Europese Raad nam EU-pact inzake migratie en asiel aan. Steuntje in de rug van nieuw kabinet

25 mei 2024 door een van onze redacteuren

Illegale migranten Screenshot V&M van nos jeugdjournaa

De Europese Raad heeft op 14 mei het EU-pact inzake migratie en asiel aangenomen. Het betreft een baanbrekende hervorming van het Europese asiel- en migratiestelsel. Hierin wordt een reeks regels vastgelegd die zullen helpen om aankomsten op een ordelijke manier te beheren, efficiënte en uniforme procedures te creëren en een eerlijke lastenverdeling tussen de lidstaten te garanderen. Of het gaat werken zullen we de komende jaren zien. Als het werkt zal het effect ook in Nederland te merken zijn.

Het asiel- en migratiepact zal zorgen voor een eerlijker en sterker migratiesysteem dat ter plaatse een concreet verschil maakt. Deze nieuwe regels zullen het Europese asielsysteem effectiever maken en de solidariteit tussen de lidstaten vergroten. De Europese Unie zal ook haar nauwe samenwerking met derde landen voortzetten om de diepere oorzaken van irreguliere migratie aan te pakken. Alleen gezamenlijk kunnen we antwoorden vinden op de mondiale migratieproblematiek.
Nicole de Moor, Belgisch staatssecretaris van Asiel en Migratie

De Raad heeft in totaal tien wetgevingshandelingen aangenomen die het gehele Europese kader voor asiel- en migratiebeheer hervormen.

Grensprocedure

Een belangrijk nieuw kenmerk van de hervorming is de verplichte grensprocedure. Het doel van de procedure is om aan de buitengrenzen van de EU snel te beoordelen of aanvragen ongegrond of niet-ontvankelijk zijn. Mensen in de asielgrensprocedure hebben geen toestemming om het grondgebied van de EU te betreden.

Terugkeer

De regeling terugkeergrensprocedure regelt de terugkeer van mensen wier aanvraag in deze grensprocedure is afgewezen.

Verdeling

De verordening inzake asiel- en migratiebeheer bepaalt welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van verzoeken om internationale bescherming en introduceert voor het eerst een eerlijke verdeling van de verantwoordelijkheid tussen de lidstaten.

Uniforme regels

De kwalificatieverordening en de richtlijn opvangvoorzieningen stellen uniforme regels vast voor de criteria voor het verlenen van internationale bescherming en de normen voor de opvang van asielzoekers.

En gemeenschappelijk

De hervestigingsverordening legale en veilige routes naar de EU door gemeenschappelijke regels vast te stellen voor hervestiging en toelating op humanitaire gronden.

Verantwoordelijkheid en solidariteit

Een ander belangrijk aspect van de hervorming van het migratiesysteem is de introductie van een solidariteitsmechanisme om een eerlijker verdeling van de verantwoordelijkheid te garanderen.

De nieuwe regels verduidelijken welke lidstaat verantwoordelijk is voor een asielaanvraag (bijvoorbeeld in gevallen waarin een persoon een familielid heeft in een EU-land of wanneer het asielverzoek niet wordt ingediend in het land waar de asielzoeker voor het eerst in de EU aankomt.

Beheer van crisissituaties

Om beter om te kunnen gaan met crisissituaties (massale aankomsten en instrumentalisering) en overmacht kunnen lidstaten afwijken van bepaalde regels en meer solidariteit vragen aan andere EU-landen. Mogelijke afwijkingen gelden bijvoorbeeld voor de termijnen voor de registratie van asielzoekers en de duur van de grensprocedure.

Twee jaar tijd

De lidstaten hebben nu twee jaar de tijd om de vandaag aangenomen wetten in de praktijk te brengen. De Europese Commissie zal binnenkort een gemeenschappelijk implementatieplan presenteren om de lidstaten bij dit proces te ondersteunen.

Met de aanname door de Raad is de laatste fase van het wetgevende proces voorafgaand aan implementatie voltooid.