Keuze scenario Schiekadeblok past in trend
Op 28 mei maakte de gemeenteraad een keuze uit drie scenario's voor het Schiekadeblok. De raad koos voor 2a, een scenario waarin alles tegelijk gebeurt: er wordt verdicht, gesloopt, behouden, nieuwgebouwd, er komt een mogelijk 200 meter hoge woon-werktoren. Het Schieblock-pand waar de afgelopen 10 of 12 jaar een stroom creatieve plannen vandaan kwamen blijft deels behouden evenals enkele 'panden met cultuurhistorische waarde' langs de Delftsestraat'. Relatief jonge 'waarde', gebouwen van zo'n 60 jaar oud. Desondanks lijkt het erop dat de stad zelf - als collectief- begint te leren haar stenen verleden te waarderen. Dat leervermogen was het grootste deel van de vorige eeuw afwezig bij stadsbestuurders. Intussen gaat het beter. De argumenten voor het gedeeltelijk behoud van het Schiekadeblok zoals geciteerd in het persbericht van de gemeente onderaan dit stuk laten dat zien. Het bericht wordt ingeleid door een overzichtje van de laatste kwarteeuw Rotterdamse stedenbouw.
Tijdelijk planloos
Vanaf de periode rond 1975 werd ook in Rotterdam langzaam maar zeker duidelijk, dat de tijd van het totalitair modernisme in de Rotterdamse stedenbouw voorbij. Aanvankelijk was er nog geen plan, kwamen actiegroepen met veel Brabants marxistische input zoals die in het Oude Westen, in het geweer tegen massale sloopplannen van de overgebleven oude wijken rond het centrum. Nog niet zeker van de te volgen koers volgde daarop bezinning vanuit vooral de stedenbouwkundige discipline. Veel architectenbureaus bleven radeloos zoeken naar vorm. Daar kwam, wat architect en stedenbouwer Carel Weeber de 'Nieuwe Truttigheid' zou noemen, vandaan. Met schuin afgezaagde dakpannen en vaak vreemde kwampachtig aandoende bouwkundige vondsten werd verlossing gezocht. Die kwam echter niet uit de architectuur, maar kwam deels van over de zee. In 1978 verscheen Delirious New York van Rem Koolhaas. In Groot Brittanie schreef vaardig polemiserende en daardoor invloedrijke architectuurcriticus Charles Jencks pamfletten over 'Post' en 'Late' modernism.
In Nederland, Delft -toen nog TH- en Rotterdam liet zich stukje bij beetje de invloed van een nieuwe generatie stadsbouwers gelden. Denk aan de slimme historische studie van stedenbouwer Frits Palmboom die Willem Nicolaas Rose herontdekte of de geniale gedreven energie van een ontwerpster als Riek Bakker. De Erasmusbrug uit 1996, de nieuwe Laan op Zuid en het gebied eromheen waar nog steeds gebouwd wordt, ontwikkelden hun eigen stedelijke vanzelfsprekendheid.
Het was een gebied waar - parafrase van Rem Koolhaas - omdat er weinig was, veel kon. Leeggelopen havengebieden en kaalslag. Op die Rotterdams, Delftse, Riek Bakkerse energie-explosie die de stad - met de naar een drijvende bok gemodelleerde nieuwe Erasmusbrug - suizebollend en een stuk trotser achterliet, werd gestaag doorgebouwd. De kwaliteiten van het vooroorlogse Rotterdam - het stedelijk weefsel, de theaters, de stenen geschiedenis waren niet gered, maar er kwam een andere stad uit de verf waar je ook trots op kon zijn.
Wijnhavenkwartier
Hoe het anders kan, gaat het Schiekadeblok misschien laten zien, zoals eerder architect Kees Christiaanse toonde in het Wijnhavenkwartier.
Uit de nieuwe stedenbouwkundige plannen en studies van de jaren tachtig kwam het idee van 'Waterstad' naar voren. Het toeval wilde dat Delfts ingenieur Christiaanse lange tijd over het gebied uit heeft kunnen kijken vanuit het toenmalige bureau van Rem Koolhaas aan de Boompjes waar hij toen werkte. Even voor de eeuwwisseling ontwikkelde hij inmiddels met zijn eigen bureau op basis van het naoorlogse-jarenzestig weefsel van het Wijnhavenkwartier een verdichtingsplan met woontorens. Een soort kruising tussen New York met het stratengrid als gegeven en San Geminiano waar iedereen onder supervisie van de stedenbouwer een 'eigen toren' zou kunnen bouwen binnen het grid van het de 'oude stad'. Als eerste kwam zo van projectarchitect Han van den Born van bureau KCAP van Cristiaanse het gebouw Red Apple tot stand. Let op de gerende verticale rode lijsten die pas ergens ver in de lucht stoppen. Het plan was en is evident geslaagd en maakte van een slapende monofunctionele kantoorwijk een, in ieder geval uiterlijk uitbundig, stedebouwkundig feestje.
Nieuwbouw hoek Van der Takstraat - PrinsHendrikkade Foto RG
Alles naast, op en onder en elkaar
Intussen staat de stad op wijkniveau ook niet stil. In plaats van de droevige renovatie en nieuwbouw van de eerste stadsvernieuwingsgolven, hebben architecten en hun brooddames- en heren de kwaliteiten herontdekt van traditionele gevels en 'klassieke', geheel of gedeeltelijk gesloten bouwblokken.
