Filmfestival: Hollywood & Cairo
In het IFFR raken grote en kleine films elkaar, high budget, no budget en alles er tussen in. De nadruk ligt op art-house en vernieuwende cinema.De Tiger genomineerde A Fish (Park-Hong Min) past in dat kader maar is ook in 3d gefilmd.
Evenals Hugo, de nieuwe film van Martin Scorsese die ook in het festival draait. Verder zijn de films haast niet te vergelijken. En de Egyptische shorts die ook in het festival te zien zijn, lijken daarbij nog meer van onvergelijkbare orde, maar dat is schijn: Wat de films verbindt is liefde voor de cinema.
Voorbeeld
De korte Egyptische film Café Regular, Cairo (Ritesh Batra) is een voorbeeld. Een man en een vrouw praten op een caféterras over de ontwikkeling van hun verhouding. Ze zijn twee jaar verloofd maar seks is nooit ter sprake gekomen. De vrouw vertelt over een gesprek tussen buitenlanders wat ze onlangs in de trein hoorde. Ze vertelt hoe verbaasd ze was over de vrijmoedigheid waarmee die medereizigers van haar, over relaties, liefde en seks praatten. ,,Niet zo hard,’’ sist de man, ,,We zitten hier op een caféterras, iedereen kan ons horen.’’.
Het gesprek kabbelt voort, soms is de man geamuseerd, soms gegeneerd. Dan stelt de vrouw voor de man toestemming te geven alles met haar te doen. We zien de man denken: ,,Is ze gek geworden deze keurige Egyptische?’’ Hij zegt: ,,Hier op tafel?’’ Na zijn verbazing en sarcasme volgt gretigheid. ,,Op één voorwaarde,’’ zegt de vrouw. De man glimlacht en vreest voor een zware hindernis.
Het harde middaglicht van Cairo wordt getemperd door het glas van de passage. Een ober brengt koffie en overal om hun heen zijn mensen. De vrouw zegt: ,,De voorwaarde is dat ik mijn hoofddoek om zal houden.’’ De man: ,,Dan kunnen we net zo goed een gordijn tussen ons in hangen.’’
Het is niet het einde van de film, die maar elf minuten duurt, maar het is wel een treffende passage. Niet alleen in deze film maar ook in andere Egyptische films zie je hoe filmmakers hun identiteit aftasten en deel daarvan zijn de verhoudingen tussen mannen en vrouwen. Het gaat niet om liefde, niet alleen, het gaat over de aard van hun eigen cultuur en wat die moet of kan zijn, of is, in deze tijd. En natuurlijk gaat het erover wat je er in film mee aankan.
Straathonden
Mild ironisch kijkt Residents of the city (Abdel Sharif) naar het leven van de stad dat zich op straathoogte afspeelt. Het verhaal filmt straathonden en hun territorium-gevechten. In voice over wordt gezien vanuit de straathond uitgelegd waar het allemaal om gaat. Van de mensen in Cairo komen voornamelijk de voeten en benen tot kniehoogte in beeld.
Scorsese
Liefde voor cinema maakt duidelijk wat een grote Hollywoodfilm als Hugo van Martin Scorsese, gemaakt met een budget van 170 miljoen dollar (bron:IMDB) op dit festival doet. De film begint met een adembenemende long-take in 3d, zo eentje die de beginshot van Touch of Evil (Orson Welles) naar de kroon steekt en houdt vervolgens niet op de kijker onophoudelijk mee te zuigen het verhaal en de film in.
Het is een verhaal over een weesjongetje dat in het Parijse Gare du Nord leeft, vriendschap sluit met de dochter van een norse speelgoedverkoper en een verhaal dat Scorsese de kans geeft volop te citeren uit de oudheid van de filmgeschiedenis. D.W. Griffith, Lloyd en Meliés. De trein die in long-take door de voorgevel van het Gare du Nord heenraast, verwijst naar tal van filmische stoomtreinen: van Sidney Lumet (Murder in the Orient Express) via Buster Keaton (The General) tot aan Louis Lumiere (L'Arrivée d'un Train). Die laatste wordt ook letterlijk getoond. Geprojecteerd op IMAX formaat is dat zoals mensen het voor het eerst gezien moeten hebben.
Sprookje
Scorsese is zich er van bewust dat elke tijd zijn eigen middelen heeft. Niet voor niets legt een van zijn personages uit dat na de eerste wereldoorlog, de naar huis terugkerende soldaten zoveel realiteit hadden gezien dat ze geen sprookjes meer wilde zien op het doek. En dat is juist wat Scorsese wel doet: een episch sprookje tonen dat illustere voorgangers in de film bezingt met alle filmische middelen: clips, citaten, verhaaltechniek en state of the art beeldbewerking.
O muze, vertel mij van de vindingrijke man…. Met deze beginregels van Homerus’ Odyseus zou je een stuk kunnen beginnen over de twee grote films van het afgelopen jaar: The Artist (Michel Hazanavicius) en Hugo (Martin Scorsese). The Artist is genomineerd voor tien-, Hugo, die afgelopen vrijdag in het IFFR zijn Nederlandse première beleefde, voor elf Academy Awards.
Er zijn nog duizend kansen ze te bekijken. Doen. De meeste films in het festival zijn maar even zichtbaar, tenzij je genoegen neemt met Youtube of andere internet versies. Niet slecht als het niet anders kan. Maar dat is wat de films van Hazanavicius en Scorsese nu juist laten zien. De `real stuff’, is goede en grote projectie.
-20090804-S.JPG)
.gif)
