Winnaars Nobelprijs geneeskunde lieten zien hoe T-cellen regelen en beschermen
Het krachtige immuunsysteem van het lichaam moet gereguleerd worden, anders kan het onze eigen organen aanvallen. Mary E. Brunkow, Fred Ramsdell en Shimon Sakaguchi ontvangen de Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde 2025 voor hun baanbrekende ontdekkingen met betrekking tot perifere immuuntolerantie, die voorkomt dat het immuunsysteem het lichaam schaadt.
Mary E. Brunkow, Fred Ramsdell and Shimon Sakaguchi Bld. Ill. Niklas Elmehed / Nobel Prize Outreach
Immuunsysteem
Ons immuunsysteem beschermt ons dagelijks tegen duizenden verschillende microben die ons lichaam proberen binnen te dringen. Deze hebben allemaal een ander uiterlijk en veel ervan hebben overeenkomsten met menselijke cellen ontwikkeld als een vorm van camouflage. Dus hoe bepaalt het immuunsysteem wat het moet aanvallen en wat het moet verdedigen?
Mary Brunkow, Fred Ramsdell en Shimon Sakaguchi ontvangen de Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde 2025 voor hun fundamentele ontdekkingen met betrekking tot perifere immuuntolerantie. De laureaten identificeerden de bewakers van het immuunsysteem, regulerende T-cellen, die voorkomen dat immuuncellen ons eigen lichaam aanvallen.
T-cellen regelen immuunsysteem
"Hun ontdekkingen zijn doorslaggevend geweest voor ons begrip van hoe het immuunsysteem functioneert en waarom we niet allemaal ernstige auto-immuunziekten ontwikkelen", aldus Olle Kämpe, voorzitter van het Nobelcomité.
Shimon Sakaguchi zwom in 1995 tegen de stroom in toen hij de eerste belangrijke ontdekking deed. Veel onderzoekers waren er destijds van overtuigd dat immuuntolerantie zich alleen ontwikkelde doordat potentieel schadelijke immuuncellen in de thymus werden geëlimineerd, via een proces dat centrale tolerantie wordt genoemd. Sakaguchi toonde aan dat het immuunsysteem complexer is en ontdekte een tot dan toe onbekende klasse immuuncellen die het lichaam beschermen tegen auto-immuunziekten.
Mary Brunkow en Fred Ramsdell deden de andere belangrijke ontdekking in 2001, toen ze de verklaring presenteerden voor waarom een specifieke muizenstam bijzonder kwetsbaar was voor auto-immuunziekten. Ze ontdekten dat de muizen een mutatie hadden in een gen dat ze Foxp3 noemden. Ze toonden ook aan dat mutaties in de menselijke variant van dit gen een ernstige auto-immuunziekte veroorzaken, IPEX.
Brunkov en Ramsdell konden het precieze gen vinden waar T-cellen gemaakt worden Bld. Popular Medicine / Nobel Prize Outreach
Foxp3-gen
Twee jaar later kon Shimon Sakaguchi deze ontdekkingen met elkaar verbinden. Hij bewees dat het Foxp3-gen de ontwikkeling van de cellen die hij in 1995 identificeerde, reguleert. Deze cellen, nu bekend als regulerende T-cellen, monitoren andere immuuncellen en zorgen ervoor dat ons immuunsysteem onze eigen weefsels tolereert.
De ontdekkingen van de laureaten lanceerden het vakgebied van perifere tolerantie en stimuleerden de ontwikkeling van medische behandelingen voor kanker en auto-immuunziekten. Dit kan ook leiden tot succesvollere transplantaties. Verschillende van deze behandelingen worden nu klinisch getest.
-S.jpeg)
.gif)
