Blijven zitten in het centrum van de macht

17 juni 2023 • 00:00 door Janny Kok
Blijven zitten in het centrum van de macht
Rutte op Downing Street tijdens een Oekraiene conferentie van Trudeau Johnson en Rutte - Still V&M uit persconferentie gov UK

Het lijkt wat vergezocht, maar er zijn overeenkomsten van de Nederlandse minister president Mark Rutte met voormalig eerste minister Boris Johnson. Beiden zijn vastberaden om te blijven waar ze het liefst zitten om hun neoliberale politieke macht uit te kunnen oefenen. Rutte in het Torentje en Johnson in Number 10. Johnson heeft dat regeringspand onder politieke dwang moeten verlaten, maar is vast van plan een comeback te maken. Rutte heeft ernstige kritiek op zijn leidende rol in politiek beleid vooralsnog overleefd, maar blijft met zijn besmette blazoen in het Torentje zitten.

Natuurlijk zijn de Britse politicus en zijn Nederlandse tegenvoeter niet alleen verantwoordelijk voor schadelijk beleid. Johnson wist en weet zich te omringen met mensen die hem steunen. Hij noemde ze ooit ‘nodding dogs’ naar het ja knikkende hondje die je vroeger wel op de hoedenplank van auto’s zag. Zo kon hij onder meer Brexit  doorvoeren, hoe groot de tegenstand ook was om het Verenigd Koninkrijk los te maken van de EU. Voorstanders om in de Unie te blijven krijgen met terugwerkende kracht gelijk: afscheiding van Europa leidt tot handelsverliezen.

Bij minister president Rutte is iets dergelijks aan de hand. De coalitie blijft hem steunen, ondanks het vernietigende rapport van de parlementaire enquêtecommissie  over de gaswinning in Groningen en het zogenoemde systeemfalen dat volgens de commissie onder de verantwoordelijkheid van de premier heeft plaats gehad. En dan zijn de wateroverlast ellende in Limburg en de Toeslagenaffaire niet eens in detail genoemd.

Feitelijk leiding geven aan de ‘ja knikkende hondjes’. Dat zou je het in juridische zin kunnen benoemen. De VVD fractievoorzitter heeft weliswaar haar bestraffende vingertje opgestoken over serieuze misstappen van haar vooraanstaande partijgenoot, maar zijn achterban blijft de man steunen dus dendert de politieke trein beleidsmatig voort. De koers is duidelijk: kies vooral voor de ‘doe-niets variant’ als overheid businessmodel.

Het staat vast dat de beleidslijnen ‘wantrouw de burger die schade ondervindt van uitgevoerde beleidsmaatregelen’ en ‘een overheid moet worden gerund als een bedrijf’ voor burgers  schadelijk kunnen zijn. Ik zou wel eens uitgerekend willen zien wat het de overheid heeft gekost om blokkades op te werpen voor Groningers die aantoonbare schade aan hun huizen hebben opgelopen door voortdurende gaswinning. Shell en Gasunie hebben daarbij tenminste de verdenking op zich geladen om de claimende burgers eindeloos te bevragen over mogelijke andere oorzaken van schade aan hun huizen dan door de gaswinning. In deze kwestie zou de overheid wel eens de ‘ja knikkende hond’ van deze dominante partijen kunnen zijn.

Hebben we ooit de rekening gezien van het legertje consultants en ambtenaren die politici bijstaan om hun versie van de waarheid te geven? Wat kosten de vertragingstactieken om schadeclaims te vergoeden? Vooralsnog moeten de terecht claimende Groningers en mogelijk ook Drentenaren het doen met schone beloften. De Limburgers worden zoet gehouden met de belofte dat er onderzoek wordt gedaan naar de oorzaak van wateroverstromingen. Dat moeten de onterecht verdacht gemaakte ouders in de Toeslagenaffaire ook maar doen. Het is evident dat de geleverde bewijsvoering dat de handhavende Belastingdienst behoorlijk geprofileerd heeft in de verdachtmaking van kinderopvang toeslag vragende ouders. Moesten de betrokken politici, beleidsambtenaren en de Belastingdienst top  daaruit hun conclusies trekken en vertrekken? Nee dus.

Godfried Bomans grapte ooit dit over zijn oma: “als ze een dubbeltje kon besparen, keek ze niet op een kwartje”. Dat doen de betrokkenen bij neoliberaal beleid aantoonbaar al sinds begin jaren 2000.  

Voormalig voorzitter van de Eerste Kamer Herman Tjeenk Willink gaat verder in de geschiedenis. Hij zegt dat de Nederlandse kabinetten al sinds de jaren tachtig gerund worden als een bedrijf, terwijl de overheid vooral voor rechtszekerheid voor de burgers moet zorgen.

Zo’n overheid luistert niet naar zijn burgers en zelfs niet naar gezaghebbende adviseurs zoals ‘onderkoning’ Tjeenk Willink. Het geboekte resultaat van deze overheid bedrijfsvoering is op diverse fronten falen. Het wordt tijd dat de aandeelhouders van dit bedrijf – zijnde het electoraat – de raad van bestuur naar huis sturen.

Over de columnist

Janny Kok

Janny Kok is freelance journalist met als specialiteit de Rotterdamse haven. Daarnaast is ze gecertificeerd Anglofiel want speech coach English. Ze woont in Vreewijk. 

Trumpisme
20 jan
Trumpisme
Stemmen uit het verleden
18 jan
Stemmen uit het verleden
De 52ste staat van de USA?
18 jan
De 52ste staat van de USA?
Een brief aan Geert Wilders komt plotseling boven water
16 jan
Een brief aan Geert Wilders komt plotseling boven water
A new morning
11 jan
A new morning
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.