Nederland zet in op AI van eigen bodem
Kunstmatige intelligentie (AI) is de technologie die onze economie, veiligheid en manier van leven de komende jaren gaat bepalen. Maar op dit moment komen de belangrijkste innovaties uit de Verenigde Staten en China. Dat maakt Europa, en dus ook Nederland, te afhankelijk van anderen. Voor zowel onze digitale onafhankelijkheid als economische kracht moeten we dat niet willen. Daarom zetten kabinet en regio samen in op € 200 miljoen financiering voor een Nederlandse AI-fabriek in Groningen.
De AI-fabriek moet een krachtige innovatiehub worden waar ondernemers, onderzoekers en overheden samen bouwen aan de technieken van morgen en kennis delen. Bedrijven experimenteren met AI-toepassingen, data veilig opslaan en maken gebruik van een supercomputer met enorme rekenkracht. Het wordt een broedplaats voor innovatie. En dat is hard nodig. AI kan in de toekomst Defensie helpen om sneller en nauwkeuriger risico’s in kaart te brengen. Denk aan cyberaanvallen.
Brede samenwerking
De investering komt voort uit een krachtige samenwerking tussen het Rijk, de regio Groningen/Noord-Drenthe en Europese partners. Naast de € 70 miljoen van Economische Zaken en van Defensie staat er nog eens € 60 miljoen klaar. Die komt vanuit de Nij Begun-middelen van Groningen/Noord-Drenthe. Het kabinet heeft bovendien met een consortium van SURF, AIC4NL, TNO en Samenwerking Noord een Europese cofinancieringsaanvraag van nog eens € 71 miljoen gehonoreerd. Daarmee kan de totale investering op € 200 miljoen uitkomen.
Groningen heeft de ruimte voor de fabriek, de technische kennis en het netwerk van onderwijsinstellingen en innovatieve bedrijven. Bovendien is er, als één van de weinige locaties in Nederland, ruimte op het elektriciteitsnet om een AI-faciliteit te kunnen aansluiten.
Dual use
Het expertisecentrum moet begin 2026 van start gaan en draait de supercomputer eind 2026 op volle kracht. Een belangrijke stap voor Defensie en de dual use-industrie, aldus staatssecretaris Tuinman. “AI verandert de oorlogsvoering nu al voorgoed. Als het woordgame changer ergens op z’n plaats is, dan is het hier. We maken een fundamentele shift: van vuur en staal naar bits en bytes. AI raakt onze hele manier van werken, van het plannen van onderhoud aan alles wat rijdt, vliegt of vaart. Dit tot het verzamelen, verwerken en analyseren van inlichtingen en het nemen van operationele besluiten.”
“Dankzij onze forse inzet, waaronder een substantiële bijdrage van Defensie, maken wij deze stap mogelijk. Daarmee bouwen we niet alleen aan militaire innovatie, maar ook aan Nederlands digitale en strategische autonomie. De AI-fabriek wordt hét centrum voor de ontwikkeling van geavanceerde AI-toepassingen op eigen bodem, met rekenkracht en capaciteit die we zélf mede vormgeven en benutten.”
Om niet geheel afhankelijk te zijn van alleen buitenlandse techniek en voor de spin-off in kennis en ervaring zal de gealloceerde kleine 200 miljoen voor dergelijke belangrijke techniek een zinnige investering voor ons land kunnen zijn.