Bezoek aan World Press Photo is niet om vrolijk van te worden
Je moet toch wel een hele sterke maag hebben om de expo World Press Photo 2018 in het Rotterdamse WTC (derde verdieping per lift) te bezoeken. Na de succesvolle opening in dit afgelopen weekeinde met reeds honderden bezoekers kan de tentoonstelling tot en met 10 februari worden bekeken.
Frappant was om te zien hoe de World Press Photo door de jury werd gekozen van een rennende man uit Venezuela, brandend als een afschuwelijke fakkel. Net in de week dat hier de Tsjech Jan Palach na 50 jaar werd herdacht nadat hij zich zelf toen in brand stak in het hartje van Praag als protest tegen de Russische bezetting.
Uw verslaggever die nog in betrekkelijk goede stemming de uitgebreide en kleurrijke expositie bezocht liep er na zo’n uurtje geheel ontdaan uit. Eigenlijk in zo’n korte tijd volledig depressief. Om zoveel geweld, moorden van sluipschutters, rennende brandende fakkel (een hele serie), totaal ontheemde vluchtelingenstromen met talloze huilende kinderen en ga zo maar door over de hele wereld te aanschouwen, nee daar word je écht niet vrolijk van. Hoe goed de foto’s kwalitatief ook zijn. De verhouding van de expo World Press Photo is ook hier weer te veel gericht op moord en doodslag.
Foto hierboven: Jos van Lavieren, vestigingsleider van de Academie voor Beeldcreatie van de Fotovakschool aan de Rotterdamse Wilhelminakade hield een openingstoespraak tijdens de opening van de expo World Press Photo in het WTC. (Foto: Marjan van Hoorn)
Dramatisch
Hoe jammer eigenlijk dat dit accent zo nadrukkelijk wordt uitgelicht, net zoals er altijd tientallen of honderden sensatiebelust staan te kijken naar een dramatische brand in een woning. De organisatoren van de tentoonstelling brachten hier tegen in dat er zeer zeker ook hele boeiende en vredelievende fotoseries zijn te zien in andere categorieën dan alleen geweld. Zoals sport, natuur, milieu en actualiteit. Ja, dat is ook zo. Maar naar mijn bescheiden mening veel te weinig ten opzichte van het brute geweld in oorlogsgebieden.
Waarom zou de World Press Photo niet eens een keer kunnen worden gewonnen door een schitterende plaat uit onze zeer kleurrijke natuur zelf?
Vele jaren geleden was ik voor een documentaire voor de EO in Oeganda, samen met een chirurgenteam uit academische ziekenhuizen hier (Interplast Holland). Zij opereerden kinderen aldaar met heftige brandwonden en andere zware verminkingen zoals de ‘olifantenziekte’, zoals in de ontroerende speelfilm ‘The Elephant Man’. Maar nu zag je aldaar in Oeganda kinderen levensecht met deze beruchte ziekte.
Verminkt kind
Het was voor mij als documentairemaker de meest efficiënte en directe internationale hulpverlening die ik ooit in mijn leven heb gezien. Daarbij stonden lokale artsen aan de snijtafel samen met hun Hollandse collega’s die hun kennis en kunde zo onmiddellijk in de praktijk aan hen overbrachten. Als je dan zo’n verschrikkelijk verminkt kind zag voor de operatie en daarna na een tijd weer geheel gelukkig, dan was dit als voorbeeld ook een prachtige World Press Photo geweest.
Na afloop van de hele sessie mocht ik voor onze camera’s een interview hebben met de president van Oeganda , Yoweri Museveni. Fragmenten uit dit vraaggesprek werden toen nog uitgezonden via CNN en de BBC. Dat was in 1991/1992. Na afloop van mijn interview mocht ik Mueseveni j het boek overhandigen met de toenmalige World Press Photo op de cover van een huilend sterk ondervoed Afrikaans kind.
Op mijn laatste vraag destijds aan hem: ‘Welke foto zou u kiezen op de omslag van het wereldbekende fotoboek’, antwoordde hij met een gulle lach van oor tot oor:
‘Ik zou een stralende zeer goed gevoede Afrikaanse baby kiezen!’
Speech Fotovakschool
Nu dus werd dit vorig jaar de foto van Reinaldo Schemidt uit Venezuela als winnaar. Hij fotografeerde vorig jaar José Victor Salazar Balza toen die vlam vatte tijdens gevechten met de oproerpolitie bij een protest tegen president Maduro in Caracas. De foto vol met metershoog vuur kreeg als titel ‘Venezuela Crisis.’Gekozen toen uit 73.044 inzendingen van 4.548 fotografen uit 125 landen. Een mooi boek van al deze prijswinnaars is ter plekke te koop voor 25 euro.
