Rapportage over slavernijherdenking in Rotterdam
Enige tijd geleden ontstond enige commotie rond het slavernijmonument aan de Lloydkade.
Wat er precies aan de hand was, begreep ik niet. Wel heb ik mijn mening over het herdenken van de slavernij al eerder geventileerd. Waarschijnlijk daarom vroeg RTV Rijnmond me mee te werken aan een rapportage over dit onderwerp.
Ik vind het herdenken prima, omdat het de bedoeling is dat we leren van het verleden. Ik vind het echter fout om nu mensen nog kwalijk te nemen dat misschien ooit één van hun voorvaderen betrokken zou zijn geweest bij de slavenhandel.
Zowel in Noord Afrika als binnen het Osmaanse rijk werd grootschalig in slaven gehandeld, toch is het fout om de nazaten van die slavenhandelaren nu het wangedrag van hun voorouders voor de voeten te werpen. Beetje inconsequent dus dat juist uit die hoek zo op de Nederlandse slavenhandel gereageerd wordt. Ik heb er al eerder over geschreven. *
Mijn familie heeft haar bestaan in Rotterdam te danken aan slavenhandel, omdat mijn overgrootvader - ooit op zijn achtste jaar aan boord van een Noors schip gezet – op achttienjarige leeftijd in Egypte van de kade werd geplukt om als blanke slaaf (statussymbool in die contreien) aan het werk te worden gesteld. Na enige jaren wist hij te ontsnappen en vond een veilige plaats op een Nederlands schip, dat naar Rotterdam onderweg was. Hij is hier gebleven.
Onze schoondochter heeft in landen gewoond (Senegal en Soedan) waar slavernij nog steeds bestaat. In islamitische landen is nooit officieel de slavernij afgeschaft. Waarschijnlijk omdat hun Opperwezen in zijn boodschap aan de mensheid richtlijnen geeft hoe je dient om te gaan met slaven. Sterker nog, zijn belangrijkste boodschapper en ultieme voorbeeld voor de mensheid was slavenhandelaar! Beetje moeilijk dus om vanuit die hoek kritiek te accepteren over een zwarte bladzijde in onze geschiedenis.
Daarbij moet je altijd voorzichtig zijn om handelingen uit het verleden te beoordelen naar hedendaagse maatstaven. Zo is het moeilijk te begrijpen dat de regering die slavernij afschafte weinig problemen had met kinderarbeid: Dertig jaar na het afschaffen van de slavernij werd in Nederland pas de kinderarbeid in de praktijk afgeschaft. Op het platteland van veel Nederlandse provinciën werden de boerenknechten als horigen gebruikt en bleven ze hun hele leven bij dezelfde boer in dienst. Natuurlijk konden ze weg, maar dat betekende niet veel goeds voor hun familieleden. Eigenlijk verkapte slavernij dus.**
Nederland kent verschillende slavernijmonumenten, maar slechts één monument ter herinnering aan kinderarbeid (in Delft) Toch zijn zowel slavernij als kinderarbeid gruwelijke misstanden uit het verleden, die ons dus m.i. vooral moeten leren onder geen enkele omstandigheid waar ook ter wereld zoiets nog te accepteren. Kortom herdenken heeft nut! Het wijzen met een beschuldigende vinger naar de nazaten van slavenhandelaars en eigenaren van fabrieken en landerijen die kinderen hebben uitgebuit niet. Het herdenken moet leiden tot actieve bestrijding van hedendaagse slavernij en kinderarbeid, niet meer en niet minder.
Ik had dit graag bij Rijnmond RTV ter berde gebracht, maar toen de anderen die zouden meewerken, hoorden dat ook ik mijn licht zou laten schijnen over de slavernijherdenking, wilden ze niet meer meewerken. De rapportage is derhalve niet gemaakt.
De reden voor de weigering om met mij van gedachten te wisselen werd niet gegeven, maar ik denk eerlijkgezegd – sommigen hedendaagse herdenkers heffen graag het beschuldigende vingertje en willen alsnog financiële compensatie - dat mijn viking afkomst een rol speelt. Vikingen waren notoire slavenhandelaren, die tussen 800 en 1100 onze kusten plunderden en velen tot slaaf maakten.
Zou dat het zijn? Dat ze niet met de nazaat van zo’n blond monster aan tafel willen zitten?
*http://www.leefbaarrotterdam.nl/index.php/lr/comments/de_slavenhalers_uit_noord-afrika/
**http://www.vandaagenmorgen.nl/columns/5696-fijne-jongens.html
Foto's: bron bruin getinte foto's: Vlaams-haiti-overleg.be. en de bron van de zwart getinte foto: Joostniemoller.nl.
