Cristopher Nolan over de geleerden achter de A-bom: Verhaal vol paradoxen en dilemma's
"Het verhaal van Oppenheimer is een van de geweldige verhalen die er zijn", vertelt filmmaker Cristopher Nolan. “Het zit vol met paradoxen en ethische dilemma's, en dat is het soort materiaal waar ik altijd in geïnteresseerd ben.
Waar de film aan een kant probeert te begrijpen waarom de mensen mensen van toen hebben gedaan wat ze hebben gedaan - het creëren van het meest vernietigende wapen ooit - stelt de film tegelijkertijd de vraag of ze die dingen ook moesten doen. Waren de omstandigheden van de oorlog zo dwingend?
Film, als verhalend medium, is bij uitstek geschikt om een publiek mee te trekken in een subjectieve ervaring, om hen de dingen te laten beoordelen zoals de personages in de film ze beoordelen. In de handen van een filmer als Nolan biedt film tegelijk de mogelijkheid iets objectiever naar diezelfde personages te kijken.
Op verschillende momenten kruipt de film in de psyche van Oppenheimer om het publiek mee te nemen op zijn emotionele reis. Dat was en is de uitdaging van de film: het verhaal vertellen vanuit de persoon die een hoofdrolspeler was bij wat uiteindelijk een buitengewoon destructieve opeenvolging van gebeurtenissen was, maar iets wat tegelijk om de juiste redenen gebeurde, namelijk om een nog veel langere oorlog en een veel groter verlies aan mensenlevens te voorkomen, en om dat paradoxale verhaal te vertellen vanuit het standpunt van die persoon.”
Het verhaal van Oppenheimers post-Manhattan Project-jaren biedt zowel perspectief van buitenaf op zijn werk en nalatenschap, als ook een onderzoek naar de motieven en persoonlijkheden van enkele belangrijke personen die Oppenheimers leven hebben beïnvloed.
Dat verhaal draait om Lewis Strauss (Robert Downey, Jr), een andere belangrijke speler in het vormgeven van het Amerikaanse nucleaire beleid na de Tweede Wereldoorlog. In 1959 nomineerde president Dwight D. Eisenhower hem als minister van Handel.
Voortdurende wisseling tussen subjectieve en objectieve ervaring
Cristopher Nolan zegt dat hij tijdens het schrijven van scripts meestal niet te veel nadenkt over regie- of productiekwesties, uit angst dat die zijn creativiteit te belemmeren. Maar met Oppenheimer vond hij dat hij, ter wille van zijn medewerkers en studio, op de pagina ook zijn visuele strategieën moest beschrijven voor het presenteren van een complex verhaal dat continu wisselde tussen subjectieve en objectieve ervaring, evenals de twee verschillende hoorzittingen die het framework van de vertelling vormen.
Nolan besloot dat de scènes die vanuit het perspectief van Oppenheimer werden verteld in kleur zouden zijn. Hij schreef die scenes ze ook in de eerste persoon, een onconventionele keuze voor een scenario), met af en toe een uitsnede naar suggestieve, surrealistische beelden die symbolisch zijn innerlijke wereld uitdrukten. De scènes waarin Strauss centraal staat, zouden in zwart-wit zijn. "Het is vreemd om te doen", zegt Nolan over de onconventionele keuze om in de eerste persoon te schrijven. “Maar het maakte iedereen die het script las duidelijk dat wij, het publiek, op deze rit zijn met Oppenheimer. We kijken mee over zijn schouder, we zitten in zijn hoofd, we gaan overal met hem mee.”
Lewis Strauss (Robert Downey, Jr) als antagonist in Óppenheimer' Foto Foto Universal Studios / Filmdepot
'Een van de beste scripts is die ik ooit heb gelezen'
Toen producer Emma Thomas het script voor het eerst was ze direct onder de indruk van wat Nolan had bedacht, 'op de pagina's deed hij iets dat ik nog nooit eerder had gezien, namelijk dat delen van Oppenheimer's verhaal in de eerste persoon worden verteld. Dat is hier een ongelooflijk effectieve en efficiënte manier om voor de productie, inclusief Chris zelf, het innerlijke leven van een personage te beschrijven zoals het op het scherm terecht moet komen. Ik denk dat het een van de beste scripts is die ik ooit heb gelezen. "Het script voor Oppenheimer voelt absoluut aan als een script van Chris Nolan die altijd gefascineerd is geweest door subjectiviteit en objectiviteit,. En het is een verhaal dat vanuit verschillende perspectieven wordt verteld", zegt Thomas
Nolan schreef het scenario in de zomer van 2021. Het kreeg meteen groen licht van Universal Pictures studio, in hun eerste samenwerking met Nolan. Zo begon een creatieve missie die zelf wel iets weg had van zoiets als het Manhattan Project zelf, met een groep grote talenten zoals Cillian Murphy, Emily Blunt, Matt Damon, Robert Downey Jr., Florence Pugh, Benny Safdie, Rami Malek, cameraman Hoyte van Hoytema geleid door Cristopher Nolan, die samenkwamen in een afgelegen deel van de wereld (inclusief het Los Alamos Laboratory zelf) om een film te produceren die hoort bij het beste dat cinema op deze schaal vermag .