De expo werd geopend door Bas van Beek, ANP-directeur, met een korte lezing.
Gevolgd door Jos van Lavieren, de vestigingsleider van de Academie voor Beeldcreatie, faculteit van de Nederlandse Fotovakschool aan de Rotterdamse Wilhelminakade. Vlakbij de World Press Photo hangen enkele schitterde platen van deze jonge fotografen.
Foto hierboven: Jos van Lavieren, vestigingsleider van de Academie voor Beeldcreatie van de Fotovakschool aan de Rotterdamse Wilhelminakade. (Foto: Marjan van Hoorn)
Hieronder volgt de volledige speech van Jos van Lavieren:
Droom van een jong fotografisch talent…
Stel je voor: Je bent net afgestudeerd aan de Nederlandse Academie voor Beeldcreatie – faculteit de Nederlandse Fotovakschool. Je neemt deel aan de zogenaamde Keep an Eye Awards, een expositie waar alle nét afgestudeerde fotografen van de Fotovakschool aan deel kunnen nemen. Je wordt uit bijna 100 inzendingen met een tiental genomineerd. En uiteindelijk behoor je tot de laatste 4 winnaars en mag je hier – aan de ingang van de World Press tentoonstelling - de verbinding vormen tussen gevestigde gerenommeerde professionals en de volgende aanstormende generatie fotografen.
Mijn naam is Jos van Lavieren en ik ben de vestigingsleider van de Academie voor Beeldcreatie, faculteit de Nederlandse Fotovakschool aan de Wilhelminakade in Rotterdam.
Marcel Kollen, initiatiefnemer van het brengen van de WPPH naar Rotterdam, vroeg me enkele weken geleden of wij - als Nederlandse Fotovakschool - wellicht een bijdrage konden leveren aan de World Press Photo tentoonstelling.
Enerzijds door actieve hulp en bijdrage van studenten als vrijwilliger, rondleider, fotograaf, anderzijds door een korte impressie te geven van onze Academie. Het is voor mij een eer om bij de opening van deze tentoonstelling te mogen spreken en u voor de stellen aan onze 4 alumni – thans exposanten op de World Press Photo 2018.
World Press Photo 2018
De expositie van de internationale persfotowedstrijd. Ruim 160 indrukwekkende persfoto’s van 42 fotografen uit 22 landen.
Uniek in het fotografisch klimaat en aanbod dat Rotterdam rijk is, en rijk, dat is het. Denk aan de Kunsthal die tot vorig week Stefan van Fleteren toonde en Haute Photographie dat volgende week haar deuren opent. Denk ook aan de Kracht van Rotterdam waar fotografen ieder jaar hun beeld van Rotterdam laten zien en het Festival aan de Maas waar onze amateurfotografen aan bod komen. En tot slot natuurlijk het Nederlands Fotomuseum met haar collecties, haar restauratie-atelier, haar bibliotheek en doorlopende tentoonstellingen.
Ik zet graag uiteen waarom – tussen al deze rijkdom aan fotografie in Rotterdam - juist deze tentoonstelling van grote waarde is voor ons onderwijs – en bezocht zou moeten worden door al onze studenten en docenten.
Foto hierboven: Enkele bevoorrechten, voornamelijk van de pers, hier tijdens een zogenaamde preview van de World Press Photo. (Foto: Marjan van Hoorn)
Waarom onze studenten naar deze WPPH moeten gaan:
Omdat het toegepaste fotografie betreft
In een documentaire over de edelsmid Warwick Freeman vertelt hij, werkend aan het fijn slijpen van een armband, dat hij al tijdens het ontwerp en ook daarna tijdens het maken, een interactie heeft met de toekomstige drager. Die verantwoordelijkheid – die connectie met de bestemming van zijn werk - onderscheidt volgens hem toegepaste kunst van autonome kunst.
Wij leiden onze fotografen breed op, van reclamefotograaf en modefotograaf tot studiofotograaf of fotojournalist, maar allen in toegepaste zin - niet in autonome zin. We wijzen onze studenten erop dat ze werken voor een opdrachtgever – en voor de kijker.
De fotojournalist stelt zich ten doel de kijker te informeren, heeft de kijker in gedachte, wil zijn publiek informeren, kortom: werkt toegepast!
Waarom onze studenten naar deze tentoonstelling gaan?
Zodat ze zich realiseren dat de getoonde fotografie niet vanzelfsprekend is.
