Salamitactiek rond Boijmans
Terwijl Museum Rotterdam aan het Rodezand opgeheven is en nu onder een nieuwe directeur naarstig naar een nieuwe locatie in de binnenstad zoekt wordt bij Boijmans kapitaal vernietigd. Niet alleen geld van burgers maar ook cultureel kapitaal. Het te slopen bouwdeel vormt immers deel uit van het cultureel kapitaal van de stad en het museum.
Onder het tapijt geveegd
Een enigszins onder het tapijt geveegd setje van de achtergronden werd in 2019 al in NRC uitgelegd door Delftse hoogleraar 'urban-architecture' Paul Vermeulen. Hij rekende voor: 55 miljoen die museumdirecteur Sjarel Ex vroeg voor het afbreken en 17 miljoen die Chris Dercon nodig had om in 2003 opgeleverde gebouw gebouwd te krijgen. Vermeulen schreef nogal vernietigend ‘We kijken aan tegen een directeurenvete ter waarde van 72 miljoen’. Tegen dovemans oren want er was in Boijmans een krachtige lobby ontstaan om vreemde Belgische invloeden (ex-Boijmans directeur Dercon, nu Fondation Cartier + Robbrechts en Daem) weg te poetsen.
Landelijk lobbywerk
Het laatst toegevoegde bouwdeel werd ‘disfunctioneel’ genoemd, terwijl een kind kan zien dat het simpel een kwestie van indeling is. De situering van de bibliotheek op de meest drukke hoek van het gebouw is een heel ongelukkige, juist daar zou bij uitstek museumhoreca kunnen zitten. Termen als ‘ambitiescenario’ werden gebruikt om de sloopplannen te promoten. Ook de landelijk architectuur begon mee te lobbyen zo werd het lastig te gebruiken en vormvreemde Henket paviljoen tot monument verklaard, wat ook weer een slimme volgende nagel aan sloopdoodskist was. Maar tot op de dag van vandaag gaat de lokale politiek daarin mee en tuint in het gelobby rond de Boijmans-renovatie.
Het offer
Sloop van 5000m2 heet nu ‘in ere herstellen' van bouwdelen Van der Steur en Bodon’. Wat het Henket deel aan de achterzijde deed Juist de functionele dozen Henket en Bodon,trekken zich, heel anders dan de architectuur promenades van de bouwdelen Van der Steur en Robbrechts-Daem, van zowel de Van der Steur architectuur als van het omliggende weefsel niets aan.
De voornaamste kwaliteit van sloop en de daarmee verkregen ruimte is dan ook dat er een soort groenpromenade door de museumstraat kan ontstaan. Het museum staat ‘genereuzer in zijn parkomgeving’, wordt dat genoemd door een commissie.
Beroeps na-ijver
Dat klopt maar daar houdt die generositeit ook op. Lees er nog een keer de architectuurhistorische argumentatie van Vermeulen op na en je begrijpt wat een meervoudige kapitaal vernietiging deze sloop van circa 5000 m2 museumruimte is. Het vreemde is dat sloop of niet voor het ontwerp van Mecanoo weinig uitmaakt. De nieuw beoogde entree duikt vanaf de zijkant onder het nu eeuwig beschermde Henket paviljoen door en laat Bodon en zijn Belgische omhulling ongemoeid.
Een Belgische architecturale promenade geofferd voor een groene route. Het lijkt vrij zinloos. Te meer daar die andere instelling, Museum Rotterdam, met 1500 m2 al heel gelukkig zou zijn.
