Op pad met een schat aan informatie
Totaal onverwacht zette de befaamde reisgids ‘Rough Guides’ eind vorig jaar Rotterdam op de 8ste plaats van haar steden-top 10. De New York Times volgde rap en plaatste Rotterdam op nr. 10 van de 52 ‘Places to Go'.
De aanleiding tot deze eervolle vermeldingen was het gereedkomen van het nieuwe centraal station en de eerste overdekte markthal van Nederland in Rotterdam.
Laat nu de toeristen maar komen; Rotterdam is er klaar voor, maar wat weten we eigenlijk zelf van onze mooie stad? Terugzoekend in de 'grijze celletjes' ontdekken we al snel wat leemtes. Zodra de twee onlangs verschenen wandelboekjes ‘Op pad in Rotterdam’ op tafel komen lijken er echter grotere gaten te vallen.
Flinke tippel
Wandelgids en schrijver Eddy le Couvreur neemt de lezers bij de hand en gaat eerst van Oost naar West, een wandeling van 25 kilometer, en vervolgens van Noord naar Zuid Rotterdam, tijdens een flinke tippel van 30 kilometer. Bij elke wandeling kan de lezer zelf beslissen hoe ver hij gaat en waar hij een onderbreking wil maken om de volgende dag of een week of wat later weer verder te gaan.
Op duidelijke wandelkaartjes staan overal de metro- en tramlijnen aangegeven. Beide boekjes schetsen in vogelvlucht de geschiedenis van Rotterdam om vervolgens in te gaan op de kleine details, de ‘krenten in de pap’, die elke wandeling extra spannend maakt.
Lusthoven zijn er in overvloed, dankzij de annexatie van de buitenplaatsen in vorige eeuwen. Velen hiervan staan nu in de kijker als restaurant of café, zoals bijvoorbeeld 'De Rustwat' vlakbij de velden van voetbalclub Excelsior.
Verrassend is het om te ontdekken, dat Rotterdam bomvol staat met (rijks)monumenten, het één nog mooier dan het andere. Op bijna elk plein of onbebouwde groenstrook is wel een standbeeld te vinden, die soms van hot naar haar is gesleept. Zo nuchter als Rotterdammers waren en zijn als het om handel gaat, zo dol zijn zij ook op het versieren van hun stad.
En dat geldt ook voor de interieurs van hun woningen, waarvan zij graag kleine paleizen maakten om er later weer een architect of timmerman in los te laten, die de villa's totaal veranderden.
Villa Sonneveld
Eén villa op de rechter maasoever is aan die verbouwingsdrang ontsnapt en dat is Villa Sonneveld, ooit eigendom van één van de directeuren van de Van Nellefabriek, een schoon voorbeeld van de Nieuwe Bouwers. Deze villa werd later eigendom van de Belgische regering, die er het Belgische consulaat in vestigde.
Eddy le Couvreur schrijft in het boek ‘Van Oost Naar West’ dat de Belgische regering te karig was om iets aan het gebouw te laten veranderen. Dat is echter bezijden de waarheid. Uit zeer betrouwbare bron weten wij dat de laatste Belgische consul en zijn echtgenote die er hebben gewoond zich met hand en tand hebben verzet tegen de begin jaren '90 voorgestelde verbouwingen.
Gelukkig maar want van het prachtige kruip-door-sluip-door-huis zou niets zijn overgebleven. Zelfs de diensttrap naar de keuken zou zijn gesloopt. Eddy le Couvreur kon dit niet weten bij het ter perse gaan van zijn boek en Rotterdam mag zich in de handen wrijven van dankbaarheid dat deze villa intact is gebleven.
Bijzonder prettig is het dat de schrijver nauwgezet alle namen van de architecten en/of bouwers van bijzondere gebouwen vermeldt waardoor er onverwachts kwartjes op de goede plaats vallen. Regelmatig kan de lezer tijdens zijn wandelingen ontdekken dat Rotterdam met veel dingen een koploper was in Nederland.
Dat is trouwens nog steeds het geval zoals wel gebleken is tijdens de bouw van de eerste overdekte markthal in ons 'kikkerland'. En dan hebben we het nog niet eens over het voor Nederland zeldzame helikopterplatform op het dak van de firma Vopak aan de Kievitslaan, het eerste driesterrenrestaurant van chef-kok Kees Helder en al helemaal niet over het standbeeld van de dichter en koopman Tollens, die het eerste officiële volkslied ‘Wien Neêrlandsch bloed door d'aderen vloeit’ schreef.
