‘Decentraliseren tegen bureaucratie’

16 september 2014 door de Redactie

Rotterdam Vandaag & Morgen geeft nu en dan gastschrijvers de gelegenheid hun mening op deze site te ventileren. Rotterdam Vandaag & Morgen is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze opiniestukken. Riens Meijer is specialist t.a.v. de kansen en bedreigingen in de 21ste eeuw en schrijft daar artikelen en boeken over.

De steeds verdergaande centralisatie van bevoegdheden bij de overheid heeft geleid tot een samenleving die verstikt is door regels en protocollen.

Het is een illusie te veronderstellen dat centralisatie van macht in Den Haag en Brussel de medicijnen zijn voor het oplossen van de steeds groter wordende problemen.

Beloften
Onze politici beloven dat ze de problemen zullen oplossen. Zij zullen van Nederland het meest innovatieve land van Europa maken, de koopkracht bevorderen, het onderwijs stuwen, de gezondheidszorg voor iedere Nederlander beter, goedkoper en toegankelijker maken, de wegen ontdoen van files, de straten van criminaliteit, de wijken van verloedering, met zo min mogelijk pijn ‘bezuinigen’, onze belangen vertegenwoordigen in de Europese Unie.
Ze zullen oorlogen voeren in verre landen om de internationale rechtsorde te handhaven, de emancipatie bevorderen en discriminatie tegengaan, zorgen voor veilig voedsel en schoon drinkwater, ons klimaat regelen, de honger de wereld uit helpen, sportvelden en speelvelden aanleggen voor onze kinderen, van ‘s-morgens vroeg tot ‘s-avonds laat over ons waken en zorgen.

Onrealistisch
Het is volstrekt onrealistisch om te denken dat ‘de politiek’ dit allemaal kan. Politici doen uiteindelijk het enige wat ze nog kunnen: belastinggeld tegen het probleem aangooien, nog meer wetten en regels uitvaardigen, ‘hervormingsprojecten’ benoemen maar niet echt uitvoeren en nog meer commissies installeren die moeten toezien op naleving van de wetten en regels.

Kortom, de overheid/politiek bemoeit zich tot in detail met ons leven. Iets dat ons steeds meer gaat irriteren; temeer omdat we ons tegenover de overheid/politiek zo machteloos zijn gaan voelen.
De overheid/politiek heeft al eerder bewezen (actieprogramma ‘Andere Overheid’ in het tweede kabinet Balkenende) dat zij zelf geen verbeteringen in de overheid tot stand kan brengen. Anders gezegd: waarom zouden onze politici en ambtenaren die de bestuurlijke monopolistische macht in handen hebben daarvan afstand doen?
Dat is vanuit hun standpunt onlogisch en dus niet te verwachten. Het gevolg daarvan is dat we op een doodlopende weg met ons bestuurlijk – politieke bestel zitten. Verval is daarvan een onontkoombaar gevolg.

Decentraliseren
Alleen door het invoeren van een decentraal bestuursmodel kunnen we in Nederland ons ontdoen van de verstikkende bureaucratie van regels en protocollen. Dan kunnen veel van de grote en dure staatsapparaten worden opgeheven en zijn een groot aantal ministeries niet meer nodig, of alleen in sterk afgeslankte vorm. Maar het belangrijkste is dat er door het invoeren van een decentraal bestuursmodel een nieuwe dynamiek met verfrissende mentaliteit voor nieuwe initiatieven zal ontstaan.
Er ontstaan oplossingen voor problemen die eerder onoplosbaar schenen. Wij worden weer in staat gesteld om zelf keuzes te maken en individueel of samen problemen op te lossen zonder de tussenkomst van de staat.

Kennis
In de 21ste eeuw is kennis beter inzetbaar en van grotere waarde dan natuurlijke hulpbronnen, grote fabrieken of een dikke bankrekening. WalMart, Microsoft en Toyota werden geen vooraanstaande bedrijven doordat zij rijker waren dan Sears, IBM en General Motors, het tegendeel was het geval.
Ze hadden echter iets waardevoller dan materiële of financiële activa. Ze bezaten intellectueel kapitaal. Intellectueel kapitaal is de som van alles wat alle medewerkers van een onderneming bij elkaar genomen weten, en wat die onderneming sterkt in de concurrentiestrijd. Het is de kennis van de werknemer, de opleiding en intuïtie van een team dat innovaties tot stand brengt die waardevol zijn.
Het is de samenwerking – het samen leren – tussen onderneming, kennisinstituten en klanten zodat kennis continu wordt ontwikkeld, nieuwe producten en diensten ontstaan en er een goede band met de klant wordt gesmeed.

ICT
Straalvliegtuigen veranderden het transport, nylon veranderde de kleding, televisie bracht grote veranderingen in berichtgeving en amusement. De invloed van ICT gaat echter veel verder. Omdat ICT elke tak van de industrie en samenleving raakt. Daarnaast is de impact zo ongekend groot omdat ICT interactieve communicatie tot stand brengt.
Iedere gebruiker heeft via internet zijn ‘eigen zender’ en kan zelf de knoppen daarvan bedienen. ICT heeft het werk van iedere werknemer veranderd. Sinds Edison de elektriciteit voor huiselijk gebruik geschikt maakte, is er geen technologie geweest die zulke radicale veranderingen met zich meebracht als ICT.