King Kong, de wereldgeschiedenis en de 'stadhoudersbrief'

10 juli 2021 door Manuel Kneepkens
King Kong, de wereldgeschiedenis en de 'stadhoudersbrief'
Christiaan Lindemans Bld. Nationaal Archief cco

De waardering voor prins Bernhard ‘Schavuit van Oranje’ is nog maar een fractie van die van vlak na de oorlog. Toen was hij als ‘oorlogsheld’ ongelofelijk populair. Daar is heden weinig van over.
Het boek van historica Jolande Withuis ‘Juliana, vorstin in een mannenwereld’ heeft het er voor Prins Bernhard niet beter opgemaakt.
Het blijkt met die Bernhard nog veel erger gesteld dan we al wisten. Echt een hele foute man.

Dat doet mij sterk denken aan de ophef, die er een drie jaar of geleden ontstond, toen iemand zich tot de Straatnaamcommissie van de gemeente Rotterdam wendde (nee, ik was het niet…) met het verzoek de Prins Bernhardkade van een andere naam te voorzien.
“Het kan toch niet zò zijn, dat er bij ons in Rotterdam doodleuk een straat vernoemd is naar een ‘louche wapenhandelaar’ ?” aldus de klager. Zijn klacht haalde de Pers.
Een ander iemand, een duidelijke grappenmaker (nee, ook ditmaal was ik het niet) haakte er op in en stelde voor de Prins Bernhardkade om te dopen in …King Kongkade. Naar ‘King Kong’ Lindemans, Bernhards favoriete koerier op het einde van de oorlog. Een grap inderdaad, want die Lindemans, was al even fout als de prins zelf.
Dit alles heeft mij op het volgende idee gebracht.

Ik pleit er bij dezen vurig voor, dat Lindemans’ graf op de begraafplaats Crooswijk een steen met een grafschrift krijgt. Aan het einde van mijn relaas zal ik een voorstel doen, hoe dat grafschrift dan wel zou moeten luiden.
Het gaat dus om het graf van Christiaan Lindemans, de roemruchte ‘dubbelspion’ eind Tweede Wereldoorlog, vanwege zijn reusachtige gestalte bijgenaamd King Kong.

DDR

Het verhaal gaat, dat het er toentertijd, eind 1944, op het hoofdkwartier van de toenmalige Binnenlandse Strijdkrachten, die onder opperbevel stonden van prins Bernhard zur Lippe Biesterfeld, nogal ‘loslippig’ toeging.
Daardoor kon King Kong Lindemans, die Bernhard diende als koerier, gemakkelijk op de hoogte raken van Market Garden, de militaire operatie van de geallieerden bedoeld om bij Arnhem de Rijn te oversteken, richting Duitsland. Deze informatie wordt King Kong geacht doorgespeeld te hebben aan de Duitsers. Gevolg: de Slag om Arnhem, de oversteek van de Rijn, werd een mislukking. Honderden doden vielen voor niets.
Bovendien werd zo de opmars van de Westerse geallieerden zodanig vertraagd, dat de Russen eerder in Berlijn waren. Plus dat ze een groter stuk van Duitsland wisten te veroveren dan de Westerse geallieerden lief was, de latere DDR...

Berlijns wankele positie sindsdien tijdens de Koude Oorlog, de bouw van de Muur…Kennedy’s befaamde ‘Ich bin ein Berliner!’ etcetra, het komt allemaal rechtstreeks voort uit het mislukken van Market Garden..

Maar het graf van Christiaan Lindemans op Crooswijk ligt er vredig en verlaten bij. Niets verwijst aldaar naar Lindemans cruciale rol in de Tweede Wereldoorlog. Het graf heeft zelfs geen grafsteen.
Schraal gedoe ten opzichte van een Rotterdammer, die nog steeds tot de verbeelding spreekt. Niemand minder dan Willem Frederik Hermans wijdde een toneelstuk aan hem, uiteraard ‘King Kong’ geheten.
En ook thrillerschrijver Thomas Ross scheidde een dikke pil af over Christiaan Lindemans en zijn tijd. Al gaat dat geschrift eigenlijk meer over Prins Bernhard, het vaste bête noir van deze schrijver.
Ross’ roman heet eveneens King Kong.

