Warmste juni sinds begin metingen
Met een gemiddelde temperatuur van 19,4°C was juni ruim 3 graden warmer dan normaal. Een junimaand zoals deze is ook in ons huidige klimaat uitzonderlijk. In De Bilt komt dit gemiddeld nu eens in de 45 jaar voor. Aan het begin van vorige eeuw was zo'n warme junimaand vrijwel onmogelijk.
Hardnekkige hogedrukgebieden
Oorzaak voor de hoge temperaturen in Nederland en omgeving waren hardnekkige hogedrukgebieden boven het noorden van Europa en de noordoostelijke Atlantische Oceaan. Hierdoor kwam de wind overwegend uit richtingen tussen noord en oost en kregen storingen geen kans. Stabiel droog en zonnig weer was het gevolg met temperaturen die op enkele dagen boven de 30 graden uitkwamen.
Warmste juni in Nederland, België, Frankrijk, het VK sinds 1950 Infomap KNMI
Ook met opwarming van 1,7 °C is dit bijzonder
Met klimaatattributie, als onderdeel van ons Early Warning Centre (EWC), kunnen we na extreem weer snel aantonen hoe de kans op die extreme situatie door de opwarming van de aarde veranderd is ten opzichte van het klimaat rond 1900. Sinds het begin van de vorige eeuw is de gemiddelde temperatuur in De Bilt in juni gestegen met ongeveer 1,7 °C (van gemiddeld 14,4°C in 1901-1930 naar 16,1°C in 1991-2020). Een junimaand zoals deze met een gemiddelde temperatuur van 19,4°C is ook in ons huidige klimaat uitzonderlijk. We schatten deze kans op gemiddeld eens in de 45 jaar (figuur 3). Rond het jaar 1900 was zo’n warme junimaand vrijwel onmogelijk.
Het was de warmste en zonnigste juni sinds 1901, het begin van de metingen van het KNMI. De gemiddelde temperatuur was 19,4 °C tegen normaal 16,2 °C. Gemiddeld over het land scheen de zon 328 uren, normaal is 214 zonuren. De eerste helft van juni werd bepaald door hogedrukgebieden boven de noordoostelijke Atlantische Oceaan of Scandinavië. De eerste twee dagen van juni was de stroming noordelijk en zorgden zwakke fronten voor bewolking, waardoor het vrij koel en bewolkt was. De laagste temperatuur 4,7 °C , werd op 3 juni in Nieuw Beerta gemeten. Daarna werd het geleidelijk warmer en was het iedere dag zonovergoten. De hoogste temperatuur van deze maand, 32,3 °C, werd op 11 juni gemeten in Hoek van Holland en Gilze-Rijen. |
Kans op dergelijke hitte steeds groter
De aarde warmt de komende jaren verder op. Daardoor zal de gemiddelde temperatuur in juni in Nederland ook verder stijgen en wordt de kans op een juni zoals in 2023 groter. In het klimaatakkoord van Parijs is afgesproken de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C. Bij 1,5°C opwarming neemt volgens het KNMI-klimaatmodel RACMO de kans op een warme juni als deze toe van eens in de 45 jaar naar gemiddeld eens in de 20 jaar. Waarschijnlijk wordt de 1,5 graden grens al bereikt in 2033. Alleen sterke reducties in uitstoot en actief grote hoeveelheden CO2 uit de lucht halen kunnen de opwarming ombuigen om aan het eind van deze eeuw alsnog op 1,5°C opwarming uit te komen.
(Bron KNMI, Carine Homan en Sjoukje Philip)