EU wil voortouw nemen in klimaataanpak
-L.jpg)
(pub. 16 juli, redactie 18 juli) De EU wil van Europa het eerste klimaatneutrale continent ter wereld maken. De Europese Commissie heeft afgelopen week, op 14 juli een pakket maatregelen vastgesteld om de broeikasgasemissies ten opzichte van het niveau van 1990 met minstens 55 % verlagen. Ambiteus maar noodzakelijk om twee redenen. 1 De door menselijke activiteiten veroorzaakte opwarming van de aarde en het effect ervan, gaat sneller dan verwacht. 2 De klmaatadaptie is kostbaar, maar een manier om nog veel kostbaarder grootschaliger klimaatrampen te voorkomen en kan tegelijk een motor voor technologische en economische vernieuwing zijn.
Het door de Commissie voorgestelde pakket wil het EU-beleid op de terreinen van klimaat, energie, landgebruik, vervoer en belastingen zo af stemmen dat de netto broeikasgasemissies tegen 2030 ten opzichte van het niveau van 1990 met minstens 55 % kunnen worden verlaagd. Het is van cruciaal belang dat deze emissiereductie de komende tien jaar wordt gehaald zodat Europa tegen 2050 het eerste klimaatneutrale continent ter wereld kan worden en de Europese Green Deal werkelijkheid wordt.
Sociaal, groen en welvarend
Met de voorstellen van de 14e juli presenteert de Commissie de wetgevende instrumenten om de doelen van de Europese klimaatwet te verwezenlijken om de economie en de Europese samenlevingen vorm te geven in de richting van een sociaaal eerlijke, groene en voor iedereen welvarende toekomst. De voorstellen zijn bedoeld om alle sectoren van de economie van de EU geschikt te maken om deze uitdaging aan te gaan. Ze zetten de EU op weg om haar klimaatdoelstellingen tegen 2030 op een eerlijke, kosteneffectieve en concurrerende manier te bereiken.
Grafiek Eurostat
Samenhang
Door de voorstellen kan de noodzakelijke versnelling van reductie van broeikasgasemissies in de komende tien jaar worden gerealiseerd. In de voorstellen worden hernieuwbare energie; energie-efficiëntie; emissiearm transport en infrastructuur, belastingbeleid, het EU-emissiehandelssysteem, preventie van koolstoflekkage, uitgebreid en versneld binnen de plannen van Europese Green Deal.
Enkel voorstellen op rij
- De emissies afkomstig van elektriciteitsopwekking en energie-intensieve industriële sectoren de afgelopen 16 jaar succesvol met 42,8 % verlaagd. Vandaag stelt de Commissie voor het totale emissieplafond nog verder te verlagen en het jaarlijkse reductiepercentage te verhogen. De Commissie stelt ook voor om de gratis emissierechten voor de luchtvaart geleidelijk af te schaffen.
- De lidstaten moeten al hun inkomsten uit de handel in emissierechten aan klimaat- en energiegerelateerde projecten gaan besteden.
- De lidstaten delen ook de verantwoordelijkheid voor het verwijderen van koolstof uit de atmosfeer. In de verordening inzake landgebruik, bosbouw en landbouw wordt derhalve een algemene EU-doelstelling voor koolstofverwijderingen door natuurlijke putten - systemen zoals bossen, die meer CO2 opnemen dan ze uitstoten- vastgesteld.
- De richtlijn hernieuwbare energie bevat een aangescherpte doelstelling: tegen 2030 moet 40 % van onze energie uit hernieuwbare bronnen komen.
- Bindende ambitieuzere jaarlijkse doelstelling voor het terugdringen van energieverbruik.
- De gemiddelde emissies van nieuwe auto's in vergelijking met 2021 tegen 2030 met 55 % zijn afgenomen en tegen 2035 met 100 %.
- Door een bovengrens vast te stellen voor de broeikasgasinhoud van de energie die wordt gebruikt door schepen die Europese havens aandoen zal met het FuelEU Maritime-initiatief het gebruik van duurzame maritieme brandstoffen en emissievrije technologieën worden gestimuleerd.
- In een herziening van de energiebelastingrichtlijn worden schone technologieën bevorderd en achterhaalde vrijstellingen en verlaagde tarieven die momenteel het gebruik van fossiele brandstoffen stimuleren, afgeschaft.
Eerlijke spreiding, bescherming lagere inkomens
Hoewel de voordelen van het klimaatbeleid van de EU op de middellange tot lange termijn duidelijk opwegen tegen de kosten van deze transitie, bestaat er op korte termijn een risico dat huishoudens met een lager inkomen, micro-ondernemingen en vervoergebruikers door het klimaatbeleid extra onder druk komen te staan. Bij de vormgeving van het beleid in het pakket van vandaag worden de kosten van de aanpak van en de aanpassing aan de klimaatverandering dan ook eerlijk gespreid.
