‘Decentraliseren tegen bureaucratie’
Rotterdam Vandaag
& Morgen geeft nu en dan gastschrijvers de gelegenheid hun mening op deze
site te ventileren. Rotterdam Vandaag & Morgen is niet verantwoordelijk
voor de inhoud van deze opiniestukken. Riens Meijer is specialist t.a.v. de
kansen en bedreigingen in de 21ste eeuw en schrijft daar artikelen en boeken
over.
De steeds
verdergaande centralisatie van bevoegdheden bij de overheid heeft geleid tot
een samenleving die verstikt is door regels en protocollen.
Het is een illusie te veronderstellen dat centralisatie van macht in Den Haag en Brussel de medicijnen zijn voor het oplossen van de steeds groter wordende problemen.
Beloften
Onze politici
beloven dat ze de problemen zullen oplossen. Zij zullen van Nederland het meest
innovatieve land van Europa maken, de koopkracht bevorderen, het onderwijs
stuwen, de gezondheidszorg voor iedere Nederlander beter, goedkoper en
toegankelijker maken, de wegen ontdoen van files, de straten van criminaliteit,
de wijken van verloedering, met zo min mogelijk pijn ‘bezuinigen’, onze
belangen vertegenwoordigen in de Europese Unie.
Ze zullen
oorlogen voeren in verre landen om de internationale rechtsorde te handhaven,
de emancipatie bevorderen en discriminatie tegengaan, zorgen voor veilig
voedsel en schoon drinkwater, ons klimaat regelen, de honger de wereld uit
helpen, sportvelden en speelvelden aanleggen voor onze kinderen, van ‘s-morgens
vroeg tot ‘s-avonds laat over ons waken en zorgen.
Onrealistisch
Het is volstrekt
onrealistisch om te denken dat ‘de politiek’ dit allemaal kan. Politici doen
uiteindelijk het enige wat ze nog kunnen: belastinggeld tegen het probleem
aangooien, nog meer wetten en regels uitvaardigen, ‘hervormingsprojecten’ benoemen
maar niet echt uitvoeren en nog meer commissies installeren die moeten toezien
op naleving van de wetten en regels.
Kortom, de
overheid/politiek bemoeit zich tot in detail met ons leven. Iets dat ons steeds
meer gaat irriteren; temeer omdat we ons tegenover de overheid/politiek zo
machteloos zijn gaan voelen.
De
overheid/politiek heeft al eerder bewezen (actieprogramma ‘Andere Overheid’ in
het tweede kabinet Balkenende) dat zij zelf geen verbeteringen in de overheid
tot stand kan brengen. Anders gezegd: waarom zouden onze politici en ambtenaren
die de bestuurlijke monopolistische macht in handen hebben daarvan afstand
doen?
Dat is vanuit hun
standpunt onlogisch en dus niet te verwachten. Het gevolg daarvan is dat we op
een doodlopende weg met ons bestuurlijk – politieke bestel zitten. Verval is
daarvan een onontkoombaar gevolg.
Decentraliseren
Alleen door het
invoeren van een decentraal bestuursmodel kunnen we in Nederland ons ontdoen
van de verstikkende bureaucratie van regels en protocollen. Dan kunnen veel van
de grote en dure staatsapparaten worden opgeheven en zijn een groot aantal
ministeries niet meer nodig, of alleen in sterk afgeslankte vorm. Maar het
belangrijkste is dat er door het invoeren van een decentraal bestuursmodel een
nieuwe dynamiek met verfrissende mentaliteit voor nieuwe initiatieven zal
ontstaan.
Er ontstaan
oplossingen voor problemen die eerder onoplosbaar schenen. Wij worden weer in
staat gesteld om zelf keuzes te maken en individueel of samen problemen op te
lossen zonder de tussenkomst van de staat.
Kennis
In de 21ste eeuw
is kennis beter inzetbaar en van grotere waarde dan natuurlijke hulpbronnen,
grote fabrieken of een dikke bankrekening. WalMart, Microsoft en Toyota werden
geen vooraanstaande bedrijven doordat zij rijker waren dan Sears, IBM en
General Motors, het tegendeel was het geval.
Ze hadden echter
iets waardevoller dan materiële of financiële activa. Ze bezaten intellectueel
kapitaal. Intellectueel kapitaal is de som van alles wat alle medewerkers van
een onderneming bij elkaar genomen weten, en wat die onderneming sterkt in de
concurrentiestrijd. Het is de kennis van de werknemer, de opleiding en intuïtie
van een team dat innovaties tot stand brengt die waardevol zijn.
Het is de
samenwerking – het samen leren – tussen onderneming, kennisinstituten en
klanten zodat kennis continu wordt ontwikkeld, nieuwe producten en diensten
ontstaan en er een goede band met de klant wordt gesmeed.
ICT
Straalvliegtuigen
veranderden het transport, nylon veranderde de kleding, televisie bracht grote
veranderingen in berichtgeving en amusement. De invloed van ICT gaat echter
veel verder. Omdat ICT elke tak van de industrie en samenleving raakt.
Daarnaast is de impact zo ongekend groot omdat ICT interactieve communicatie
tot stand brengt.
Iedere gebruiker
heeft via internet zijn ‘eigen zender’ en kan zelf de knoppen daarvan bedienen.
ICT heeft het werk van iedere werknemer veranderd. Sinds Edison de
elektriciteit voor huiselijk gebruik geschikt maakte, is er geen technologie
geweest die zulke radicale veranderingen met zich meebracht als ICT.