SCP rapport: Nederlanders zijn over veel (on-)tevreden. Mate van vertrouwen verschilt per partij
In de derde editie van het Continu Onderzoek Burgerperspectieven (COB) die het SCP op de een na laatste dag van 2024 uitbracht, bleek dat er nog steeds veel onvrede over de politiek is en dat veel Nederlanders, 58%, vinden dat het de verkeerde kant op gaat.
Met het COB onderzoekt en duidt het SCP hoe mensen het vinden gaan met de maatschappij en de politiek. Rond de Tweede Kamerverkiezingen in november 2023 en bij de aankondiging van het nieuwe kabinet steeg het vertrouwen, maar tijdens de formatie daalde het. Daarnaast vinden meer mensen dat er maatschappelijke conflicten zijn dan in 2023. In het voorjaar van 2024 zag 71% conflict tussen mensen met verschillende politieke opvattingen, in 2022 en 2023 lag dat net boven de 60%.
De belangrijkste maatschappelijke problemen, bevolking van 18+, (na)zomer 2021-voorjaar 2024 (in procenten). Tabel SCP
Internationale samenwerking
Naast onderzoek naar het vertrouwen van burgers in de politiek en instituties, is in het COB gekeken naar de mening van Nederlanders over internationale samenwerking. De meerderheid van de mensen (63%) wil dat de regering zich minder richt op het buitenland en meer op de problemen in eigen land. Volgens hen is de balans tussen binnen- en buitenland zoek. Dat betekent niet dat mensen vinden dat Nederland moet stoppen met internationale samenwerking. Er is een breed gedeeld besef dat Nederland vanwege de open economie en kleine defensiemacht moet samenwerken met andere landen. Een ruime meerderheid steunt het Nederlandse EU-lidmaatschap (70%) en het draagvlak voor een ‘Nexit’ is klein (10%). Dit zijn conclusies uit de derde editie van het Continu Onderzoek Burgerperspectieven (COB).
Wat goed gaat
Sterke punten van Nederland, bevolking van 18+, voorjaar 2024 (in procenten) Tabel. SCP
Het SCP vroeg mensen ook om in hun eigen woorden aan te geven wat ze goed vinden gaan, waar ze positief, blij of trots over zijn. 74% noemt één of meer sterke punten van Nederland (92% noemt één of meer problemen). Veel mensen noemen inkomen en economie, en samenleven als positieve punten. Bij de gezondheidszorg als reden om trots te zijn noemen mensen de kwaliteit van de medische zorg en dat het goed georganiseerd is. Merkwaardig is dat het gemiddeld van de ondervraagde mensen zaken als goede gezondheidszorg en vrijheid blijkbaar niet koppelen aan goed bestuur, politiek en instituties.
Structurele verschillen in politiek vertrouwen
Het vertrouwen onder aanhangers van coalitiepartij VVD en de oppositiepartijen GroenLinks-PvdA, D66 en CDA/CU is nog altijd hoger dan voor aanhangers van andere partijen. Een meerderheid van deze aanhangers geeft de politiek na de verkiezingen een 6 of hoger voor vertrouwen. Voor aanhangers van PvdD/SP is dat een minderheid. Ook van de aanhangers van PVV en NSC/BBB geeft een minderheid een 6 of hoger. Kiezers van PVV, NSC/BBB en PvdD/SP voelen zich ook vaker niet gehoord`. Wij zien dus blijvende structurele verschillen in politiek vertrouwen onder aanhangers van verschillende politieke partijen.
Meer info: Burgerperspectieven 2024 (COB) Bericht 3 (pdf)