametraal tegenover alles wat bijdraagt aan de menselijke waardigheid.” In 1983 wees de polemoloog Johan Niezing tijdens een internationale humanistische vredesconferentie op de gevaarlijke, mensonwaardige dynamiek achter het bewapeningsdenken. Dat werd gevoed door een invloedrijk “militair-industrieel-complex”. “Het bewapeningsdenken voert ons van kwaad tot erger”, aldus Niezing toen. “Als we er niet in slagen om de bewapeningsdynamiek onder controle te krijgen rest ons een toekomst waarin wij overgeleverd zullen zijn aan vormen van irrationaliteit waarmee vergeleken die van de holenmens, de middeleeuwen, de inquisitie, zelfs het fascisme, slechts milde varianten zullen lijken”.

Zo’n 42 jaar later beschrijft econoom en filosoof Mark Vandepitte de huidige geopolitieke status, waarin de wereld inmiddels verzeild is geraakt. (DeWereldMorgen, 7.4.2025):
De militarisering van Europa voltrekt zich in een bredere economische crisis. Door de VS slaafs te volgen heeft Europa na de val van de Sovjet-Unie nagelaten om een evenwichtige veiligheidsstructuur te construeren, waarin ook Rusland een plek kan krijgen. Het hoofdexcuus voor de huidige oorlogskoorts, namelijk dat Rusland een militaire bedreiging vormt, slaat nergens op. Moskou is helemaal niet uit op expansie. Volgens topexperts als Jeffrey Sachs en John Mearsheimer was de invasie in Oekraïne voor Moskou een antwoord op de uitbreiding van de NAVO oostwaarts en de militarisering van Oekraïne. Moskou zag dit als een existentiële bedreiging. In plaats van een evenwichtige veiligheidsstructuur te construeren, lanceren we een gevaarlijke wapenwedloop en poken we de vijandigheid tegenover de Russische nucleaire grootmacht steeds verder op.

Vandepitte vraagt zich in gemoede af of een dergelijk niveau van militarisering werkelijk in het belang van de Europese burgers is; of slechts in het belang is van economische elites, met name de wapenindustrie en handel. Laten wij ons meeslepen in deze opgefokte oorlogskoorts of kiezen de burgers voor welvaart en welzijn, voor een duurzame economie en een evenwichtige veiligheidsstructuur voor het Europese continent.