Dubbelportretten Rotterdamse kinderen Mees uit 1850 weer bij elkaar

27 juni 2021 door een van onze redacteuren
Dubbelportretten Rotterdamse kinderen Mees uit 1850 weer bij elkaar
Jacob Spoel: Rudolf Adriaan en Anna Jacoba Mees Bld. & Coll. Museum Rotterdam

Museum Rotterdam heeft met steun van de Vereniging Rembrandt en de Stichting Vrienden van Museum Rotterdam een bijzonder dubbelportret uit 1850 van de hand van de Rotterdamse schilder Jacob Spoel weten te verwerven.

Het schilderij geeft een lieflijk beeld van de nog net geen vijf jaar oude Rudolf Adriaan en zijn driejarig zusje Anna Jacoba, kinderen uit het eerste huwelijk van de Rotterdamse bankier Rudolf Mees. Het werk complementeert een dubbelportret van dezelfde kinderen in de collectie van het museum. Een unieke verrijking want een set gelijktijdig gemaakte, maar onderling afwijkende, dubbelportretten is uiterst zeldzaam. Niet alleen in Rotterdam, maar ook in Nederland.

Museum gesloten, collectiebeheer niet

Een kwartiermaker en programmamaker werken momenteel samen met de gemeente, het culturele veld, de Rotterdammers en Museum Rotterdam aan een nieuw stadsmuseum. Hier kan de rijke en diverse collectie weer het verhaal van onze stad vertellen. Museum Rotterdam is blij dat de Vereniging Rembrandt met de ondersteuning van deze aankoop laat zien dat zij het volste vertrouwen heeft in de toekomst van de collectie en het museum.

Naast een bijzonder werk, is het schilderij ook een uitstekende en zeer charmante weergave van twee jonge kinderen uit een welgestelde Rotterdamse familie van ruim anderhalve eeuw geleden. Anna klampt haar oudere broertje aan en lijkt hem af te leiden van het enorme boek dat op zijn schoot ligt. Of probeert Rudolf haar juist deelgenoot te maken? In ieder geval weet het boek hun aandacht af te leiden van een berg speelgoed. 
portret van Rudolf en Anna, Bld. collectie Museum Rotterdam
Nieuw aangekocht portret van Rudolf en Anna

In het andere dubbelportret in de collectie, gaat de aandacht van de kinderen juist naar ons, de kijker. Rudolf heeft waarschijnlijk hetzelfde jurkje aan, maar de setting en ook het speelgoed zijn anders. De formaten en zelfs de lijsten van beide schilderijen komen overeen: in de ornamenten staat twee keer de letter M van Mees. 

Unieke set 

Maar wat is het verhaal achter deze unieke set dubbelportretten? Clasina Catharina Mees, de moeder van Anna en Rudolf, was een half jaar na de geboorte van Anna in 1847 overleden. Vader Mees hertrouwde in augustus 1850. Het is een opvallende opdracht om datzelfde jaar niet een maar twee grote dubbelportretten van zijn kinderen te laten maken. Had Mees bedacht dat de kinderen later elk een exemplaar zouden krijgen, of waren ze misschien bestemd voor de grootouders? Wellicht geeft onderzoek in het Stadsarchief Rotterdam nog uitsluitsel.

Jacob Spoel

Jacob Spoel (Rotterdam 1820- Rotterdam 1868) was een van de belangrijkste portretschilders van zijn tijd. Voor de welgestelde familie Mees schilderde hij niet alleen Rudolf en Anna, maar ook vader Rudolf en diverse kinderen uit zijn tweede huwelijk. Museum Rotterdam beheert in opdracht van de gemeente Rotterdam het erfgoed van de stad en heeft al enkele werken van deze vaardige kunstenaar in de collectie. Zoals veel Rotterdamse portrettisten verdient zijn werk meer aandacht.
 
Voor het museum is de aanwinst niet alleen een belangrijk kunstwerk en een kijk in het leven van de Rotterdamse elite. Het geeft ook een indruk van de kindertijd en het speelgoed uit deze periode. Daarnaast kan het vanuit een ander perspectief vragen oproepen waar de getoonde welstand vandaan komt. De bankiersfamilie Mees heeft volgens het recente onderzoek naar het koloniale en slavernijverleden van de stad geïnvesteerd in ondernemingen die ook actief waren in de slavernij en andere uitbuiting. Aan de andere kant zat juist vader Rudolf Mees in het Rotterdamse Anti-slavernijcomité.

Juist door die verschillende verhalen achter het schilderij is het een verrijking van de cultuurhistorische collectie, die ondanks de recente sluiting van de museumlocatie in het Timmerhuis nog steeds sterker wordt. Recent zijn naast dit dubbelportret ook actuele aanwinsten toegevoegd, zoals een tijdens de rellen tegen de avondklok opgeblazen kliko en protestborden uit de Rotterdamse Black Lives Matter demonstratie.

opgeblazen kliko tijdens rellen tegen de avondklok bld. Mus R' dam 
protestborden Black Lives Matter demonstratie bld. Mus R' dam 

Reacties op dit artikel graag naar contact@vandaagenmorgen.nl  met in het onderwerp: reactie en de naam van het artikel. 

 

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.