2020, een jaar dat stemt tot bescheidenheid
(Ronald Glasbergen)
2020 was een jaar dat in veel opzichten tot bescheidenheid dwingt. Rampen in de vorm van het coronavirus en aanhoudend extreem weer geven daar alle aanleiding toe. Een ramp wordt in de sociale wetenschappen wel gedefinieerd als 'een fenomeen van welke origine dan, dat in botsing komt met een samenleving'. Aardbevingen, de toename van extreem weer zoals het grote aantal hevige stormen op de Atlantische Oceaan en de extreme temperaturen en droogten en de COVID-19 pandemie zijn zulke fenomenen.
Tot op zekere hoogte kunnen samenlevingen zich wapenen tegen dergelijke rampen. Ze kunnen dijken bouwen voor die ene springvloed of kiezen voor een flexibeler bescherming, door overloopzone's aan te wijzen, door gebieden terug te geven aan de natuur en daarmee ook aan de mens.
Gezondheidszorg in Nederland is een van de maatschappelijke sectoren waar enige souplesse als voorbereiding op niet precies te voorziene rampen geen kwaad zou kunnen. Nederland zat achterin het Europese peloton deze zomer qua ontwikkeling van de testcapaciteiten op corona. De mondkapjesplicht in bijvoorbeeld winkels werd lange tijd als onwerkzaam afgedaan. We horen nu bij de Europese - en niet alleen daar - hekkensluiters, aangaande de start van de vaccinatie.
'De dingen zijn hier goed georganiseerd en in andere landen zijn ze daar jaloers op. Daarom wil iedereen hier ook komen wonen', schrijft Han van der Horst ironisch, in een leerzame recensie van een boek over Zwarte Piet dat begin januari op deze pagina's verschijnt. Zelfgenoegzaamheid over 'hoe goed de dingen hier georganiseerd zijn,' helpt niet om de stand van zaken te verbeteren. Onbescheidenheid doet dat evenmin.
Verbeteren doen we niet louter om er beter van te worden, maar is met toenemende wereldbevolking en levensstandaard meer en meer noodzaak geworden voor de overleving van samenlevingen. Zowel in fysiek opzicht als in politiek opzicht.
De kwetsbaarheid voor extreem weer, klimaatverandering en epidemieën komen deels voort uit ons soort samenlevingen. Die zijn vaak te star op voortdurende vergroting van materiële consumptie en mobiliteit gefixeerd. Met 7,8 miljard mensen, en de teller staat niet stil, is dat een recept voor meer rampen. Het onstaan en de verspreiding van epidimiën als, Sars, Mers, Ebola en COVID-19 hangt daar volgens veel deskundigen mee samen.
Nederland zou intussen gebaat zijn met wat meer organisatorische flexibiliteit. Sommige grote bedrijven - misschien is het appels met peren vergelijken - , doen het al jaren. Misschien maakt dan ook zoiets de als de kindertoeslagenaffaire minder kans. Tegelijk denken steeds meer mensen dat nu en dan wat googelen volstaat om een op werkelijkheid gestoelde mening over de 'ware' aard van complexe zaken te hebben.
Daar, en juist daar, zou ten bate van vrije en open samenleving wat meer bescheidenheid van pas komen. Bij V&M proberen we in ieder geval niet over een nacht ijs te gaan, maar tot gewogen berichtgeving te komen. De ene keer lukt dat beter dan de andere. Ook daar past enige bescheidenheid. We blijven mikken op die keren dat het beter lukt.
Intussen, namens Rotterdam Vandaag&Morgen een fijne jaarwisseling gewenst en een goed en gezond 2021!
-20090804-S.JPG)
.gif)
