Rutte: excuses voor gedrag Nederlandse overheid in WOII
Excuses Nederlandse Premier voor overheid in Tweede Wereldoorlog
Op zaterdag 27 januari 1945 rond 9 uur ’s ochtends kwam een eerste soldaat van de 100e Infanteriedivisie van het Rode Leger concentratiekamp Auswitsch binnen. De altijd aanwezigen bewakers van het kamp waren al eerder gevlucht. Kort daarop legde de Russische legernieuwsdienst de resten van de verschrikking vast. De bergen slordig op elkaar gesmeten lijken, de zorgvuldig gescheiden eigendommen van de slachtoffers, manshoge stapels brillen, schoenen, koffers, de uitgemergelde overlevenden, vastgelegd in rauwe zwart-witte beelden, als eerste visuele getuigenis van de Holocaust waarbij zo’n honderdentweeduizend Nederlanders vermoord werden.
75 jaar later, op zondag 26 januari, bij een herdenkingsbijeenkomst in Amsterdam, biedt Minister President Mark Rutte namens het hele Nederlandse volk, zijn excuses aan de slachtoffers en nabestaanden.
Beter laat dan nooit en de hoogste tijd: zonder de efficiente medewerking van de Nederlandse politie en andere overheden was het opsporen en wegvoeren van de ruim honduizend Nederlanders die slachtoffer van de Duitse massamoord zouden worden, nooit zo goed gelukt.
Die Nederlandse overheidsmedewerking is bij diverse gelegenheden onderzocht, niet het laatst door Lou de Jong wiens tussen 1969 en 1991 gepubliceerde ‘Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog’ tegenwoordig openbaar toegankelijk online staat. Hij citeert het hoofd van de Duitse Sicherheitsdienst in Nederland tijdens de oorlog: ‘De Nederlandse politie was steunpilaar van de Duitse macht in Nederland. Zonder hen was geen 10 procent van de opsporing en registratie van Joden mogelijk geweest’. Zo kwam Nederland aan het, vergeleken bij andere landen onder nazibewind, extreem hoge percentage van 75% vermoorde joden.
Niet leuk om te weten en in het openbaar over te spreken, heldenverhalen -die zijn er ook- zijn fijner, maar wel noodzakelijk om je eigen geschiedenis te begrijpen.
Minister-president Mark Rutte zei er afgelopen zondag, driekwart eeuw te laat maar volkomen terecht, dit over: ‘ Nu de laatste overlevenden nog onder ons zijn, bied ik vandaag namens de regering excuses aan voor het overheidshandelen van toen. Dat doe ik in het besef dat geen woord zoiets groots en gruwelijks als de Holocaust ooit kan omvatten.
Aan ons, de generaties van na de oorlog, is de opdracht te blijven herdenken. Om de doden met hun volle naam te eren. Steeds opnieuw rekenschap af te leggen. Samen pal te staan in het hier en nu.’.
De hele toespraak van Rutte is hier te vinden