Eigenlijk heeft Rotterdam in Christiaan Lindemans iemand met de statuur van ‘mythische figuur’. Niet meer en niet minder.
Misschien speelt daarbij een rol Lindemans’ vernoeming naar de monsteraap King Kong, die mythische figuur bij uitstek…de ‘hoofdrolspeler’ in de gelijknamige rolprent van C.M.Cooper en Ernst B. Schoedsack , dat summum van Hollywood -edelkitsch, uitgebracht in het crisisjaar 1933.
Tegenspeelster van de aap was daarin de hyperblonde May Wray ( “I’ts beauty that killed the beast.”). In de loop der jaren zijn er diverse remakes van deze zeer succesvolle film gemaakt, maar de 1933-King Kong hebben zij nooit kunnen doen vergeten. Dat is een ware cultfilm geworden. Voornamelijk om zijn vertederend onbeholpen animatie. De scène, waarin King Kong - duidelijk een poppetje - langs een regenpijp het Empire State Building in New York opklimt, is onvergetelijk!
Om een forse joint bij te roken. Wat overigens zeer gebruikelijk was in de Jaren Zestig , toen de oer-King Kong herhaaldelijk in het circuit van de nachtbioscopen is hervertoond.
Schrijver Dezes herinnert zich de dikke, prikkelende marihuanawalm van toen, die het bioscoopscreen praktisch verduisterde, maar al te goed.

King Kong leeft!

Zo was er, na de oorlog, het hardnekkige gerucht, heel kenmerkend voor mythische figuren: King Kong Leeft!.  Lindemans ligt nièt op Crooswijk begraven… Het lijk van iemand anders is in Lindemans kist gestopt!
Ja, men wist het stellig, King Kong zou vlak na de oorlog naar Zuid Amerika hebben weten te ontkomen. Via een vluchtroute voor ex-Nazi’s . Volgens ‘betrouwbare’ getuigen zou hij herhaaldelijk gesignaleerd zijn in Argentinië. ( Op de ranch van de van de vader van Máxima Zorreguieta, zeker…)
Daarmee verkeert King Kong overigens in goed gezelschap, bv. namelijk van niemand minder dan Elvis Presley. Sinds diens overlijden in 1977 duiken immers hardnekkig alsmaar opnieuw ‘ooggetuigen’ op, die zweren dat zij de King of Rock’n Roll , bij voorkeur in een achterafstraatje van Memphis, Tennessee, in leven lijve te hebben gezien…

Geruchten over King Kongs afwezigheid in het graf op Crooswijk zijn altijd gebleven. Ja, ze werden, jaar in jaar uit, alleen maar sterker. Ze werden zelfs dermate hardnekkig, dat in 1982 op last van Bram Peter, de toenmalige burgemeester van Rotterdam¹, het graf geopend werd,
King Kong bleek er wel degelijk in te liggen. Lindemans was tijdens zijn leven een roekeloos motorrijder geweest en op een gegeven moment hardhandig in botsing gekomen met een lantaarnpaal. Daarbij had hij allerlei botbreuken bij opgelopen. Die botbreuken bleken nog goed herkenbaar te zijn in het opgegraven gebeente. Einde verhaal!

Einde verhaal?