Deze begint met een gedachte, een wens, een plan, een missie. Omdat er reizen moeten worden geboekt, ontmoetingen geregeld, omdat er geduld en doorzettingsvermogen wordt gevraagd, en natuurlijk enig geluk nodig is. Omdat het werk gepubliceerd moet worden, gedrukt, betaald, en uiteindelijk tentoongesteld om ons kijkers te bereiken.
Waarom onze studenten naar deze WPPH moeten gaan:
Om zich het maatschappelijk engagement van de fotojournalist te realiseren
Fotografie kan een wapen zijn, maatschappelijke betrokkenheid en schoonheid zichtbaar maken- tegelijkertijd.
Ook in onze lessen over ethiek wordt hier aandacht aan besteed mede in historisch perspectief. In de uitgave ‘De illegale camera 1940-1945’ zien we dat fotografen als Cas Oorthuis en Charles Brijer opnamen maken van de bezetter, onderduikers, verzetsdaden. In Rotterdam waren de fotografen Johannes van Rhijn en de amateurfotograaf Grimeyer actief. De laatste heeft o.a. de bekende foto’s van de Rotterdamse Razzia gemaakt.
Maatschappelijke betrokkenheid, drijfveer voor de fotojournalist van toen en nu.
Dan stel ik u graag voor aan 4 alumni, allen winnaars van de Keep an Eye Award, de expositie van het werk van onze ‘graduates’, afgestudeerde studenten, mogelijk gemaakt door de Keep an Eye Foundation.
Hun werk is beoordeeld door een publieksjury en professionele jury, onder leiding van juryvoorzitter Ari Versluis. Zijn advies aan onze graduates:
Denk bij je fotografie aan de kijker!
De Winnaar van onze Graduation Show
Marvel Harris met zijn werk getiteld “Inner Journey” – inmiddels genomineerd voor de Zilveren Camera met ditzelfde werk.
In Inner Journey legt Marcel Harris door middel van zelfportretten zijn transitieproces van vrouw naar man vast en de rol die zijn eetstoornis hierin speelt. Marvel neemt ons via zijn fotografie mee op zijn weg naar zelfacceptatie.
Winnaar van de aanmoedigingsprijs
Het werk van Maryam Yazdani getiteld “GENEGEERD”
Maryam Yazdani is een conceptuele fine art fotografe. Cultuur speelt een grote rol in haar werk. Met het project GENEGEERD wil zij de aandacht vestigen op het feit dat genderongelijkheid nog steeds bestaat.
Winnaar publieksprijs
llse Jutstra, getiteld Ver..rijk..end ondernemen
Vanuit haar achtergrond als ontwikkelingswerker heeft ze sterk de behoefte om op te komen voor mensen die leven onder moeilijke omstandigheden. Persoonlijke verhalen motiveren haar als fotografe om deze mensen in de spotlight te zetten zodat hun verhalen gehoord en gezien worden door een groter publiek.
Een special mention van de vakjury
Romina Demy getiteld “The perception of the unknown”
Romina Demy is geïntrigeerd door hoe het digitale beeld onze perceptie van de werkelijkheid verandert. Via het internet kan iedere plek in de wereld bekeken worden, maar de vraag blijft of dit beeld overeenkomt met de realiteit.
Zeer uiteenlopend werk van deze jonge mensen, sinds juli 2018 officieel behorend tot de beroepsgroep Fotograaf.
Tenslotte
Op een boekenmarkt in Antwerpen vond ik een boekje met de titel ‘Over Fotografen’
De titel van het eerste hoofdstuk luidt: ‘Een bepaald slag mensen’.
Als afsluiting citeer ik graag een beschrijving van de beroepsgroep uit de Franse literatuur van 1860:
‘Toch was het een bepaald soort mensen dat zich tot de fotografie wendde.
Passieve figuren kom je in dit gezelschap niet tegen. Vaak hebben ze iets dat je naar keus zou kunnen omschrijven als lichtelijk onaangepast, zonderling of avontuurlijk. En als ze zich tussen 1840 en 1850 tot de fotografie bekenden, dan was het niet zelden met een gretigheid en totale devotie die voor buitenstaanders niet goed te begrijpen valt.
Deze avontuurlijkheid, gretigheid en totale devotie herken ik in de beroepsgroep Fotograaf en zeker ook in de zojuist genoemde alumni, ons jong fotografisch talent – en hun droom.
Dank voor uw aandacht
Bron foto: Marjan van Hoorn
-20090804-S.JPG)
.gif)