Sportief
In de tweede wandelgids ‘Van noord naar zuid’ valt het al snel op dat daar de sportiefste bewoners van Rotterdam zijn geboren of hebben gewoond. Onmiddellijk denken we natuurlijk aan De Kuip van Feyenoord, maar ook Spartanen hebben daar hun wortels liggen. In het 'Oude Noorden' worden o.m. voetbalhelden genoemd als Coen Moulijn, Wim Janssen en Faas Wilkes, terwijl in ‘Van oost naar west’ helaas de naam van Ruud Gullit ontbreekt. Hij heeft hoogstwaarschijnlijk te kort in de Vlinderbuurt gewoond om een eervolle vermelding waard te zijn.
Terug naar ‘Van noord naar zuid’, want ook hier is heel veel moois en interessants te vinden. In Hillegersberg is bijvoorbeeld het voormalig raadhuis gebouwd op de resten van het oude ambachtshuis. Let vooral op de dakruiter, een Hillegonda-figuur. Wie mocht denken dat Rotterdam slechts één reus telde slaat de plank mis: deze Hillegonda is volgens de legende de reuzin die het zand uit haar schort zou hebben geklopt waarop Hillegersberg is gebouwd.
In rap tempo stappen we verder via de Straatweg richting het villapark met zijn rijkdom aan witte Jugendstil villa's naar het Oude Noorden, Blijdorp en de Provenierswijk. Bij station Noord ligt de brug over het Noorderkanaal. De verbinding tussen de Schie en de Rotte die rond 1910 werd aangelegd. De vaarroute naar open water was door het dempen van de Binnenrotte voor het spoorviaduct door het centrum in 1872 te ingewikkeld geworden. Op de Noordsingel staat het gebouw van de oude rechtbank met daarachter de eerste gevangenis in Nederland met één-persoonscellen.
Schie
In 1340 kreeg Rotterdam stadsrechten van graaf Willem IV, die meteen toestemming gaf tot het graven van de Rotterdamse Schie, de verbinding met het achterland. Ook kon toen de concurrentiestrijd met Delfshaven en Schiedam beginnen. Uiteindelijk blijkt Delft nog de meeste angst voor deze concurrentie te hebben gehad.
In het centrum werd het oude Centraal Station, dat nu een nieuw uiterlijk heeft gekregen, in 1957 in gebruik genomen. Vandaar is het eerste revolutionaire winkelcentrum in ons land, De Lijnbaan, eenvoudig te vinden.
Via een zijtak komen wandelaars op het Schouwburgplein met daarop het Concertgebouw, de thuishaven van het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Tevens staat daar de Rotterdamse Schouwburg die pas in 1988 werd geopend, 22 jaar later dan De Doelen. Nog steeds is er kritiek op het Schouwburgplein dat te open en te winderig zou zijn.
Gedurende korte tijd heeft er ook het theatertje van Tom Manders, alias Dorus, aan de overkant van het plein gestaan. Daarover wordt met geen woord gerept, net zomin als wordt gerefereerd aan de oude Diergaarde Blijdorp waaraan de Diergaardesingel zijn naam dankt. Alleen een kniesoor zal zich hieraan storen want beide wandelgidsen puilen uit van de informatie. Zoveel zelfs dat zij een gedegen kennisbron kunnen vormen voor liefhebbers en deelnemers van televisie quizprogramma's.
Binnenweg
Niet onvermeld mogen blijven de Oude- en Nieuwe Binnenweg. De winkelstraten van oudsher met een flink aantal beroemde cafés, zoals café Timmer en Melief Bender. Daar brachten veel journalisten en kunstenaars graag een bezoek totdat zij uitweken naar ‘De Schouw’ in de Witte de Withstraat, in die tijd de ‘Fleetstreet’ van Rotterdam waar NRC-Handelsblad, het Algemeen Dagblad en het Vrije Volk hun thuisbasis hadden.
Zevenmijlslaarzen brengen de wandelaars tenslotte naar Zuid, onderweg nog tal van mooie gebouwen passerend. Op één hand zijn de verschillende kerken al lang niet meer te tellen: het Schotse kerkje, de Waalse kerk en de Russisch Orthodoxe kerk zijn er slechts een paar.
Molens zijn er in Rotterdam natuurlijk ook. Er is teveel te zien om hier te vermelden. Dat is ook niet nodig. Daar zijn de handzame wandelgidsen voor geschreven in een soort telegram-taal, omdat wandelaars anders met drie of vier dikke pillen op stap zouden moeten.
‘Op pad in Rotterdam, van oost naar west’ en ‘Op pad in Rotterdam van noord naar zuid’, zijn beiden in een mooie papiersoort uitgegeven door Coolegem Media in Rotterdam waarop de prachtige foto's van oud en nieuw Rotterdam uitstekend tot hun recht komen.
Aanraders - zeker nu de vakantie bijna begint - voor bezoekers aan Rotterdam én voor Rotterdammers, die (nog) meer van hun prachtige Maasstad willen weten.
_2-S.jpg)
