Ahmed Aboutaleb vertoont ouderwets sociaaldemocratengedrag

14 januari 2023 door Han van der Horst

Druiventrossen Foto (detail) F Sgroi cco

Ahmed Aboutaleb betoonde zich verleden week een sociaaldemocraat van de oude stempel. Hij nam een besluit dat de roemruchte rode wethouders van meer dan een eeuw geleden graag op hun naam hadden gebracht. Dat deed de burgemeester toen hij Carnisse aanwees als een wijk waar geen nieuwe vergunningen meer worden verleend aan slijters en caféhouders. De bevolking is gemiddeld al dronken genoeg. Er hoeft wat de Aboutaleb betreft geen nieuwe horeca meer bij.

​Blauwe Druivetros

Zo rond 1900 was er niet meer dan een soort inschrijving voor nodig om toestemming te krijgen voor de opening van een kroeg. Zo kwam mijn overgrootvader Jacobus van der Horst in 1895 of daaromtrent aan zijn vergunning nadat hij het binnenschip van de familie had verkocht. Ik vermoed omdat hij wist dat hij niet zo oud zou worden. Hij was in Schiedam verliefd geworden op de zakkendragersdochter Klara van Alphen. Hij was 32, zij 29, toen ze trouwden. Ze kregen tien kinderen van wie vier het overleefden. Mijn overgrootvader verruilde de Rijnvaart voor de tapperij De Blauwe Druivetros omdat zijn echtgenote de zaak gemakkelijk kon voortzetten als hij kwam te overlijden. Met een rijnaak ging dat niet. Dat was geen vrouwenwerk.

Zo is het ook gegaan.  Na het overlijden van mijn overgrootvader op 10 mei 1902, nam zij de zaak over. Het kroegje was van meet af aan stamcafé van zakkendragers die in de gelagkamer wachtten op nieuw werk. Het was logisch dat ze hun klandizie gunden aan de dochter van een hunner. Zo gemakkelijk ging het allemaal en dat was de groeiende anti-alcoholbeweging in Nederland een doorn in het oog.

Blauwe knoop

Er waren een heleboel redenen  voor afkeer van sterke drank. God wilde geen onmatigheid. Alcohol ondermijnde de volkskracht. Jenever hield de arbeiders van de klassenstrijd af. Take your pick.

De rijk geschakeerde anti sterke drank beweging hield uiteenlopende ijzers in het vuur. Het einddoel kon je kort formuleren: ¨Sluit Schiedam¨. De meeste activisten begrepen dat dit alleen met tussenstappen kon worden bereikt. Een belangrijk actiepunt was verhoging van de accijns op alcohol. Daarnaast eiste men een verbod op het uitbetalen van lonen in de kroeg. Vakbonden speelden op dat gebied een grote rol.

Maar Aboutaleb greep verleden week terug op iets dat  veel leek op ¨plaatselijke keuze.  Dat idee hadden de vijanden van de drankzucht uit Engeland overgenomen. Ze eisten dat er per buurt of stad of gemeente referenda zouden worden gehouden over de vraag of kroegen en slijterijen werden toegestaan. In Nederland ondertekenden meer dan zeshonderdduizend mensen een petitie om dit mogelijk te maken, dit op een bevolking van iets meer dan vijf miljoen. Het voorstel is nooit gerealiseerd want het liep steeds vast in de Tweede Kamer. En zo kwam er van plaatselijke keuze niets terecht.

Horecadichtheid

Wel werden gemeentebesturen minder scheutig met het verlenen van vergunningen aan kroegen. Daarom vind je nog steeds massaal horeca in negentiende eeuwse wijken. De horecadichtheid in buurten van tussen de twee wereldoorlogen is al weer een stuk lager en in de nieuwbouwwijken van na de Tweede Wereldoorlog werd er  nauwelijks nog plaats voor gemaakt. Gezinnen hadden licht, lucht, parken en speelgelegenheid voor de kinderen nodig, geen tap waar vader zijn zuur verdiende centen kon vergooien. In die traditie staat nu nadrukkelijk Ahmed Aboutaleb.