'Stuur uw medewerker maar met enkele reis naar Pyongyang!' Nou... graag!
(Door Hans Roodenburg en Rob Timmer) - Op deze puur op Rotterdam gerichte site hebben we er (nog) niet zoveel last van. Er zijn echter landelijke internetsites van krantenen andere nieuwsorganen (bijvoorbeeld GeenStijl)of fora zoals Stand.nl of Weerwoord.nl die met hun artikelen soms heftige reacties uitlokken van lezers.
Normale kritiek van ‘reageerders’ is natuurlijk geen enkel punt. Vervelender wordt het als zogenoemde ‘reaguurders’ vervallen in ordinaire scheldpartijen – die soms ook nog worden toegestaan – of, wettelijk onaanvaardbaar, zelfs bedreigingen van bepaalde personen.
De meeste sites worden ‘gemodereerd’: moderatoren (vaak ingehuurde krachten) bekijken of de reacties toelaatbaar zijn. Meestal pas achteraf waarna de al geplaatste (foute) reactie alsnog van de site wordt gehaald.
Bedreiging
Wij kennen een voorbeeld van een bedreiging van een wethouder op de site van BN De Stem, een grote regionale krant in West-Brabant, die door niet alert reageren van de moderator, enkele uren ‘on-line’ heeft gestaan. Uiteraard is de bedreiging toen de redactie dat besefte er meteen afgehaald. De betreffende wethouder overweegt de zaak voor te leggen aan de Raad voor de Journalistiek.
Dat ‘uitgesteld’ weigeren van een onacceptabele reactie is het grote gevaar van het snelle medium internet, ook als er allerlei automatische beveiligingsmaatregelen worden getroffen. Zoals op deze site waar je een geldig emailadres en naam moet opgeven en je zogenoemde ‘security’-tekens moet overnemen. De kwaadwillende ‘reaguurders’ (vaak met een fakenaam en een tijdelijk gratis emailadres) kunnen die heel gemakkelijk omzeilen.
De beste oplossing zou zijn, net zoals vroeger bij ingezonden brieven van een dagblad, dat een eindredacteur beoordeelt of de brief of reactie wettelijk aanvaardbaar is en geplaatst kan worden. De vaak jonge voorstanders van een totaal vrij internet gruwen van een dergelijke selectie. Zij vinden dat het ‘world wide web’ onbeperkt de mogelijkheden moet bieden aan een ieder, soms zelfs om bedreigingen te mogen uiten.
Vrijheid
Natuurlijk is de vrijheid van het internet een heel groot goed voor een ieder die over een computer beschikt. Maar dat laat onverlet dat serieuze sites ook eigen verantwoordelijkheden hebben. En laat de als ‘dolletjes’ opgezette uitingen op internet hun volstrekt open karakter maar handhaven.
Veruit de meeste mensen nemen die toch niet serieus en als iemand zich beledigd of bedreigd voelt, kan men altijd nog naar de rechter stappen om de site of de betreffende ‘reaguurder’ veroordeeld te krijgen en/of om een schadeloosstelling los te peuteren.
De beledigde of bedreigde persoon zal dat overigens niet zo snel doen want zeker als het om vooraanstaande Nederlanders gaat is de boemerang van de vrije publiciteit over deze kwestie vaak nog groter. Landelijke publiciteit kan de zaak alleen maar onder een groter publiek brengen. Voor hen geldt terecht dat als de site toch al niks voorstelt ze het beter kunnen laten zitten. Er is in dat geval nauwelijks een haan die ernaar kraait.
Over reacties van ‘reaguurders’ heeft ex-voorzitter Cees Schaepman van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (tot mei 2006) op de nieuws- en achtergrondsite Villa Media in een opiniestuk een paar mooie voorbeelden gegeven.
De Ochtenden
Als eindredacteur van het radioprogramma De Ochtenden in het tijdperk na Rotterdammer Fortuyn werd hij verslaafd aan de mailtjes en reacties die binnenkwamen. ,,Steeds opnieuw sloeg bij mij de verbazing toe, niet over de ontremde woede-uitingen die toen eigentijds waren, maar over de wonderlijke dingen die mensen horen zonder dat ze gezegd zijn. En over de complotten die steevast achter zelfbedachte feiten (‘Het is toch een bekend gegeven dat Nederland niets doet zonder de VS te raadplegen’) werden vermoed.’’
Sinds kort valt hij tijdelijk in als eindredacteur van het televisieprogramma Buitenhof. ,,De afgelopen twee weken heb ik de mails die ik van kijkers ontving in stapeltjes onderverdeeld. Die summiere steekproef bevestigt mijn vermoedens. De ene stapel mails op mijn bureau is afkomstig van de kleine maar onvermijdelijke groep inzendingen die kant nog wal raakt. Het zijn reacties van rijmelaars en miskende visionairs (‘Ik stuur u hierbij een gedicht dat ik eerder ook al aan Pauw en Witteman stuurde’) en ongebreidelde scheldkanonnades van fanatici (‘Het zionisme is de meest misdadige en zieke theorie ooit, dat jij dat niet inziet geeft aan waar jullie pro-zionisten voor staan, sukkel’). De bescheiden stapel daarnaast bevat serieuze aanvullingen en kritiek.’’
Bulk
De bulk van de reacties is volgens Schaepman afkomstig van ‘reageerders’ die uitzendingen gebruiken als gratis manege voor eigen stokpaarden. ,,Ongehinderd door intellectuele twijfel leggen zij de vinger op zere plekken waar de redactie om voor hen onbegrijpelijke redenen blind voor is (‘De crux van de zaak is…’), veroordelen zij bij voorbaat vermeende tegenstanders (‘Dit is weer koren op de molen van het leger pseudo-intellectuelen waar Nederland zo mee is gezegend’) en deinzen zij niet terug voor keiharde maatregelen, vooral tegen columnisten (‘Geef uw medewerker als kerstgeschenk een enkele reis Pyongyang’).’’
Op de laatste opmerking zou een van onze columnisten ironisch reageren met ‘graag’!
Gelukkig is het serieuze en journalistiek verantwoorde ‘Vandaag en Morgen Rotterdam’ nog geen massamedium, want anders zou minimaal één redacteur of ingehuurde kracht een dagtaak hebben om alles wat er binnenkomt te ‘moderaten’.
Met achterlating van uw naam en e-mailadres kunt u hier vrij reageren. Is uw reactie ons te gortig of is het slechts een reclame-uiting dan wordt hij spoedig verwijderd en kunt u ook niet meer met het betreffende mailadres ‘reaguren’.
Hans Roodenburg is voorzitter van de Rotterdamse Journalisten Vereniging (RJV)
Rob Timmer is webmaster en eindredacteur van deze site.
--Foto-Rob-Mieremet---Anefo---Nationaal-Archief-cco--S.jpg)
.gif)
