Godard forever 1930 - 2022

13 september 2022 door Ronald Glasbergen
Godard forever 1930 - 2022
Jean Luc Godard in het jaar van de verandering 1968 - Foto Gary Stevens cco

De grote Franse filmvernieuwer, inspirator voor talloze cineasten na hem, Jean-Luc Godard, is 13 september overleden. Vredig thuis, 'assisted suicide' meldt de BBC. Godard, begon zijn werkzame leven in Parijs als filmcriticus. Dat was hij onder andere voor het door André Bazin opgerichte Cahiers du Cinéma. Daar kwam een hele groep jonge critici bijeen  Truffaut, Rohmer, Chabrol en dus de 22 jarige Jen-Luc, die zelf ook film wilden maken. Maar al spoedig, weken de paden van de jonge makers en de 12 jaar oudere Bazin uiteen. Bazin hield van de 'strengere' cinema van De Sica (Umberto D.) en Welles. Godard cs. hielden van de avontuurlijker melodrama's van Hawks, Preminger en Huston. Tussen 1955 en en 1957 maakt Godard vier kortere films en in 1956 werkt hij samen met Truffaut aan een film over autodief Michel Poiccard. Truffaut slaagde er in '56 niet in zijn film gefinancierd te krijgen.    

Bogart, Bach en Bergman

In 1959 vroeg Godard aan Truffaut toestemming diens idee te mogen gebruiken voor zijn eerste speelfilm. Hij castte een acteur met wie hij eerder een korte film had gemaakt Jean Paul Belmondo en een Amerikaanse actrice, Jean Seberg. Die laatste had eerder Jeanne d' Arc had gespeeld in een film van de door Godard bewonderde Amerikaanse regisseur Otto Preminger. Godard wilde de film in de stijl van een documentaire filmen, vond een cameraman die oorlogsverslagen in Indochina had gefilmd die daar geknipt voor was. Wat volgt is een vrolijk, vernieuwende, montageregels-aan-zijn-laars lappende, collage van de kruisende levens van een rebelse autodief en Amerikaanse in Parijs, overgoten met citaten uit alles wat cultuur de moeite waard maakt. Van Mozart en Rilke tot Picasso, Bogart, Bach en Bergman. (Godard bewonderde Bergman, het omgekeerde was bepaald niet het geval)    

Godard werd met de film 'À bout de souffle' op slag een internationale beroemdheid. De Franse Nouvelle Vague, de nieuwe jonge Franse cinema van filmers als Chabrol, Truffaut, Varda kreeg met de film de film een enorme bekendheidsboost voor een veel groter internationaal publiek.

"Voor mij is stijl niet meer dan de buitenkant van inhoud, en inhoud de binnenkant van stijl, zoals de buitenkant en de binnenkant van het menselijk lichaam. Beide gaan samen, ze kunnen niet van elkaar worden gescheiden"  Jean Luc Godard 

 1960 - 1968  

Na dit debuut volgden zeven vruchtbare jaren met films als Bande à Part (1964) de prachtige Pierrot Le fou (1965) en Le Mépris (1963) Le Mépris en eigenlijk is elk van circa 14 speelfilms die Godard in die tijd maakt de moeite waard. En zijn productiviteit was hoog. Dat zou hij trouwens, tot voor enkele jaren geleden, de rest van zijn met cinema gevulde leven blijven.

Na zijn succes met 'A bout de Soufle' maakte Godard in 1960  'Le Petit Soldat', over de Algerijnse oorlog en musical hommage 'Une femme est une femme', de eerste met zijn muze Anna Karina. In 1962 maakte hij de boeiende episodefilm tegelijk essay en speelfilm over prostitutie ''Vivre sa vie' (1962), opnieuw met Karina. De film was een permanente inspiratie voor Rainer Fassbinder. In 1963 volgt dan het Brechtiaans oorlogsdrama 'Les Carabiniers' en de film die door setting en acteurs -Bardot, Palance, Piccoli, een monument in de cinema zou worden 'Le Mépris'. Hij vervolgde in 1964 met 'Bande à Part' met een onvergetelijke hardloopwedstrijd in het Louvre en het melodrama 'Une Femme Mariée'. 
In 1965 volgde een hommage aan de Amerikaanse B film met de in die tijd populaire hard-boiled detective acteur Eddie Constantine, 'Alphaville'. Het zelfde jaar erna maakte hij de hierboven al genoemde meesterwerk 'Pierrot le Fou' met in de hoofdrollen Belmondo als de alleen door zichzelf te temmen Pierrot en Karina. Volgden 'Masculine Feminine', 'Made in USA', '2 ou 3 choses que je sais d'elle', 'La Chinoise' (1967) en de baldadige verkeersdystopie 'Week-end' (1967).


Grote vernieuwer van de cinema

Na 1968, de periode van culturele revolutie in Frankrijk en de rest van de Westerse wereld, veranderden mensen als Sartre maar ook Godard in ieder geval tijdelijk in strenge linkse ideologen, wat hun creativiteit niet onverdeeld ten goede kwam. Maar Godard bleef als filmmaker aanwezig en ongebreideld creatief met een groot aantal speelfilms, filmische essays die zeker alleen al door de hand van de meester dogmatisch of niet, het verdienen met regelmaat opnieuw uitgezonden te worden. Wellicht als aangename verrassing voor de argeloos eenzame TV-zapper in de nacht. Tel daar de films uit de jaren zestig bij op - de periode waar alles bij de jonge honden van de nouvelle vague op zijn plaats viel -en je begrijpt waarom de Zwitsers-Franse filmauteur Godard in 2011 een zeer verdiende ere-Oscar voor zijn gehele oeuvre kreeg. 

Jean-Luc Godard 1930-2022), net geen 92 jaar oud, heeft zo een inspirerende en onvolprezen erfenis van 65 jaar film voor ons achtergelaten. Schouders om op te staan voor komende generaties filmmakers. 



Mei 1968, barricades in talloze Franse steden waren deel van een culturele en politieke revolutie dat jaar in Frankrijk.  Foto Tangopaso cco  


Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.