Kabinet staat NAVO-norm van 5%

20 juni 2025 door een van onze redacteuren

NATO vlaggen bij het Binnenhof. Bld. Defensie

Het kabinet is van plan om het voorstel van de NAVO te steunen om de norm te verhogen. 3,5% van het bruto binnenlands product (bbp) wordt dan jaarlijks besteed aan defensie. 1,5% van het bbp gaat dan jaarlijks naar bredere investeringen in relevante uitgaven. Denk hierbij aan maatschappelijke weerbaarheid en infrastructuur.

Dat schreef het kabinet begin deze week in een brief aan de Tweede Kamer. Naar verwachting wordt op de NAVO-top in Den Haag met alle bondgenoten overeenstemming bereikt over het percentage.

De NAVO-bondgenoten blijven de komende tijd in gesprek over de precieze definities, de invulling van de defensie-relevante uitgaven en het daarbij gewenste tijdpad.

Voor de Nederlandse defensiebegroting van 2026 is reeds een stap gezet; het kabinet geeft volgend jaar 2,2% van het bbp uit aan defensie. Dat is inclusief steun aan Oekraïne. Het is aan een volgend kabinet om in de periode daarna invulling te geven aan de doelstelling en daarbij steeds een integrale weging te maken ten opzichte van andere uitgaven.

Op dinsdag 17 juni debatteerde de Tweede Kamer met de minister-president, de minister van Buitenlandse Zaken en de minister van Defensie over de Nederlandse inzet voor de NAVO top. Nederland is gastheer van de top, die op 24 en 25 juni plaatsvindt in Den Haag.

Hier een fragment uit dat debat:

De heer Dijk(SP):
Ja, daarom geef ik ook aan dat drie keer meer meer dan genoeg is. Drie keer meer is voor ons meer dan zat. Daarnaast zeg ik, en dat zei ik net ook al: als er steunpakketten voor Oekraïne moeten komen, dan steunen we dat. Maar dat is iets anders, meneer Bontenbal, dan achter de oude NAVO aanlopen, die een boodschappenlijstje geeft, maar vervolgens niet zegt wat we gaan eten thuis. Ja, dat boodschappenlijstje kan ik ook wel maken. Als ik de coach van Feyenoord vraag wat voor opstelling hij wil, krijg ik het allermooiste lijstje met allemaal voetballers erop, maar welk team hij vervolgens op de mat gaat zetten, weten we niet. Dat geldt voor deze cijfers ook.

De heer Dassen(Volt):
Ik wil even doorgaan op het punt dat drie keer meer volgens de SP genoeg is. Als je kijkt naar wat Europa nu uitgeeft en naar wat Rusland nu uitgeeft, en als je dat gelijktrekt qua arbeidsloon, energieprijzen en kosten, betekent dat dat Rusland ongeveer hetzelfde uitgeeft als Europa op dit moment. Ze doen dat alleen veel efficiënter, veel effectiever. Ze sturen mannen en vrouwen met minder goed materieel naar het front toe, omdat een mensenleven hun minder waard is. Maar in essentie geeft Rusland op dit moment hetzelfde uit als de Europese Unie. Als de SP dan zegt dat drie keer meer genoeg is, betekent dit dat er drie keer meer bij zou moeten komen. Daar gaat dit debat volgens mij ook over: over ervoor zorgen dat we zelfstandig in staat zijn om ons te verdedigen tegen Rusland. Dat zijn we nu niet, omdat we op dit moment hetzelfde uitgeven als de Russen. Daar gaat het argument van de heer Dijk dus helemaal mank en dat weet hij ook. Dat is al meerdere keren uitgelegd en aangegeven, maar toch blijft hij het herhalen. Als hij gevoelig is voor argumenten, wil ik hem vragen om hier eens op te reflecteren: als je dit meeneemt, zouden we inderdaad meer moeten uitgeven dan we nu doen.

En deze:

De voorzitter:
Uw interruptie duurde 1 minuut en 30 seconden.

De heer Baudet(FVD):
Het was wel een hele goeie interruptie.

De voorzitter:

Dus die tel ik dubbel, en daarmee bent u meteen door al uw interrupties heen.

De heer Baudet(FVD):

Dan kan de heer Timmermans nu vrijuit ...

De heer Timmermans(GroenLinks-PvdA):
Voorzitter. Er zijn twee soorten landen op ons continent — ik beperk me nu even tot ons continent — namelijk kleine landen en hele kleine landen. Wij kunnen alleen maar in onderlinge samenhang en in solidariteit ervoor zorgen dat we die grote krachten van buiten Europa zo managen dat ze geen bedreiging zijn voor onze veiligheid. Daarvoor is het, al vanaf het begin van de Europese integratie, nodig dat er afspraken worden gemaakt dat recht voor macht gaat. Want dat hebben we geleerd uit de beide wereldoorlogen: als we dat níét doen in Europa, dan zal ieder kleiner land met steeds groter wantrouwen naar de grotere buurman gaan kijken, waardoor de verdeeldheid ook in Europa zal toenemen. Dus recht is geen spel, het is geen illusie. Recht is op het Europese continent de basis waarop onze samenwerking is gebaseerd. Alleen, dat recht moet zich wel kunnen verdedigen. Op het moment dat er een gigantische bewapening van de oorlogseconomie Rusland — want dat is het nu — plaatsvindt, op het moment dat er hoeveelheden wapens en munitie worden geproduceerd die we alleen maar gezamenlijk als Europeanen kunnen stoppen door daar iets tegenover te stellen, is het van essentieel belang dat we schouder aan schouder met andere Europese landen tegen deze dreiging optreden. Daar hoort bij, zeg ik tegen de heer Baudet, dat kleine landen in de buurt van Rusland kunnen rekenen op onze solidariteit op het moment dat zij worden bedreigd.