Buitenlandse inmenging in diasporagemeenschappen in Nederland
Andere landen proberen invloed uit te oefenen op Nederlanders met een migratieachtergrond. Dit doen ze bijvoorbeeld door spionage, intimidatie of zelfs ontvoering of moord. Deze vormen van statelijke inmenging zetten niet alleen de persoonlijke vrijheden van inwoners van Nederland onder druk, maar ondermijnen ook de democratische rechtsorde in Nederland en daarmee de democratie.
Grote impact
Statelijke inmenging kan diep ingrijpen in diasporagemeenschappen. Het kan individuele levens en groepen onder grote druk zetten en het gaat ten koste van vrijheden van inwoners van Nederland. Het kan ook zorgen voor sociale spanningen en polarisatie, en leiden tot gevoelens van onveiligheid, zelfcensuur en ondermijning van de Nederlandse rechtsgang. Het kan de democratische rechtsorde in Nederland onder druk zetten en is daarom een gevaar is voor onze nationale veiligheid.
Dat staat in de fenomeenanalyse Over de grens van de AIVD en de NCTV over statelijke inmenging in diasporagemeenschappen.
Honderdduizenden inwoners van Nederland worden door autoriteiten van andere landen gezien als hun eigen onderdaan omdat zij, of hun ouders of grootouders, daar zijn geboren. Alle inwoners van Nederland hebben, ongeacht hun achtergrond, de rechten die bij onze democratie horen. Zoals vrijheid van meningsuiting, vrijheid van informatie en het recht op demonstratie. Toch kunnen de rechten en vrijheden van sommige Nederlanders, en die van hun kinderen en kleinkinderen, in ons land in gevaar worden gebracht door de autoriteiten of door de inlichtingendiensten uit hun geboorteland. Die kunnen hen bespioneren (of proberen in te zetten voor spionage), intimideren, zelfs ontvoeren en vermoorden. Daarvan zijn in westerse landen – ook in Nederland - helaas legio recente voorbeelden. |
Invloed en soms misdaad
De fenomeenanalyse beschrijft verschillende manieren waarop buitenlandse overheden en inlichtingendiensten zich bemoeien met Nederlanders met een migratieachtergrond. Als deze buitenlandse overheden zich mengen in diasporagemeenschappen in Nederland, is dat vaak om hun eigen belangen te dienen of om hun invloed te vergroten. Dit kan variëren van het opleggen van reisbeperkingen tot aan bedreiging, mishandeling, ontvoering en in het uiterste geval moord.
Kritiek smoren
Naast repressieve activiteiten kan het ook gaan om ondermijnende beïnvloeding, waarmee geprobeerd wordt politieke besluiten of het sentiment in de Nederlandse samenleving te beïnvloeden. Denk bijvoorbeeld aan het mobiliseren van groepen binnen een gemeenschap om belangen van het herkomstland te dienen.
Buitenlandse overheden proberen hiermee hun reputatie te verbeteren en kritiek zoveel mogelijk tegen te gaan. Ook proberen ze hun invloed in andere landen te vergroten en de politieke en publieke opinie over bepaalde thema’s naar hun eigen hand te zetten.Een andere vorm van inmenging is het heimelijk inwinnen van gegevens over personen en organisaties. Buitenlandse overheden gebruiken deze gegevens bijvoorbeeld om meer druk uit te oefenen op (oud-) landgenoten of om te spioneren.
Een diasporagemeenschap is bruikbaar voor een buitenlandse overheid vanwege het politieke of maatschappelijke bereik dat een grote groep personen vertegenwoordigt, en vanwege haar (maatschappelijke) positie en integratie in het doelland. Door organisaties of groepen binnen een gemeenschap te mobiliseren, kunnen zij de belangen van het herkomstland dienen. Dat gebeurt bijvoorbeeld door het openlijk laten uitdragen van bepaalde standpunten tijdens demonstraties en evenementen, of het organiseren hiervan, of door juist een proteststem te laten horen tegen ontwikkelingen die ingaan tegen de belangen van het herkomstland. |
Meervoudige aanpak
Voor Nederland is deze vorm van buitenlandse bemoeienis niet acceptabel. De overheid keurt statelijke inmenging ten zeerste af en neemt maatregelen om dit tegen te gaan.
Zo voert Nederland via diplomatieke weg het gesprek met landen die zich op ongewenste wijze bemoeien met de Nederlandse samenleving. Ook staat de overheid in contact met groepen in de samenleving die mogelijk te maken krijgen met statelijke, oftewel ongewenste buitenlandse inmenging.
Mensen moeten weten wat ongewenste buitenlandse inmenging is en hoe sommige landen te werk gaan, zodat ze hier weerbaarder tegen worden. Er is daarom een communicatietoolkit gelanceerd voor medewerkers van gemeenten en andere organisaties die in nauw contact staan met diasporagemeenschappen.
De inlichtingen en veiligheidsdienst, AIVD houdt de dreiging die buitenlandse machten kunnen vormen in de gaten; de antiterrorismedienst NCTV werkt aan de weerbaarheid tegen statelijke dreigingen.
Meer info: Over de grens. Statelijke inmenging in diasporagemeenschappen in Nederland
.gif)
