Israël-Gaza. Eerste poging tot analyse van een tragedie in ontwikkeling en enige berichtgeving eromheen
De aanval begon bij dageraad. Het was sabbat en een religieuze feestdag in Israël, de laatste dag van het Loofhuttenfeest. Een religieuze feestdag maar niet voor iedereen. Ergens langs de grens vond ook een muziekfestival plaats met zo 'n 3000 bezoekers.
Raketten en hanggliders
Eerst werden, in een eindeloze stroom van rook en geluid raketten afgeschoten vanuit Gaza. Luchtsirenes gingen af. De Iron Dome, de Israëlische luchtafweer, weet veel maar niet alle, raketten uit de lucht te schieten. Tijdens het lawaai en spektakel, kwamen van een afstand de eerste stippen aan de hemel. Het bleken gemotoriseerde hanggliders met een of twee gewapende mannen aan boord. Er was mee geoefend in Gaza. Daar was zelfs een kleine Israëlische nederzetting nagebouwd. De luchtlanders met hanggliders die over de grensversperringen geland waren zorgden er voor dat de grensbewaking in de rug verrast werd, zodat aanvallers vanuit Gaza met gereedschap en explosieven gaten in hekken konden maken. Eerst kwamen er bewapende mannen op motoren door het hek. Vervolgens werden met bulldozer de gaten zo groot gemaakt dat er pick-up trucks doorheen konden. Zo werden, bleek later, 21 plaatsen in Israel aangevallen. Drones werden gebruikt voor verkenning en blijkens videos op sociale media ook om militaire doelen zoals de veroverde Israëlische tank van boven te bombarderen. Dat kwam op verschillende videos in beeld.
Bloedbaden en gijzelaars
Groepen Hamasterroristen - in totaal zouden zo'n 1500 militanten betrokken zijn - trokken Israëlische nederzettingen rond Gaza in, schoten op straat willekeurig burgers neer, drongen huizen binnen, vermoordden talloze burgers en maakten - een van de tactische doelen van de terreur operatie - vele gijzelaars. Volgens de laatste berichten meer dan 130. Burgers, vrouwen, bejaarden, kinderen, kleuters, jonge feestgangers en militairen. De gijzelaars die hun transport en gevangenneming overleeft hebben zouden in ondergrondse ruimten verspreid over Gaza gevangen gehouden worden.
Vergelding
Zaterdagmiddag begon Israël al met represaille bombardementen. Israel zegt met name Hamas doelen, kantoren en werkplaatsen te bombarderen. Dat gaat nu meerdere dagen later nog steeds door. Er zijn inmiddels vele honderden aanvallen uit de lucht op - naar Israël zegt - Hamasdoelen in Gaza uitgevoerd.
Voorlopig aantal doden: meer dan 900 Israëli's en buitenlanders, waarvan 260 bij het muziekfestival, en meer dan 770 Palestijnen in Gaza, gedode militanten niet meegeteld.
Intussen heeft Israel 300.000 reservisten onder de wapenen geroepen. Ook is evenals bij eerdere Gaza oorlogen alle verkeer en vooral toevoer afgesloten. Gaza is voor energie, water, voedsel voor het grootste deel afhankelijk van aanvoer via Israel. Op maandag waren nog steeds op enkele plaatsen in Israël gevechten met achtergebleven Palestijnse militanten.
