Minder moordverdachten, maar de tijd haalt de statistiek in

05 oktober 2023 door een van onze verslaggevers

Het aantal verdachten van moord of doodslag dat voor de rechter moest verschijnen, was in 2022, 47 procent lager dan in 2003. In 2003 werden 190 verdachten gedagvaard, in 2022 waren dit er 100. Hiervan werd 65 procent verdacht van moord en 36 procent van doodslag (met opzet, maar zonder voorbedachten rade). Dat meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers.

V&M vraagt aan het CBS: er zit een discrepantie tussen jullie berichten:

1 Er zijn 100 gedaagden in 2022
2 Er zijn 142 slachtoffers in 2022
Ergo: dan worden er toch wel veel daders niet gedaagd , ook als je naar het gemiddelde over 20 jaar kijkt. Wat denkt u, is deze conclusie gerechtvaardigd?

Antwoord woordvoerder CBS:

Het klopt inderdaad dat er in 2022 minder verdachten zijn gedagvaard dan er slachtoffers zijn geweest. Waar dit voornamelijk mee te maken heeft is dat er gemiddeld zo’n 300 dagen zitten tussen het delict en het moment dat een verdachte gedagvaard wordt. Hier zit dus een vertraging in. De vermoedelijke daders van slachtoffers in 2022 zullen hoogstwaarschijnlijk pas in 2023 gedagvaard worden. Hiernaast kan het ook zijn dat er geen verdachte in beeld is, of dat het om dezelfde persoon gaat die verdacht is voor meerdere delicten. In het nieuwsbericht over de verdachten gaat het om unieke personen.

Dagvaardingen, alle misdrijven was lager

In de afgelopen twintig jaar heeft het Openbaar Ministerie (OM) 2450 verdachten van moord of doodslag gedagvaard, opgeroepen om voor de rechter te verschijnen. Dat zijn gemiddeld 123 verdachten per jaar. Poging en/of medeplegen van moord of doodslag zijn hier niet meegerekend.

Niet alleen het aantal dagvaardingen voor moord of doodslag was lager. Het totale aantal dagvaardingen, voor alle soorten misdrijven, was in 2022 50 procent lager dan in 2003. Dit ligt ook in lijn met de afname van alle geregistreerde criminaliteit in Nederland in de afgelopen twee decennia.

Man, 34, alleenstaand

In de afgelopen twintig jaar was 91 procent van de verdachten van moord of doodslag man en 9 procent vrouw. Het aandeel vrouwen verdubbelde de laatste jaren van 5 procent in 2018 naar 10 procent in 2022.

Moordverdachte gemiddeld 34 jaar

In de afgelopen twee decennia was de gemiddelde leeftijd van de gedagvaarde verdachten van moord of doodslag 34 jaar op het moment van het plegen van het misdrijf. Gemiddeld was tussen 2018 en 2022 ruim de helft van de verdachten tussen de 25 en 45 jaar. In 2018 was 28 procent van de verdachten jongvolwassen (18 tot 25 jaar), tegen 16 procent in 2022. 1 procent van de verdachten was in 2018 minderjarig, in 2022 was dit 7 procent.

Vaak alleenstaand

Tussen 2018 en 2022 was gemiddeld 39 procent van de verdachten van moord of doodslag waarvan de plaats in het huishouden bekend was, alleenstaand. Dit is relatief veel in vergelijking met de hele Nederlandse bevolking (20 procent). Daarentegen is het aandeel verdachten dat een partner is in een paar met of zonder kinderen een stuk lager dan in de hele bevolking.

En dan de pogingen

Het OM heeft tussen 2003 en 2022 bijna 37 duizend verdachten gedagvaard voor een poging tot moord of doodslag en/of medeplichtigheid. Dit zijn er gemiddeld 1 835 per jaar. De gemiddelde leeftijd van deze verdachten is 30 jaar, wat vier jaar jonger is dan de verdachten van voltooide moord en/of doodslag.