'Barbie' is tenenkrommend

05 augustus 2023 door Ada van Dijk
'Barbie' is tenenkrommend
Margot Robbie als Barbie Foto Warner Bros / Filmdepot

Ik was er nooit naartoe gegaan als ik niet door vrienden was uitgenodigd. Aardig gebaar, echter de film was tenenkrommend: de muziek, de beelden, de teksten, de dansjes. Het acteren is obligaat en er zit geen enkele memorabele scene in, en ook de ‘camp’ bedoelde humor was niet om aan te zien. Alles in de film is van plastic, inclusief gedachtengoed van Ken en dat van Barbie. 

Ryan Gosling en Margot Robbie als Ken en Barbie  Foto  Foto Warner Bros / Filmdepot

De maatschappijkritiek waarmee de film zich probeert neer te zetten als geëngageerde film is voor de hand liggend. De huidige man-vrouw ongelijkheid is een toevallige brainwash van mannen, en Barbieland stelt de betere feminiene variant voor. Daarna volgt het met afstand moeilijkste woord dat ons onderwezen wordt: het woord matriarchaat van Barbieland, de betere bestuursvorm. Aan patriarchaat en (Barbie-)matriarchaat wordt vervolgens geen enkele invulling gegeven anders dan dat in het een de constitutie door de willekeur van mannen is en dat in het matriarchaat de grondwet door vrouwen bepaald wordt en dat dat elkaar niet verdraagt.

Matriarchaat gaat ook over kinderen opvoeden, mater betekent moeder. Dat dit geen thema is in de Barbiewereld wordt aangetoond met een scene waarin een Barbie die zwanger is uit productie gaat, want een pop die zwanger is blijkt slecht te verkopen. 

Voorstel is nu de verkoop op te krikken door een lijn van mannen te ontwikkelen op basis van het flauwe idee van 'Kendom', dat is dan het patriarchaat. Dat kan toch niet zomaar? zegt de Barbie CEO. Ehh, het verkoopt wel, wordt effe uitgerekend door een marketeer, waarop hij meteen zegt dat hij daar dan wel in verder wil. deze uitspraak doet hij nog geen twee seconden nadat hij stelde dat het Barbie-merk niet gaat over winst maken, maar over het emanciperen van meisjes. Tenenkrommende camp dus.

Barbie met andere Barbies in Barbieland Foto  Foto Warner Bros / Filmdepot

De rest van de film gaat ten onder aan de kleur roze en de angst voor textuur van bobbeltjes in dat roze (cellulitis). De roze look and feel maakt vrouwen tot lustobject. Het is de kleur van de licht opgewonden huid van witte vrouwen. Alles in de kleding van Barbie richt zich op de ideale vorm van borsten, billen en taille terwijl Ken en Barbie tegen een stel bouwakkers zeggen dat zij geen genitaliën hebben. En we weten al dat Barbievrouwen nooit een buik zullen hebben.

We kijken met deze film terug op een gigantische periode van hypocriete omgang met de geest van het feminisme of van emancipatie. Mattel [fabrikant van Barbie] heeft decennialang de combinatie van emancipatiebeloftes en uiterlijke clichés verkocht als een ticket naar ‘macht zoals mannen dat hebben’. Maar dat gaat totaal voorbij aan het feit dat vrouwen heel veel energie steken in het krijgen, en veel belangrijker het opvoeden, van kinderen.

Ken neemt een voorbeeld aan de echte wereld. Foto  Foto Warner Bros / Filmdepot

Alles hetzelfde als hoogste goed  

Er zit een veelzeggende scene in. Op enig moment heeft Ken na een bezoek aan de 'echte' wereld, het eerder genoemde masculiene 'Kendom' ingevoerd en doet een Barbie de uitspraak dat ze het wel fijn vindt om drankjes te serveren aan een patriarch en niet na te denken. Dit staat dus voor de patriarchale brainwash van het Kendom, maar het is ook hint naar de wereld waarin we leven. Barbieland bevat daarmee toch de idee het wel lekker is om 'gebrainwashed' te leven en om als vrouw tevreden te zijn met een dienende rol zonder na te hoeven denken. Uiteindelijk willen alle Barbies in de film dat alles hetzelfde blijft: de macht hebben zonder nadenken, zonder kinderen en met een dagelijkse girls night. Op wel drie plaatsen in de film wordt dat ‘alles hetzelfde blijft’ als doel op de radar gezet. Maar Barbie gaat niet de straat op. Het 'matriarchaat' in Barbieland wordt hersteld door de outsider-Barbies, dat zijn Barbies die moeten leven met de aanpassingen die hun kopers hun hebben aangedaan: kort haar en altijd in een spagaat zitten. 

De film eindigt zoals verwacht, maar is in feite verbijsterend. De stereotype oer-Barbie kiest voor een leven als sterveling. Daarin moet zij soms huilen. Ze laat hiervoor de 'Barbie-for-president'-gedachte lopen. De directeur geeft toestemming (meer omzet?) Ze maakt daarna meteen een afspraak bij een gynaecoloog. Die man gaat ontdekken dat zij geen vagina heeft maar wel iets wil met … een vagina? Zwanger worden? Seks? Het is in ieder geval niet het Barbieland matriarchaat, want haar nieuwe leven gaat haar helemaal gelukkig maken. Einde film.

Meer roze troep   

Ik ben het eens met de recensie van Sarah Meuleman de NRC: deze film heeft alleen als doel Mattel in staat te stellen meer roze troep te verkopen onder het mom van flauwe camp. Het is een schande dat deze film niet veel breder beoordeeld wordt als een door Mattel gestuurd verhaal dat vertoond wordt in filmhuizen. Ik ben blij dat op zaterdagavond half 10 slechts een handjevol mensen in de zaal zaten in het Rotterdamse KINO. Barbie verdient lege zalen.

Outsider Barbie. Geen hakken, platte slippers. Foto Warner Bros / Filmdepot



Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.