NATO-toetreding Finland en Zweden dichterbij, maar wegens Koerden omstreden bij Turkije

10 juli 2022 door een van onze redacteuren
NATO-toetreding Finland en Zweden dichterbij, maar wegens Koerden omstreden bij Turkije
Marisa Gerards (permanent vertegenwoordiger bij de NAVO) ondertekent de toetredingsprotocollen van Finland en Zweden - Beeld: NATO

Donderdagavond laat stemde een grote meerderheid van ons Nederlands parlement in met de goedkeuringswet voor NATO-toetreding Zweden en Finland. Volgende week volgt vrij zeker de Eerste Kamer. In de NATO moeten alle 30 parlementen akkoord gaan. Nederland dus en 29 anderen. Waar het ondanks eerdere trilaterale afspraken - het memorandum van Madrid - mis kan gaan, is bij het Turkse parlement in Ankara. In Turkije is het Zweedse en Finse lidmaatschap wegens de Koerden in die landen omstreden. Turkije heeft moeite met de vrijheid van PKK en YPG leden in met name Zweden. 

Madrid

Op 4 juli gingen daar de toetredingsonderhandelingen met Finland en Zweden van start. De onderhandelingen zijn diezelfde dag afgerond. NATO-lidstaat Turkije die als belangrijkste dwarsligger gezien werd ging om. Zweden zou  kijken of het de hulp aan de Koerdische PKK en YPG wettelijk kon inperken. In de onderhandelingen werden verder de precieze voorwaarden voor toetreding afgesproken, en beloofden Finland en Zweden zich officieel aan de principes en waarden van het bondgenootschap te zullen houden. Ook bevestigden zij hun vermogen om aan de politieke, juridische en militaire verplichtingen van de NAVO te voldoen. 

Ondertekening alle leden
In een brief aan de secretaris-generaal van de NAVO maakten Finland en Zweden officieel bekend dat zij zullen voldoen aan alle voorwaarden en verplichtingen van hun lidmaatschap. Daarna werden de toetredingsprotocollen van beide landen opgesteld. Die zijn op 5 juli door alle bondgenoten ondertekend. Namens Nederland werd dat gedaan door Marisa Gerards, de permanente vertegenwoordiger bij de NAVO (ook wel NAVO-ambassadeur). Nu alle handtekeningen zijn gezet, gaan in ieder land de goedkeuringsprocedures van start. Finland en Zweden hebben officieel de status van ‘genodigden’. Zij mogen nog niet meestemmen, maar mogen wel aansluiten bij bijna alle NAVO-overleggen en hebben toegang tot meer informatie dan voorheen. Zo kan de overgang naar lidmaatschap zo soepel mogelijk verlopen.

Meer veiligheid voor Finland, Zweden en NATO

Finland en Zweden hebben goed getrainde legers die ook goed materiaal hebben. En ze hebben al vaak samen met NAVO-landen geoefend, dus samenwerken gaat goed. Daarmee vormen zij een versterking van de NAVO. Ook vanwege hun ligging: de Baltische Zee en het hoge noorden zijn nu veel beter beschermd.

Door de oorlog in Oekraïne is ook voor Finland en Zweden de veiligheidssituatie veranderd. Pas als zij daadwerkelijk zijn toegetreden, is artikel 5 van de NAVO van toepassing. In dat artikel staat dat een aanval op 1 bondgenoot moet worden beschouwd als een aanval op alle bondgenoten. Finland en Zweden zijn dus tot aan toetreding tot de NAVO extra kwetsbaar voor Russische agressie. Het is daarom belangrijk dat de periode tot toetreding zo kort mogelijk wordt gehouden.

Nederland heeft, net als bijvoorbeeld de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk, in een publieke verklaring toegezegd dat het Finland en Zweden ook in de tussentijd op hun verzoek bij zal staan. Op die manier levert Nederland een bijdrage aan de veiligheid van Finland en Zweden.

Het kabinet ging akkoord op 5 juli. De Tweede Kamer op 7 juli. Nu moet alleen de Eerste  Kamer zich er nog over uitspreken. Ook de andere landen moeten akkoord gaan. In Turkije  maar ook in het toetredende Zweden,  is om tegenovergestelde redenen, niet iedereen onverdeeld enthousiast.     


Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.