Stel dat ik een thrillerschrijver was à la Thomas Ross.Dan zou ik zeggen: nù begint het pas!
Is het graf van Lindemans werkelijk enkel geopend om, bijna veertig jaar na dato van zijn overlijden, de identiteit van het gebeente, dat erin lag, vast te stellen? Zeer onwaarschijnlijk! Is er niet iets anders aan de hand?
Daar is immers òòk nog het gerucht dat Lindemans de beschikking had over de zgn. Stadhoudersbrief en dat hij daarmee hij vast van plan was Prins Bernhard te chanteren.
Die zgn. Stadhoudersbrief , zou in 1942 door Bernard aan Hitler geschreven zijn. Daarin zou prins Bernhard het voorstel hebben gedaan om hem, Bernhard, samen met zijn echtgenote prinses Juliana, tot stadhouders te benoemen van Nederland. Nederland zou dan onder hun bewind een min of meer onafhankelijke positie mogen innemen in das Dritte Reich. In het heetst van de Tweede Wereldoorlog – de Slag om Stalingrad was nog volop aan de gang - was zo’n brief niets minder dan een staaltje van hoogverraad.
Of die brief werkelijk geschreven is…? Thrillerschrijver Thomas Ross is vast van het bestaan ervan overtuigd. De historicus Aalders², die onderzoek heeft gedaan naar het bestaan van die brief, voert namen van mensen op die beweren de brief te hebben gelezen, o.a. de toenmalige adjunct-hoofredacteur van De Telegraaf, Heitzen, die, naar eigen zeggen, wel eens ‘bijkluste’ voor de Franse Geheime Dienst in de Jaren Vijftig. In het archief van die dienst in Parijs was hem de brief getoond.. . Helaas, waren Heitzen en al die andere ‘getuigen’ allemaal al overleden, op het moment dat Aalders zijn onderzoek deed. Aalders moest het doen met getuigenissen uit de tweede hand. Mensen die mensen zeiden gekend hebben, die de brief zeiden te hebben gezien. Aalders’ conclusie: het bestaan van de Stadhoudersbrief kan niet worden bewezen, maar het niet-bestaan kan dat evenmin! Een patstelling noemt hij het.
Maar er is wel degelijk iemand geweest, die Heitink voor dienst dood gesproken en daarover ook heeft gepubliceerd, nl. de journalist Ton Biesemaat. ³ In zijn
boek ‘Bernhardgate’ doet hij van die gesprekken verslag. Ook meldt hij dat Heitink zijn wederwaardigheden met de Stadhouders in twee schriftelijke verklaringen heeft vastgelegd, een gedaan op 2 Juni 2003   en een op 4 Maart 2004. Waar die verklaringen zijn , is overigens duister.
Dus dan zou Thomas Ross gelijk hebben en bestaat die Stadhoudersbrief wel degelijk…Maar waar is die dan?

Nu doet zich het volgende voor. Het toenmalig adres van familie Lindemans in Crooswijk blijkt hemelsbreed niet zo ver verwijderd van de Prins Bernhardkade in Hillegersberg.
Die straat heeft uiteraard pas na de Tweede Wereldoorlog die naam gekregen. Daarvoor heette hij heel anders.
Toen waren daar immers in de villa's aldaar de gezinnen ondergebracht van de leidinggevenden van het Nazidom in Rotterdam, de Gestapo, de SS , de SD, etc., De straat heette toen… Stadhouderskade.
Wat als die brief nou eens Stadhoudersbrief heette, omdat die brief toentertijd op last van de Prins door dubbelspion Lindemans op de Stadhouderskade gepost moest worden?
En stel dat Lindemans van die brief een kopie had gemaakt …ja, misschien wel de hele brief domweg niet heeft verstuurd, maar onder zich gehouden, om er zoals al gezegd, na de oorlog de Prins mee te chanteren? Nu, dan was het klaar als een klontje waarom de exhumatie van Lindemans nodig was. Om te kijken of Lindemans de brief met zich mee in het graf had genomen, natuurlijk!

Sehr Geërther Führer

Quod non. Althans in het Rapport door de deskundigen van het Forensisch Laboratorium te Rijswijk opgemaakt over Lindemans’ exhumatie valt daarover niets te lezen.
Dan rest er nog èèn mogelijkheid.
De brief is verstopt ergens op een van de adressen aan de huidige Prins Bernhardkade.
"Nu doet zich het geval voor dat een goede vriend van mij, oud Vrije Volk-journalist Ben Herbergs een jaar of wat geleden naar de Prins Bernhardkade is verhuisd.
Hem legde ik de hypothese voor dat de zgn. Stadhoudersbrief misschien wel eens in zijn huis verstopt zou kunnen zijn. Ben dacht van niet. Het huis was ter gelegenheid van de verhuizing grondig schoongemaakt en dito vertimmerd . Als er ergens iets verstopt was geweest, dan was dat wel gebleken.
In zijn tuin dan, misschien?

