College Rotterdam biedt excuses aan voor slavernijverleden

10 december 2021 door een van onze redacteuren

Onafhankelijkheid Suriname 1 december 1975 Foto Bert Verhoeff / Anefo Nationaal Archief, cco

Op de Internationale Dag van de Rechten van de Mens, vrijdag 10 december, heeft het college van burgemeester en wethouders van Rotterdam excuses aangeboden voor de rol van hun voorgangers in koloniale tijden. Burgemeester Aboutaleb lichtte deze excuses toe in een kleine, besloten bijeenkomst in de Laurenskerk.

Voorouders medeverantwoordelijk koloniale onderdrukking

Tussen 1602 en 1795 bekleedden de meeste bewindhebbers van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) en de West-Indische Compagnie (WIC) ook functies in het stadsbestuur. Rotterdamse vroedschappen (voorlopers van colleges van B en W) investeerden in deze handelscompagnieën en later in de particuliere slavenhandel en plantages. Burgemeester Aboutaleb: onze voorgangers speelden een prominente rol in het Nederlandse kolonialisme en de keerzijde daarvan, slavenhandel en slavernij. Zij waren medeverantwoordelijk voor koloniale onderdrukking, van het Caribisch gebied en Afrika tot aan Indonesië.

Ons gezamenlijk verleden

Sporen van dit verleden zijn zichtbaar in de hedendaagse cultuur, architectuur en samenleving en voelbaar voor Rotterdammers met wortels in de voormalige koloniën. De wreedheden en grove schendingen van mensenrechten die daar plaatsvonden hebben diepe wonden geslagen. Burgemeester Aboutaleb: "Het college is geraakt door de verhalen van Rotterdammers over de betekenis van het koloniale en slavernijverleden voor henzelf en het leed dat zij ervaren tot op de dag van vandaag. Grondig onderzoek naar het Rotterdamse aandeel in deze geschiedenis was nodig om dit verleden onder ogen te zien. Erkenning dat dit ons gezamenlijke verleden is en vroegere stadsbesturen deze pijnlijke geschiedenis mede mogelijk hebben gemaakt, vinden we belangrijk."

Onderzoek 4 jaar geleden begonnen 

In 2017 nam de gemeenteraad een motie aan om het Rotterdamse koloniale en slavernijverleden te onderzoeken. Eind 2020 presenteerde het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV)  in drie boeken (Postkoloniale Stad in Beweging, Rotterdam in Slavernij, Het koloniale verleden van Rotterdam). In vervolg hierop heeft de gemeente gesproken met meer dan 200 Rotterdammers, wetenschappers en experts over dit verleden en de betekenis ervan voor het heden en de toekomst.

Vervolg in 2022

Vanwege de covid-maatregelen was een grotere bijeenkomst voor deze excuses helaas niet mogelijk. In het stadsprogramma Koloniaal en Slavernijverleden van Rotterdam zal in 2022 op verschillende momenten dialoog over de betekenis van deze welgemeente excuses gevoerd gaan worden. Dat kan bijvoorbeeld rondom de herdenking en viering van Keti Koti.

Betrokkenen en geïnteresseerden worden tzt daarover geïnformeerd, in het bijzonder de ruim 200 Rotterdammers die aan het voortraject hebben deelgenomen. 

De Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens (UVRM) werd op 10 december 1948 aangenomen door de Verenigde Naties. Sinds 1950 staat deze dag dan ook bekend als de Internationale Dag voor de Rechten van de Mens.