Help, we zitten in een probleemwijk

09 februari 2009 door Jim Postma

Dat is even schrikken. Deze redactie zit midden in een van de ergste probleemwijken van Nederland. Nooit wat van gemerkt. Dagelijks lopen we ons veilig wanend door het levensgevaarlijke Oude Noorden van Rotterdam. De vriendelijke buurvrouw, het buurtwinkeltje, ons stamcafé, de caissière van Albert Heijn, het is allemaal misleiding. Of doen we zo aardig/beleefd tegen elkaar omdat we juist willen aantonen dat wij niet meedoen met het overdrijven van de problemen zoals plaatselijke politici doen omdat het geld oplevert. Des te slechter een wijk wordt omschreven, des te meer poen levert dat op.

Eigenlijk is er niets nieuws onder de zon. Alleen het woord ‘probleemwijk’ is vrij recent. Voorheen spraken we over een achterbuurt. Dat waren buurten zoals Spangen, Crooswijk of de Afrikaanderwijk, bevolkt door lager opgeleide arbeiders, met wie je geen ruzie moest zoeken. Zeker niet als vreemdeling. Als jongetje voelde ik me er veilig, terwijl de rest van Nederland er niet durfde te komen.

Critici

Maar goed, we zitten in een probleemwijk, we wonen er ook nog en voelen ons toch niet onveilig. Zouden ze zich daar in Den Haag hebben vergist? Volgens drie onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam is dat het geval. Enkele van de veertig probleemwijken behoren volgens hen tot de beste van Nederland. Deze critici, hoogleraar sociale geografie Sako Musterd en haar twee medewerkers, stelden een nieuwe lijst op. Vijftien van de buurten op de lijst van voormalig minister Vogelaar komen op de lijst van de wetenschappers niet voor. Daarnaast staan er wijken op die de politiek niet koos.

Vogelaar

Vogelaar selecteerde de probleemwijken door er achttien criteria op los te laten, zoals gemiddeld inkomen, percentage werkelozen, hoeveelheid overlast. Volgens de onderzoekers deugen vijf van de achttien criteria niet. ,,Ze zijn onbruikbaar’’, schrijven de onderzoekers in Het Tijdschrift voor de Volkshuisvesting. Vogelaar woog bijvoorbeeld het aantal kleine voor 1970 gebouwde goedkope woningen mee. ,,Maar grote aantallen van dergelijke woningen wijzen niet op achterstand. De meest welvarende wijken in Nederland bestaan uit huizen van voor 1970’’.

Ook bekeek de minister hoeveel mensen uit een wijk wilden verhuizen en hoeveel laag opgeleiden er woonden. Ook die criteria schrapten de onderzoekers. De bereidheid tot vertrek zegt niet veel over de achterstand in een wijk en de genoten opleiding van een bewoner zegt niets over zijn mentaliteit.

In wezen deugt de hele selectie - waarin hele wijken worden gestigmatiseerd - niet. Natuurlijk zijn er problemen in Rotterdam. In elke wijk zijn er wel klootzakken, maar in elke wijk deugt de overgrote meerderheid. De klootzakken moeten worden aangepakt, of ze nou in Hillegersberg of in Het Oude Noorden wonen.