Paul Verhoeven trekt volle kerk: ‘Jezus was destijds de Che Guevara van nu’

14 januari 2009 door de redactie

De kerken lopen de laatste jaren leeg, maar als een wereldbekende filmregisseur als Paul Verhoeven over zijn recente boek ‘Jezus van Nazareth’ komt praten, zit de kerk ineens bomvol. Zo’n 200 kerkgangers luisterden in het begin van het Nieuwe Jaar ademloos naar Verhoeven in de Remonstrantse kerk aan het Museumpark. Opvallend detail: praktisch allen waren blank, geen enkele afspiegeling van de doorsnee Rotterdamse bevolking.

Verhoeven is een verademing om naar te luisteren, in vergelijking met de kleurloze remonstrantse theologen die later aan het woord kwamen. Tjaard Barnard zei in zijn inleiding: ,,De Jezus waar kerk in geloofd is duidelijk een andere Jezus waarin Paul Verhoeven geloofd.

De filmregisseur: ,,In de 20 jaar dat ik onderzoek heb gedaan naar de figuur Jezus heb ik duidelijk een mens ontdekt die voor zijn tijd opstandig was. In de huidige tijd zou hij een terrorist zijn geweest, iemand zoals de Argentijnse marxistische revolutionair en Cubaans guerrillaleider Chez Guevara.’’

De theologen die later in een forum discussie hielden waren het vaak niet met de stellingen van Verhoeven eens. Zo zei prof. Dr. Th. M. van Leeuwen, hoogleraar aan het Remonstrants Seminarie, dat de filmregisseur leed ‘aan een tunnelvisie’. ,,Eerst wordt een reeks van veronderstellingen aangenomen en dan blijkt alles ineens te kloppen.’’ Een andere theoloog stelde: ,,Talrijke rebellen ondergingen in de Romeinse tijd de doodstraf, maar die zijn vergeten. Hoe verklaart Verhoeven dat Jezus na zoveel eeuwen blijft voortleven?’’

In zijn speurtocht heeft de filmregisseur een aantal opmerkelijke ontdekkingen gedaan. ,,Dat Jezus als opstandeling destijds samen met criminelen werd opgehangen was uit de visie van de Romeinen een terechte straf.’’
Verhoeven concludeerde verder: ,,Het evangelie van Marcus vind ik persoonlijk de beste van allemaal. In het verhaal over Jezus hoe hij de broden vermenigvuldigde ben ik het eens met hoogleraar Van Iersel. Die kwam tot de conclusie, net als ik, dat het niet om broden ging, maar om vissen. In de oorspronkelijke tekst ging het om vijf broden en twee vissen. Onder zijn discipelen zaten, zoals bekend, vele vissers. Dat Jezus uiteindelijk 5.000 mensen te eten gaf kan alleen zijn gebeurd met vissen. Die passage is trouwens gepikt van het Oude Testament waar de profeet Elijah op gelijkwaardige manier 100 mensen te eten gaf.’’

De filmregisseur vergeleek verder de verleden tijd met de huidige situatie aan de hand van het Bijbelse verhaal van de ‘Barmhartige Samaritaan’. Verhoeven: ,,De Samaritanen van toen waren de vijanden van de Joden. En toch hielp in die tijd één van hen een jood die in elkaar was geslagen en beroofd van lijf en goed. In 2009 kan je dit vertalen als een Palestijn die het op neemt voor een mishandelde Israëliet, of om gekeerd.’’
Jezus is volgens de bevindingen van Verhoeven op zijn minst drie keer in Jeruzalem geweest. Zijn ambitie was het Koninkrijk Gods te vestigen, maar zeker niet om de kruisdood te sterven. Een vrouw uit de zaal vroeg hem: ,,Gelooft u dat het Koninkrijk zal worden gevestigd door God zelf of door mensen?’’ Verhoeven: ,,Ik denk door mensen, maar ook daarin hoop ik ongelijk te hebben.’’