Zal de Schiedamse politicus Reuderink ooit de feiten erkennen? Ik gaf Deepseek de volgende opdracht:

15 februari 2025 • 04:00 door Han van der Horst
Zal de Schiedamse politicus Reuderink ooit de feiten erkennen? Ik gaf Deepseek de volgende opdracht:
Geesten van het verleden. Bld. AI geïnstrueerd door de auteur

Maarten Reuderink ontkent het Schiedamse slavernijverleden ook nu uit onderzoek blijkt dat elke door Nederlanders in Afrika gekochte slaaf deels met moutwijn of jenever werd betaald. Op een nacht wordt hij bezocht door de geesten uit het verleden. Schrijf hierover een verhaal. Hieronder staat het resultaat.

De Nacht van de Geesten

Het was een koude, onrustige nacht in Schiedam. De wind gierde door de smalle straatjes en langs de oude jeneverpakhuizen, waarvan de gevels nog steeds de geur van moutwijn en vergane glorie leken te ademen. Maarten Reuderink, gemeenteraadslid en een man die bekendstond om zijn hardnekkige ontkenning van het slavernijverleden van Schiedam, zat alleen in zijn studeerkamer. De vergadering van die avond was uitgelopen op een felle discussie over een voorstel het koloniale verleden van de stad te erkennen. Maarten had zich fel verzet. "Schiedam heeft niets te maken met slavernij," had hij gezegd. "Dat is een verhaal van andere steden, van Amsterdam, Rotterdam. Wij hebben hier alleen jenever gestookt."

Zijn woorden waren scherp geweest, maar nu, in de stilte van de nacht, voelde hij een vreemde onrust. Hij probeerde zich te concentreren op de papieren voor hem, maar zijn gedachten dwaalden af. Plotseling hoorde hij een zacht geritsel achter zich. Hij draaide zich om, maar er was niets. Toen voelde hij het – een koude bries die door de kamer streek, hoewel de ramen gesloten waren.

"Wie is daar?" riep hij, zijn stem iets harder dan hij van plan was.

Er kwam geen antwoord, maar de lucht leek te trillen. Langzaam verscheen er een figuur in de hoek van de kamer, vaag en doorschijnend, maar met een intensiteit die Maarten deed verstijven. Het was een man, gekleed in 18e-eeuwse kledij, zijn gezicht getekend door verdriet en woede.

"Maarten Reuderink," sprak de geest met een stem die echode alsof hij uit de diepten van de tijd kwam. "Je ontkent ons. Je ontkent wat hier is gebeurd. Maar wij zijn er nog steeds."

Maarten schudde zijn hoofd. "Dit is absurd. Ik droom. Dit kan niet echt zijn."

De geest kwam dichterbij, zijn ogen brandend van emotie. "Jij denkt dat het verleden verdwijnt als je het negeert? Wij zijn de schaduw die over jullie stad hangt. Jullie rijkdom, jullie prachtige pakhuizen, jullie trotse geschiedenis – het is gebouwd op ons leed."

Maarten stond op, zijn handen gebald. "Schiedam heeft niets te maken met slavernij! Wij hebben hier jenever gestookt, ja, maar dat was legale handel. Jullie kunnen mij niets maken!"

De geest glimlachte bitter. "Legale handel? Denk je dat wij niet wisten waar die jenever naartoe ging? Naar de kust van Afrika, waar het werd geruild voor mensenlevens”.

Plotseling verschenen er meer figuren in de kamer. Vrouwen, mannen en kinderen, allemaal met dezelfde doorleefde blikken. Een vrouw met geboeide handen hield een kind vast, haar ogen vol verwijt. Een man met littekens op zijn rug staarde Maarten aan, zijn pijn bijna tastbaar.

Maarten deed een stap achteruit. "Dit is niet mogelijk. Dit is een truc, een hallucinatie!"

"Kijk goed, Maarten," zei de eerste geest. "Dit is het verleden dat je blijft negeren. Zij zijn degenen die werden verhandeld, die leden, die stierven. En jij, jij hebt de macht om iets te doen. Erken wat er is gebeurd. Vertel het verhaal."

Maarten schudde zijn hoofd, zijn stem vol ongeloof. "Jullie begrijpen het niet. Als ik toegeef dat Schiedam betrokken was bij slavernij, dan valt alles in duigen. Onze trots, onze identiteit – alles waar we voor staan!"

"Jullie trots?" De geest lachte bitter. "Jullie trots is gebouwd op lijden. En jij denkt dat je dat kunt negeren? Dat je ons kunt wegstoppen in de geschiedenisboeken en doen alsof het nooit is gebeurd?"

Maarten voelde zich klem zitten. Zijn hart bonsde, zijn gedachten raasden. "Ik... ik kan niet. Het is te ingewikkeld. Het is te lang geleden. Wat wil je dat ik doe?"

"Begin met de waarheid," zei de geest. "Erken wat er is gebeurd. Vertel het verhaal. Alleen dan kunnen wij rust vinden."

Maarten zuchtte diep. Hij keek naar de geesten, naar hun pijn, hun verdriet. Langzaam begon het besef door te dringen. Dit was geen droom, geen hallucinatie. Dit was de waarheid, een waarheid die hij zijn hele leven had ontkend.

"Oké," fluisterde hij. "Oké. Ik zal het proberen."

De geesten begonnen te vervagen, hun gestalten losten op in het maanlicht. De kamer werd weer stil, maar de boodschap bleef hangen als een zware deken. Maarten zakte terug in zijn stoel, zijn hoofd in zijn handen.

De volgende ochtend stond Maarten vroeg op. Hij liep naar het raam en keek uit over de stad die hij zo goed dacht te kennen. De pakhuizen, de molens, de havens, alles leek nu anders. Hij pakte zijn laptop en begon te typen. Het was tijd voor een toespraak, een toespraak waarin hij zou vertellen over de geesten van de nacht, over het verleden dat niet mocht worden vergeten, en over de toekomst die ze samen moesten bouwen.

Die avond, in de gemeenteraadszaal, klonk zijn stem helder en duidelijk. "Schiedam heeft een geschiedenis die we niet langer kunnen negeren. Laten we het verleden onder ogen zien, zodat we samen kunnen helen."

En ergens, in de schaduwen van de nacht, leken de geesten te glimlachen.

Over de columnist

Han van der Horst

Han van der Horst werkte van 1978 tot 2012 bij de Nuffic, de Nederlandse organisatie voor internationale samenwerking in het hoger onderwijs. Hij was een aantal jaren boekbespreker bij het VPRO-radioprogramma OVT, dat in teken staat van geschiedenis. Van der Horst is voorzitter van het Comité Open Monumentendagen Schiedam. Zijn boeken over geschiedenis zijn geschreven voor een breed publiek en worden uitgegeven door onder andere het Schiedamse Scriptum (bekend van Snoecks), Prometheus of Polak & Van Gennep. Hij was ook vaste radiocolumnist bij Radio Rijnmond (2011-2015). Sinds januari 2016 is hij radiocolumnist bij het radioprogramma De Late Avond.

Trump ereburger van Rotterdam?
23 mrt
Trump ereburger van Rotterdam?
Wegkijk- en Doe-niet virus woekeren pandemisch voort
22 mrt
Wegkijk- en Doe-niet virus woekeren pandemisch voort
Rotterdam boekenstad
15 mrt
Rotterdam boekenstad
Het lobbyregister: hoe dom kan je zijn?
15 mrt
Het lobbyregister: hoe dom kan je zijn?
Republiek der Letteren  (Die Rheinreise II)
08 mrt
Republiek der Letteren (Die Rheinreise II)
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.