De Duitse 'Gründers' en de Parijse bouwers onder baron Hausmann of de Weense Ringbouwers zetten ooit in de voetsporen van nog oudere klassieke meesters de toon en die kunst wordt op de kleinere schaal van de Rotterdamse baksteeenbouw weer herontdekt. Kijk naar de nieuwbouw bij de Van der Takstraat, Prins Hendrikkade waar een vluchtig kijkend oog niets ziet dat afwijkt van de late negentiende eeuw op 'het eiland'. Goed de proporties van de ramen zijn iets anders, maar plint, kroon, detaillering zijn naar goed begrepen aannemersbouwkunst van de begin 20e eeuwse Rotterdamse stad gebouwd. Of kijk naar de nieuwbouw, voor een groot deel koopwoningen van de blokken tussen Bajonet- en Adrianastraat in het Oude Westen. Goede retrostijl voor eenvoudige stadswoningbouw.
Bewoners voelen zich er happy bij en architecten mogen de dogma's van een verwrongen geinterpreteerd modernisme van zich afschudden. Ze kunnen zich naar keuze verdiepen in oude stadstypologiën inclusief de detaillering en betekenis van de gevels en ornamenten, of ze kunnen kiezen voor echt iets dat volkomen anders is, jaren twintig vorige eeuw of jaren twintig deze eeuw. Daarin kan alles naast elkaar, koelkastmodernistische hoogbouw in het Wijnhavenkwartier, retrobouw op een hagelschot afstand aan de overkant op het Noordereiland of -een kilometer doorfietsen naar het Oude Westen- het Adrianablok en nu dus het Schiekadeblok. Dat laatse dus lijkt het meeste verwantschap te hebben met Cristiaanse's aanpak rond de Wijnhaven.
De genoemde voorbeelden zijn nog maar eilanden, maar het lijkt erop dat er uiteindelijk best wel eens die stad uit voort kan komen waarmee stedelijke promotiemachines zichzelf al jaren fêteren.
Nieuwbouw Oude Westen tussen Adrianastraat en Bajonetstraat. Foto RG
De plannen voor het nieuwe Schiekadeblokkwartier, waarvan hieronder het persbericht, zijn in ieder geval hoopgevend.
Persbericht Schiekadeblok Gemeente Rotterdam 28-5:
De uitgangspunten van het gekozen stedenbouwkundige model zijn de bouw van een circa 70 meter hoge woontoren aan het Delftseplein, een maximaal 200 meter hoge kantoor- en woontoren aan de Schiekade en op de spoorstrook topsegment kantoren. De hoge toren is gekoppeld aan het deels te behouden Schieblock-pand. De panden met cultuurhistorische waarde langs de Delftsestraat blijven ook behouden. Op deze panden komt een hotel waarvan het concept aansluit bij het rauwe milieu van het Schiekadeblok. Midden in het gebied komt een groen binnenhof en de Luchtsingel krijgt een opvolger.
Toevoeging van 680 woningen aan Rotterdam Central District
Door de keuze voor de ontwikkeling met spoorstrook komen er in het gebied circa 680 woningen. Hiervan is minimaal 10 procent sociale woningbouw (met een minimum van 75 woningen) en minimaal 30 procent middensegment. De overige woningen vallen in het hoger en topsegment. Er staat circa 48.500 m2 aan kantoren gepland en in de plannen is 4.000 m2 beschikbaar voor detailhandel, horeca en een cultureel/maatschappelijk programma.
Ontwikkeling bouwt voort op milieu Schiekadeblok
Door particulier initiatief is het Schiekadeblok een bruisend gebied geworden. Er is een mix aan horeca, cultuur en design waarvoor Rotterdammers en bezoekers van de stad veel waardering hebben. Bij de ontwikkeling van het gebied wil de gemeente hierop voortbouwen. In de Delftsestraat en het Schieblock blijven kantoren en werkruimtes voor de innovatieve en creatieve bedrijven. In de toren die gekoppeld wordt aan het Schieblock worden ook extra werkruimtes toegevoegd voor de huidige ondernemers in het gebied die door willen groeien en voor de Next Economy ondernemers die de gemeente op deze locatie wil aantrekken. Verder praat de gemeente met lokale partijen die twee initiatieven hebben ingediend voor de herontwikkeling en renovatie van bestaande panden. Door inpassing van deze initiatieven wordt een deel van de bestaande rauwe sfeer onderdeel van de gebiedsontwikkeling.
Het Schiekadeblok blijft tevens een gezellige plek waar je op een terras kunt zitten, uit eten kunt en een poppodium kunt bezoeken. De invulling zal door de komst van woningen wel wijzigen. De terrassen sluiten uiterlijk om 23.00 uur en er komt één nachthorecagelegenheid (een poppodium). Aan het gebied worden ook functies toegevoegd, zoals een cultuurhal onderin de toren aan het Delfteplein en een aantrekkelijk, zonnig binnenterrein dat ontmoetingen faciliteert. Met de partijen achter de mooie initiatieven die binnen het gebied zijn ontstaan is de gemeente in gesprek over de toekomst.
Hoe verder
Nu de gemeenteraad een ontwikkelscenario heeft gekozen, en tevens de Nota van Uitgangspunten heeft vastgesteld, gaat de gemeente de plannen verder uitwerken naar een bestemmingsplan en grondexploitatie. In de volgende fase wordt ook bepaald hoe en met welke partijen de ontwikkeling wordt uitgevoerd.
zie ook digitale raadsvergadering
Header_Extenting_My_Oma_(2)-S.jpg)
-S.jpg)
.gif)
