Watersnoodramp in Zeeland

08 februari 2019 door Gert van Engelen

De legendarische fotograaf Cas Oorthuys heeft deze foto gemaakt bij de watersnoodramp in Zeeland in 1953. Het betreft een PTT-man die een slok melk neemt. Waar Oorthuys die PTT’er tegenkwam is onbekend. Deze man las duidelijk Het Vrije Volk. Een krant die in begin april 1991 is opgeheven.

De koppen in de krant maken alleen duidelijk dat het ten tijde van de watersnoodramp was. De openingskop luidt: ‘Nederland zal zijn eilanden niet prijsgeven’ en de onderkop: ‘Sommige gaten zijn alweer dicht’.

De foto is voor deze gelegenheid afgestaan door het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk op Schouwen-Duiveland, in 1953 het zwaarst getroffen eiland. Zij was onderdeel van een fototentoonstelling die daar vorig jaar te zien was in caisson 4, van 2 februari tot 31 augustus: ‘De ramp in focus’.

De expositie omvatte zeventig originele foto’s van fotografen van vroeger die ook tijdens die rampzalige stormvloed in Zeeland werkten: Ed van der Elsken, Eva Besnyö, Ed van Wijk, Aart Klein, Kees Molkenboer en Dolf Kruger. De foto’s zijn afkomstig uit de collectie van het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam en die van het Maria Austria Instituut in Amsterdam.

Een fotograaf die er niet ‘hing’, maar het alleszins verdient om te worden genoemd, was Hans Akkersdijk (1927), een staffotograaf van de Rotterdamse redactie van Het Vrije Volk.

Akkersdijk heeft dagen in snijdende koude rondgezworven op dat verdronken Schouwen-Duiveland voordat hij op donderdagochtend 5 februari zijn rolletjes met aangrijpende beelden kon inleveren, op tijd voor de middageditie.

Hij was een van de weinige fotografen die al op de ochtend van de eerste februari foto’s maakte van de ramp, die zuidwest Nederland trof in de nacht van 31 januari op 1 februari.

Het Vrije Volk, toen Nederlands grootste krant, verscheen in die dagen dagelijks met meerdere edities, die steeds onheilspellender nieuws brachten. Hans Akkersdijk is op 24 april 2015 overleden op 88-jarige leeftijd. Op de overlijdenskaart stond: “Zijn lijf liet hem, tegen zijn zin, in de steek.”

Op vrijdag 1 februari 2019 is in het Watersnoodmuseum de ramp herdacht. Schouwen-Duiveland was die dag onverminderd opnieuw in rouw en droefenis gedompeld.

Het eiland heeft overigens één HVV-journalist van landelijke faam voortgebracht: Henk Hage, geboren in Zierikzee, als HVV’er begonnen in Middelburg.

Hij ontpopte zich tot de gesel van Gorkums tamelijk regenteske burgemeester mr. L.R.J. Ridder van Rappard − eerst bij de Gorkumse editie van Het Vrije Volk, daarna als redacteur van de Gorcumse Courant. In beide functies maakte hij als advertentieacquisiteur Bert van Meteren mee, de vader van de latere redactrice Wilma van Meteren van Het Vrije Volk.

Door zijn niet-aflatende, scherpe kritiek op Van Rappard werd Hage in Het Parool eens geprofileerd als de ‘Faust van Gorinchem’.

Henk Hage trad in de jaren tachtig in dienst van TNO in Delft, en heeft als wetenschapsjournalist zo nu en dan ook achtergrondverhalen bijgedragen aan de wetenschapspagina van HVV. Hij stierf jong, op 57-jarige leeftijd op 2 maart 2001.