Verbouwing Boijmans: sloop is de slechtste oplossing (+podcast)
Sinds kort is vrijwel alles monument aan Museum Boijmans, Het oudste bouwdeel van Van der Steur, gebouwd tussen 1929 en 1935, de nieuwe vleugel naar ontwerp van A. Bodon opgeleverd in 1972, met dank aan de Henketlobby het De Vriezepaviljoen aan de achterzijde uit 1991. Alles behalve nadrukkelijk het bouwdeel van Robbrecht en Daem Architecten uit 2003 aan de straat. Dat laatste en nieuwste stuk Boijmans, moet in de woorden van betrokkenen bij het AD/010 debat over Boijmans 'geamoveerd' ofwel gesloopt worden.
Rotterdamse restruimte
De door voorstanders van sloop genoemde redenen lopen uiteen, het bouwgedeelte zou bouwkundig niet voldoen, veel specifieker wordt het niet. Waar het wel specifieker wordt is dat het het zicht op het bouwdeel van Bodon weg neemt. Nu valt daar veel over te zeggen, het voegde immers in 1972 precies de grote tentoonstellingsruimten toe aan het in kabinetten en kleinere zalen gecompartimenteerde Boijmans van Van der Steur toe die naar het toenmalig inzicht nodig was. Dat doet het effectief in een volume dat aansloot bij het Van der Steur gebouw. Het probleem aan beide gebouwen is dat ze meer voor een park dan voor stedelijkheid ontworpen zijn. Het verlengde straatprofiel van de Witte de Withstraat richting Museumplein was altijd hopeloos: geen straat, geen plein, geen ruimte waar je wilde zijn.
Straat aan voorzijde
Het bouwdeel van Robbrecht en Daem loste dat probleem in beginsel feilloos op. Het eerste stuk van het Museumplein werd van een typische Rotterdamse restruimte tot straat. Eeen ruimte voor mensen. Het enige wat verbazing wekte was de dat de neiuwe gebouwplint geheel gesloten was. Wat een kan was om het museum te openen werd een gesloten gevel. Dat lag mede aan de functies die de begane grond kreeg toebedeeld. De prominente hoek aan de Westersingel (bij de Picasso) kreeg in plaats van een entree of een café restaurant een stapeling van bibliotheek en daarboven kantoren toebedeeld. Fijn voor het uitzicht van de bibliothecaris en de directeur, maar een museum is er in de eerste plaats voor de kunst en haar publiek.
Park aan achterzijde
De verdienste van het Robbrecht-en-Daem volume was intussen dat het van een ruimte zonder eigenschappen een straat, maakte, iets waar sommige Rotterdammers en dus ook een deel van opdrachtgevers, gezien de gebrekkig gemotiveerde sloopplannen - de Bodonbaksteengevel moet weer zichtbaar worden, de nieuwe museumzalen zouden niet voldoen - blijkbaar nog steeds moeite mee hebben.
Boijmans heeft door zijn ligging legio goede plekken voor aangename stafkantoren en de plek die daar in het huidige plan van Mecanoo-architecten voor gekozen is aan de achterzijde is zowel voor stafruimten als bibliotheek zeker niet slecht (voor de laatste is trouwens ook het Henket-paviljoen prima geschikt.
Verdienste wordt niet gezien
Wat het bouwdeel van R&D zo goed maakt is dat het als gebouw, een extensie, iets wat in de biologie een mutualisme heet, een wederkerigheid is waar zowel de stad, de straat als het museum voordeel van hebben. Sinds juli is alles monument aan Boijmans, alles behalve nadrukkelijk het bouwdeel van Robbrecht en Daem. Dat laatste is het enige stuk van Boijmans dat direct iets met de stad aangaat. Dat modernistisch als het is, een straat maakt. Het maakt een straat als verbinding tussen Singel en het Plein bij het Depot. het kijkt uit over die Singel en de Witte de Withstraat. Het is een stuk van Boijmans dat verbindt en iets terug geeft aan de stad.
Sloopdrift
Maar zo werkte het niet bij in Arminius op 3 juli. Daar gold van de kant van Boijmans en de ontwerpers een soort monofunctioneel modernisme paradigma. Ze zijn daarin pragmatisch: alles is monument aan Boijmans en de rest wordt gesloopt.
Waar kennen we dat van in Rotterdam?
Beluister hieronder op soundcloud: het AD/010 debat in juli in Arminius met architect Francine Houben, museumdirecteur Ina Klaassen, wethouders Maarten Struijvenberg en Said Kasmi
.gif)
