AOW’er mét pensioen moet flink bloeden
De politieke omwenteling afgelopen week in het vaststellen van de staatsbegroting, die moest voldoen aan de eisen van de Europese Unie, is razend snel gegaan.De partners VVD, CDA, D66, Groen Links en Christen Unie hebben grotendeels hun partijwensen opzij gezet en kwamen tot een verrassend principeakkoord.
Buiten spel
De eerdere gedoogpartij PVV en de marxistisch-leninisten van de SP hebben zich buiten spel gezet. De PvdA doet vooralsnog ook niet mee door inschattingsfouten en door veel te veel vast te houden aan volledige handhaving van de koopkracht voor de laagste en iets hogere inkomensgroepen.
De partij is inmiddels wél teruggekomen van zijn gedachte dat het begrotingstekort in de komende jaren best iets groter zou mogen zijn dan de door Europa – en eerder mede ingegeven door ons land – geëiste 3 procent.
Voor de Rotterdamse bevolking lopen de nare consequenties in aantasting van de koopkracht evenredig aan die van alle Nederlandse burgers. De Rotterdamse ambtenaren en andere overheidsdienaars krijgen in hun loon met twee jaar stilstand te maken hetgeen betekent dat zij minimaal 3 tot 4 procent aan koopkracht kwijt zullen raken.
Gemeenten
Het verrassende bezuinigingsakkoord van de politieke partijen in de Tweede Kamer heeft vooralsnog voor de gemeentelijke besluitvorming geen gevolgen. Integendeel, sommige gemeentelijke betrokkenheden, zoals het korten op bijstand als er meerdere uitkeringen en inkomsten in een gezin zijn en op podiumkunsten, staan wat minder onder druk dan bij de voorgenomen bezuinigingen van VVD, CDA en ‘gedoger’ PVV.
Dat de Nederlandse – dus ook de Rotterdamse – burger een behoorlijke veer moet laten zag een ieder van tevoren aankomen. De koopkrachtplaatjes zijn nog niet doorgerekend maar de pijn wordt zoveel mogelijk evenredig verdeeld, waarbij – zoals gebruikelijk in ons land – de midden en hogere inkomens het meest achteruit gaan. Overigens als de economie floreert, is het ook andersom.
Iedereen wordt getroffen door de verhoging met 2 procent (naar 21 procent) van het hoge btw-tarief. ING heeft berekend dat het om gemiddeld 15 euro per maand per persoon gaat. Valt overheen te komen. Deze post maakt ook het grootste deel uit van de toenemende overheidsinkomsten (4 miljard).
Voeding
De btw op eerste levensbehoeften, het lage tarief van 6 procent, wordt niet verhoogd, mede ook om de laagste inkomensgroepen te sparen die hun koopkracht vooral nodig hebben voor de aanschaf van eten, drinken en andere primaire uitgaven.
Een paar andere ‘luxe’ kwesties treft een deel van de bevolking wel harder dan de rest. Zo wordt het reizen van de werknemers naar hun werk wat duurder, komt er een speciale – nog nader in te vullen – crisisbelasting voor de rijken (minimaal vanaf 55.000 euro belastbaar inkomen) en worden nieuwe woninghypotheken wat minder ruim – zoals vroeger – verstrekt.
Hoe mooi ouder worden ook kan zijn, het gaat gepaard met economische verslechteringen. De AOW (ook andere uitkeringen!) blijft weliswaar geïndexeerd maar al vanaf volgend jaar wordt de leeftijd om op 65 jaar met pensioen te gaan opgeschoven met een maand en in de jaren daarna nogmaals waardoor in 2019 al de pensioengerechtigde leeftijd op 66 jaar komt te liggen. Eerder werden de AOW’ers nog gespaard want pas in 2020 zou de leeftijd naar 66 jaar gaan en in 2025 naar 67 jaar.
Onaanvaardbaar
Voor de populariteitspartijen PVV en SP was dit onaanvaardbaar. De SP bleef erg veel hangen in haar halsstarrige opvatting dat de rijken maar méér moeten opbrengen om dit soort verslechteringen voor de ouderen te voorkomen. Met andere woorden: de verdeling van de pijn in de koopkracht moet nog méér komen te liggen bij de inkomens boven modaal, die ook al in het ‘middenpartijakkoord’ het zwaarst moeten inleveren.
Wijselijk houden PVV en SP hun mond als het gaat om de gepensioneerden met aanvullende pensioenen op de AOW. Hen ook nog sparen zou helemaal onbetaalbaar worden voor de anderen en jongeren.
Deze mensen – die het natuurlijk beter hebben dan de minima – worden waarschijnlijk volgend jaar zwaar getroffen omdat hun pensioenfondsen het economisch niet zo best doen. Een deel van hen zal per 1 april 2013 mogelijk op hun aanvullend pensioen ‘afgestempeld’ worden. Misschien soms wel met 3 tot 9 procent.
Want, los van welk politiek akkoord ook, de gepensioneerden lijken toch wel de grootste slachtoffergroep qua koopkracht te worden van de onontkoombare overheidsmaatregelen om de rijksbegroting – zeg maar de collectieve overheidsruif – weer op de orde te krijgen. Wie een ander beleid voorstaat, mag het zeggen. Het verschuiven van de lasten naar andere groepen, zoals de PVV, de SP en de PvdA willen, is geen optie meer omdat er al zoveel andere maatregelen moeten worden genomen.
SCP
Uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) is gebleken dat gepensioneerden en tweeverdieners mét kinderen in de laatste tien jaar het meest in inkomen erop vooruit zijn gegaan. Columniste Marike Stellinga van de NRC, een nieuwe en jonge ster aan het economiefront, stelt dan ook dat zij nu hun steentje mogen bijdragen aan de bestrijding van de economische crisis.
Sommigen zullen roepen maar ‘wij hebben Nederland na de Tweede Wereldoorlog toch opgebouwd?’. Dat hebben ze misschien inderdaad, maar dat wil niet zeggen dat zij daardoor meer rechten op ‘overdrachtsinkomen’ (AOW en uitkeringen), minder belastingen en premies zouden hebben dan de jongere generaties. Garanties in de economie bestaan niet!
Toch benieuwd hoe de verkiezingen in september dit jaar zullen uitpakken. De kiezers gaan misschien, toch wel deels om opportunistische redenen, anders stemmen dan zij gewend waren en zullen misschien hun solidariteit met de andere bevolkingsgroepen opgeven.