Hamas gijzelt alles en iedereen gerechtvaardigd door de religie en door haat voor Israel Er wordt wel eens gezegd dat Gaza een grote openluchtgevangenis is. Dat is een metafoor, overigens eentje die wel ergens op slaat. Gaza doet denken aan een van die midden Amerikaanse gevangenissen die min of meer afgesloten zijn van de buitenwereld waar een hiërarchie van boeven het voor het zeggen heeft. Wie keurig gehoorzaamt aan de gevangenisbazen van Hamas heeft weinig last ervan, wie dwars ligt kan op weinig genade rekenen. In 2006 won Hamas de verkiezingen met 44% tegenover de PLO met 41 % van de hoofdelijke stemmen en greep een jaar later de volledige macht. De organisatie komt voort uit de Moslim Broederschap en is opgericht in 1988. Het handvest is een religieus document dat met verwijzing naar de Arabische veroveraars in de 7e eeuw verklaart dat het land aan de Palestijnen gegeven is en dat de Israëliërs verdreven moeten worden. Het oorspronkelijke 1988 document is tevens anti-semitisch van aard. In 2017 heeft Hamas de toon wat dat laatste betreft enigszins gematigd. Tegelijk lijkt Hamas samen met Iran en verwante organisaties zoals Hezbollah en Islamitische Jihad het doel van vernietiging van Israel te blijven onderschrijven. De in de jaren '60 in Gaza geboren Mohammed Deif is een compromisloze militaire strateeg van Hamas, die ook de aanval van zaterdag 7 oktober uitgedacht zou hebben. Het is het begin van een lange reeks gewapende conflicten, ontvoeringen en oorlogen tussen Hamas en Israel waarvan dit de voor Israel en de wereld meest bloedige en traumatische is. Met het gebrek aan verkiezingen gijzelt Hamas, zo zou je kunnen zeggen in de metaforische openlucht gevangenis die Gaza is, twee volken, plus nu dus ook zo'n 130 of 140 zeer onfortuinlijke, van straat geplukte burgers, kinderen, bejaarden en militairen. |
Gezien de nauwkeurige voorbereiding van deze actie lijkt het niet onwaarschijnlijk dat direct of indirect over deze aanval gesproken is met Iran en mogelijk ook Qatar. Zij zijn belangrijke sponsoren van wapens en tunnelbouw voor de gewapende tak van Hamas. Tegelijk is waarschijnlijk grote geheimhouding ook binnen eigen Hamaskringen betracht bij de voorbereidingen om niets te laten uitlekken.
Kritiek op veiligheidsdiensten en premier
In Israel en de buitenwereld is verbazing en kritiek op de veiligheidsdiensten dat ze een operatie van deze omvang niet hebben zien aankomen. Ook de politiek van Israëlisch premier Netanyahu die Gaza uit het oog verloren zou hebben staat onder druk. Gezien de mobilisatie van 300.000 man lijkt het besluit om op de een of andere manier Gaza binnen te vallen om Hamas verder dwars te zitten al genomen. Hoe precies en met welk doel is even onduidelijk als hoe Hamas de talloze gijzelaars wil gebruiken. Wat ze op dit moment al bereikt hebben is behalve de hernieuwde agendering van de Palestijnse zaak, her en der sympathie demonstraties, ernstige stagnatie van toenadering tussen Israël en landen in het Midden Oosten met name ook tussen Israel en Saoedi-Arabië.
Buitenlandse achtergronden van een tragedie in ontwikkeling
Tegelijk vindt rond de aanval op Israel een oorlog van woorden plaats die zich uitstrekt tot ver buiten de grenzen van Israel. In buitenlanden waaronder Nederland woedden soms heftig partijdige discussies. Er zijn demonstraties van solidariteit.
Menselijke verliezen tellen niet, zijn propagandawapen voor terroristen. In het Palestijnse geval geholpen door het Qatarese nieuwskanaal Al Jazeera. Die is goed wat algemene nieuwsverslaggeving buiten het Midden Oosten aangaat, en is ronduit gekleurd als het over Israel Palestina gaat. Dan laat de zender duidelijk partijdigheid zien, die spoort met de vrij ingewikkelde Qatarese staatsbelangen. In de Arabische nog sterker in de Engelse versie. Qatar steunde in het recente verleden met financiën en wapens meerdere moslimbroederschap- en jihad-groepen in het Midden Oosten waaronder Al Nusra. Het land heeft ook in een goed gesmeerde balanceeract behoorlijke relaties met overbuurman Iran, met de VS en met Turkije. Het zijn achtergronden die in de huidige Israel-Gaza tragedie en het grotere conflict dat er onder ligt een belangrijke rol spelen.
President Erdoğan sprak op 26 juli jl. met president Abbas van Palestina, en hoofd van politieke arm van Hamas, Haniyeh Foto Turkish presidency
En al die regionale achtergronden vinden plaats tegen het grotere decor van een steeds meer gepolariseerd en minder stabiel mondiaal internationaal politiek klimaat. Dat wordt gevoed door de in 2022 geëscaleerde oorlog van Rusland tegen Oekraïne en het huidige Russische verhaal van het-globale-zuiden-en-Rusland-China-tegen-het-neokoloniale-westen-dat-zijn-liberale-democratie-en-humanitaire-waarden-wil-opdringen.
Regionale machten zoals bijvoorbeeld Iran, Turkije en Azerbeidzjan zien daarbinnen kans hun macht uit te breiden. Dit alles vindt plaats terwijl bij voortduring slachtoffers vallen in en rond Gaza. Tot zover deze eerste poging tot analyse van een tragedie in ontwikkeling en enige berichtgeving eromheen.
.gif)
