‘Toegang vrij’ moest mensen trekken
Deze week (11 tot en met 15 juni) start Poetry international nummer 44. Het festival is al jarenlang een wereldwijd begrip. Echter het begon in Rotterdam ooit allemaal met ‘Propo’, de voorloper van Poetry International. Dichter en kunstenaar Hans Wap was één van de betrokkenen van het eerste uur en vertelt over deze legendarische start.
‘Propo’
,,In 1969 werd in Rotterdam ’Propo’ opgericht. ‘Propo’ stond voor het Proza en Poëzie-secretariaat van de Rotterdamse Kunststichting,’’ vertelt Hans Wap.
,,Adriaan van der Staay, de directeur van de Rotterdamse Kunststichting, was samen met Martin Mooij de initiatiefnemer. Bob den Uijl, Jacobus P. Bos, Riekus en ik (Hans Wap) deden ook allemaal mee.
De eerste voorleesavond vond plaats in het oude Lantaren-Venster theater. Deelder, Waskowsky en Gils zouden optreden. We hadden Gerrit Kouwenaar, Remco Campert en Cees Buddingh uitgenodigd om ook hun gedichten voor te komen dragen.
Doodsbang
Die eerste avond waren we doodsbang dat er geen publiek zou komen opdagen. Met deze namen kun je je dat nu niet meer voorstellen maar zo was de sfeer in die tijd. Ik kwam toen op het idee om ook de band Brainbox van Jan Akkerman uit te nodigen voor een popconcert. Die was in die tijd wereldberoemd. Die hebben we op het aankondigingsposter erachter gezet, achter de dichters optredens, en er stond met grote letters ‘toegang vrij’.
Er konden maar 200 mensen in het theater maar er stonden die eerste avond wel 1000 mensen op straat! Het was krankzinnig druk. Er werden meerdere avonden georganiseerd en de volgende avond stonden er weer honderden mensen en de dag daarop weer. Van die 200 mensen binnen, kwamen er 100 voor de muziek.
Beleefd
Maar die hadden wel de beleefdheid om zich te gedragen en stil te zijn tijdens de dichters optredens. Heel veel zaten nog op de middelbare school dus ze kenden de dichters omdat ze die gedichten op school moesten leren.’’
Hiermee startte het eerste dichtersfestival in Rotterdam dat direct een groot succes werd dankzij de slimme toevoeging van een concert van een bekende popband.
,,Eén keer per maand deden we dat met steeds een andere band en dichters.
Voor jongeren was er in die tijd nog niks in de stad.’’ vervolgt Hans Wap. ,,Exit moest nog worden opgericht dus ze waren allang blij dat er iets gebeurde. Dat ze ergens heen konden. Rotterdam was voor hen nog een lege vlakte. Er waren maar een paar cafés voor jongeren. ‘’
Goede naam
,,Rotterdam kreeg hiermee direct een goede naam in de Nederlandse dichterswereld,’’ vervolgt Wap zijn verhaal. ,,De dichters zeiden tegen elkaar; Daar moet je heen. Het is leuk, je word goed betaald en altijd volle zalen.
De dichters kregen in die tijd 100 of 150 gulden per optreden. Voor Staaij, die alle middelen beschikbaar stelde, was dit heel gunstig. Naar de politiek toe kon hij zeggen: We hebben succes. We trekken volle zalen. Na ongeveer anderhalf jaar stopte het. Daarvoor is Poetry International in de plaats gekomen dat door Martin Mooij werd opgericht, ‘’ besluit Hans Wap zijn verhaal.
Toevallig vond hij een paar weken geleden in zijn atelier tussen een stapel papier de eerste poster weer terug. Dit affiche hangt nu boven zijn deur. De tekst: toegang vrij en Lantaren winnen het qua grootte glansrijk van de dichtersnamen.
Bij latere posters wordt letterlijk het vertrouwen en succes van ‘Propo’ zichtbaar. De grootte van tekst die wijst op het literaire gebeuren is in de aankondiging gestaag in centimeters gegroeid.