Daarbij genereren instrumenten voor koolstofbeprijzing inkomsten die opnieuw kunnen worden geïnvesteerd om innovatie, economische groei en nieuwe schone technologieën te stimuleren. Er wordt een nieuw sociaal klimaatfonds voorgesteld om te voorzien in specifieke financiering voor de lidstaten om mensen te helpen investeringen in energie-efficiëntie, nieuwe verwarmings- en koelsystemen, en schonere mobiliteit te financieren. Het sociaal klimaatfonds zou uit de EU-begroting worden gefinancierd met een bedrag dat overeenkomt met 25 % van de verwachte inkomsten uit de handel in emissierechten voor de bouw en het wegvervoer. Op basis van een gerichte wijziging van het meerjarig financieel kader zal het de lidstaten voor de periode 2025-2032 72,2 miljard euro aan financiering verstrekken. Met een voorstel om van overeenkomstige financiering van de lidstaten gebruik te maken, zou door het fonds 144,4 miljard euro voor een sociaal rechtvaardige transitie vrijgemaakt worden.
Onmiddellijke maatregelen om de mensen en de planeet te beschermen hebben duidelijke voordelen: schonere lucht, koelere en groenere steden en dorpen, gezondere burgers, lager energieverbruik en lagere energierekeningen, banen in Europa, technologieën en industriële kansen, meer ruimte voor de natuur en een planeet die we gezonder over kunnen dragen aan toekomstige generaties. De kern van de groene transitie in Europa is de uitdaging om ervoor te zorgen dat de voordelen en kansen van die transitie zo snel en eerlijk mogelijk voor iedereen beschikbaar zijn. Door gebruik te maken van de verschillende beleidsinstrumenten die op EU-niveau beschikbaar zijn, kunnen we ervoor zorgen dat het tempo van de veranderingen toereikend, maar niet ontwrichtend is.
Achtergrond
In de Europese Green Deal, die de Commissie op 11 december 2019 heeft gepresenteerd, is de doelstelling vastgelegd om van Europa tegen 2050 het eerste klimaatneutrale continent te maken. In de Europese klimaatwet, die deze maand in werking treedt, is in bindende wetgeving vastgelegd dat de EU zich inzet voor klimaatneutraliteit en de tussentijdse doelstelling om de netto-uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met ten minste 55 % te verminderen ten opzichte van het niveau van 1990. De toezegging van de EU om haar netto-uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met ten minste 55 % te verminderen, als EU-bijdrage aan de verwezenlijking van de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs, is in december 2020 aan het UNFCCC medegedeeld.
Broeikasgasemissies nu 24% gedaald
Als gevolg van de bestaande klimaat- en energiewetgeving van de EU zijn de broeikasgasemissies van de EU ten opzichte van 1990 al met 24 % gedaald, terwijl de economie van de EU in dezelfde periode met meer dan 60 % is gegroeid; de groei is dus losgekoppeld van de uitstoot. Dit beproefde en deugdelijk gebleken wetgevingskader vormt de basis van dit wetgevingspakket.
+31% in 2030
Alvorens deze voorstellen in te dienen heeft de Commissie uitgebreide effectbeoordelingen uitgevoerd om de kansen en kosten van de groene transitie te meten. Het voorstel van de Commissie om de netto-emissiereductiedoelstelling van de EU voor 2030 te verhogen tot ten minste 55 % ten opzichte van het niveau van 1990 wordt geschraagd door een uitgebreide effectbeoordeling in september 2020. Hieruit bleek dat deze doelstelling zowel haalbaar als nuttig is. De wetgevingsvoorstellen van vandaag worden ondersteund door gedetailleerde effectbeoordelingen, waarbij rekening wordt gehouden met de onderlinge samenhang met andere onderdelen van het pakket.
250 miljard
De langetermijnbegroting van de EU voor de komende zeven jaar zal de groene transitie ondersteunen. 30 % van de programma's in het kader van het meerjarig financieel kader 2021-2027 van 2 miljard EUR en NextGenerationEU is bestemd voor de ondersteuning van klimaatactie. 37 % van de 723,8 miljard EUR (in lopende prijzen) van de herstel- en veerkrachtfaciliteit, waarmee de nationale herstelprogramma's van de lidstaten zullen worden gefinancierd, is bestemd voor klimaatactie.
Amazone
Het voorstel wordt gepresenteerd op een dag dat de Britse krant The Guardian schrijft dat het Amazonegebied nu meer CO2 uitstoot dan dat het, als de spreekwoordelijke 'groene long' van de wereld, opneemt.
Het pakket voorstellen moet nog langs de EU regeringsleiders en het Europees parlement.
Wilt u reageren op dit artikel? Stuur dan een mail naar contact@vandaagenmorgen.nl
.gif)
