‘Killroy was here’ en ‘Postma’ ook

13 maart 2020 door Ronald Glasbergen
‘Killroy was here’ en ‘Postma’ ook
Detail Monument Tweede Wereldoorlog Washington Foto wikimedia

Een redactielid van Vandaag&Morgen vroeg zich onlangs af waar dat tekeningetje van ‘Dat mannetje met die lange neus’ met de tekst ‘Postma was here’ vandaan kwam. Toen ik ‘Killroy was here’ noemde viel ook bij hem het muntje. Maar het gaf te denken. 

Het mannetje ‘met die lange neus’ is een historisch en ooit wereldberoemd plaatje dat de leus ‘Killroy was here’, sinds de Tweede Wereldoorlog, overal begeleidde. Het is zo’n naam die jonge gasten sinds de grijze oudheid – ze zijn gevonden in Pompei- overal op wat privatere plekken achter laten. Je ziet ze in toiletten van openbare gelegenheden of als grafitti in de ruines van Pompei. ‘Romula was hier’ dik tweeduizend jaar geleden in de muur gekrast, of bij een benzinestation op de Brennerpas of tegenwoordig met een spuitbus als op de muur. Unieke signaturen in een tijdelijke wereld. ‘Killroy was here’ ontstond in een tijd waar soldaten bij bosjes stierven. Honderden Jackson’s, Müller’s, Honda’s krasten hun naam, maar Killroy ging viraal.

Grafiti Pompei ca 2100 jaar geleden Foto wikimedia 

De precieze oorsprong is in nevelen gehuld. Ergens rond 1941 zag iemand hem en nam hem over of een groepje vrienden in die tijd dat verspreid raakte over de wereld. 1941 is waarschijnlijk, omdat de Amerikaanse oorsprong wel vast ligt en omdat de VS toen bij WOII betrokken raakten.        

Het is waarschijnlijk ooit bedacht door een Amerikaanse dienstplichtige en het ging in ieder geval in die tijd onder dienstplichtigen viraal. Het was makkelijk en door iedereen te tekenen, grote neus die enigszins obsceen over de rand hing, schematische ogen en vingers. De kracht was de combi van die naam met ‘kill’ erin en dat raak herkenbare tekeningetje. De grap was natuurlijk dat het gelijktijdig en overal van de Pacific tot Noord Afrika als boven Duitsland opdook. Steeds, onofficieel en vers met de hand getekend.

Ergo: een heel leger dienstplichtigen had zich vrijzinnig de ‘Killroytag’ tekening + tekst Killroy was here’ toegeëigend. Het werd zo een symbool van vrijheid en verbondenheid van de ‘gewone jongen’ overal op de wereld. Dit is ook een handschoen die ook de grote knuisten van de vorig jaar overleden oud-Afrikacorrespondent,  Rotterdamverslaggever en medeoprichter van Vandaag&Morgen Jim Postma, perfect leek te passen.

 

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.