Ja, nu je het zegt ...Ben was een eigenaardige verhoging achter in de tuin opgevallen. Een onduidelijk soort heuveltje. Zou daar?
Fluks werd door ons de schop ter hand genomen, en zowaar, na enig graafwerk, dook er een vermolmd eikenhouten kistje op met daarop het teken van de swastika…Eureka? We forceerden het slot. En daar op de bodem lag inderdaad een brief. Althans wat er van over was. Vocht en onderaards ongedierte hadden al behoorlijk hun vernietigend werk gedaan.
Maar het was onmiskenbaar een in het Duits geschreven tekst met als aanhef Sehr Geërther Führer… Die brief hebben we prompt opgestuurd naar het Forensisch Instituut in Rijswijk Dat instituut is immers zeer bedreven in het leesbaar maken van aangetast papier...

Ongeveer een maand geleden heeft Ben nog eens gebeld naar de ambtenaar, met wie we contact hadden gehad, want we hoorden alsmaar niks. Hij bleek overleden! Van zevenhoog van het balkon van zijn flat gevallen! Zijn opvolger zegt niets van een door ons verstuurde brief te weten. Maar hij zou het nagaan. Weg kon die brief niet zijn! Circa een week geleden heeft Ben weer eens gebeld. Blijkt ook deze onderzoeker… zojuist overleden! Van achthoog van het balkon van de flat van zijn vriendin gevallen! Je zou er bijna wat van gaan denken. Maar nee, dat kàn toch niet…wij leven in Nederland een democratische rechtsstaat, en niet in een of andere bananenmonarchie?!
De onderzoeker aan de telefoon, de opvolger van de opvolger zogezegd, heeft plechtig beloofd de zaak opnieuw tot de bodem uit te zoeken. Heus, meneer Hertzberg (sic!) Die brief komt boven water!.Die kan niet weg zijn!
Ben Herbergs en ondergetekende wachtten gespannen af.

Inmiddels is het glashelder welk grafschrift ter zijner tijd op de te plaatsen grafsteen op het graf van Christiaan Lindemans dient te worden aangebracht:

HIER RUST KING KONG

Hij wist van de Prins geen kwaad

 

Noten

1) Exhumatie is burgemeesterstaak. Zie de Wet op de Lijkbezorging en de Koninklijke Besluiten van 12 Juni,1951 en 26 Juni 1963.
De exhumatie van Lindemans in 1982 had plaats op een van de meest bloedhete dagen van die zomer van dat jaar. Exhumatie houdt onder andere in, dat de burgemeester ook daadwerkelijk bij de opening van het graf en de identificatie van de stoffelijke resten aanwezig dient te zijne….
Bram Peper kwam daartoe naar Crooswijk… in korte broek! Tot ontsteltenis van de aanwezige nabestaanden van Lindemans, allen in stemmig zwart gekleed. Zie: R.J.Hollander, King Kong op Crooswijk, Rotterdam, 1988.

2) Hans Aalders, Prins Bernhard 1911-2014, Niets is wat het leek (Boom, Amsterdam 2014)

3) Ton Biesemaat, Bernhardgate ( Elmar, Rijswijk, 2007)

Over de columnist

Manuel Kneepkens

M.M.M. (Manuel) Kneepkens (Heerlen, 26 februari 1942) is een Nederlands dichter, publicist, politicus en jurist-criminoloog. 

Na het gymnasium op het Bernardinuscollege ging hij in Leiden rechten en criminologie studeren. In 1971 vertrok hij naar de Erasmusuniversiteit in Rotterdam. Daar was hij 23 jaar docent strafrecht en criminologie.

Stappen ze ooit over hun schaduw heen?
22 mrt
Stappen ze ooit over hun schaduw heen?
Haarza(a)kje
09 mrt
Haarza(a)kje
'Ouder uit wie het kind geboren is,' wat is dat?
06 mrt
'Ouder uit wie het kind geboren is,' wat is dat?
Roodkapje voor komende generaties
04 mrt
Roodkapje voor komende generaties
De “maareh-methode” van Den Haag
02 mrt
De “maareh-methode” van Den Haag
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.