Beatrix 33 jaar koningin

14 april 2020 door Geert-Jan Laan
Beatrix 33 jaar koningin
30 april 1980: Beatrix bestijgt de troon

Op de Nederlandse televisie is onlangs een serie afgesloten met als onderwerp de periode van 33 jaar – van 1980 tot 2013 – waarin Beatrix als onze vorstin heeft geregeerd. Koningin Beatrix die in 1980 onder begeleiding van vuurwerk, rellen en protesten werd ingehuldigd maar die uiteindelijk afstand deed in een warm bad van een massale golf van sympathie. 

Gedurende haar regeringsperiode liet Beatrix zich kennen als een uiterst serieuze vorstin, bij wie er in de ogen van het publiek maar weinig te lachen viel. Haar echtgenoot, de Duitser prins Claus Von Amsberg, die aanvankelijk vanwege zijn nationaliteit een heel wat moeilijker opgave had, slaagde er bijzonder snel in een veel grotere populariteit dan zijn koninklijke gade te verwerven. Hij was op een natuurlijker manier meer relativerend en liet sneller een gevoel voor humor zien.

Eigenlijk waren er tijdens de regering van Beatrix geen grote staatsrechtelijke conflicten met de premiers waar ze mee te maken had. De sociaal-democraten Joop den Uyl en Wim Kok grepen precies op het juiste moment in toen er zaken scheef dreigden te gaan. Niet met alle premiers was het koek en ei: Dries van Agt zag de gebruikelijke eretitel Minister van Staat aan zijn neus voorbij gaan. Een krachtig signaal van de vorstin en ongetwijfeld de reden waarom Van Agt in voornoemde documentaire wat minder vriendelijke zaken over Beatrix zei.

Prins Bernhard van Lippe-Biesterfeld keert op 26 augustus 1976 op Paleis Soestdijk terug uit Italië, omdat minister-president Joop den Uyl in het Nederlandse parlement de resultaten van de Commissie van Drie bekend ging maken. Achterin zijn echtgenote koningin Juliana met het hondje Zara. Foto Nationaal Archief

Zelf had ik samen met collega Rien Robijns onze eigen aanvaring met het koninklijk huis, toen wij in 1975 publiceerden over de Lockheed-affaire rond prins Bernhard. Beatrix was dol op haar vader en zij dreigde dat zij haar moeder Juliana niet zou opvolgen als koningin, mocht Bernhard strafrechtelijk vervolgd worden vanwege Lockheed. Den Uyl zwichtte daarvoor en liet het bij enkele niet-juridische maatregelen zoals een verbod op het dragen van uniformen of het bekleden van commissariaten in het bedrijfsleven. 

Bernhard gaf in de jaren voor zijn overlijden nog een aantal interviews met Jan Tromp en Pieter Broertjes van de Volkskrant. Dat Beatrix eerder al haar vader had verplicht zijn agenda wekelijks naar paleis Noordeinde te sturen – zij was ook niet gek –  weerhield hem daar niet van. 

De andere spannende zaak was de keuze van oudste zoon Willem-Alexander voor Maxima Zorreguieta. Hij dreigde eveneens af te zien van troonopvolging, als de banden van de vader van Maxima met de Argentijnse dictatuur een te groot bezwaar zouden blijken voor het parlement. Dankzij bemiddeling van premier Wim Kok werd die kou uit de lucht gehaald. Verder gaf de documentaire een soms ontroerend kijkje in de warme liefde tussen het echtpaar Claus en Beatrix gedurende hun gehele huwelijk.

30 april 2013: Willem-Alexander bestijgt de troon

Over de columnist

Geert-Jan Laan

Geert-Jan Laan (1943, Delfzijl) is mede-oprichter van Rotterdam Vandaag & Morgen en was tot en met 2016 mede-hoofdredacteur.

Laan begon zijn journalistieke carrière bij Het Vrije Volk en het Rotterdams Parool, werkte van 1970 tot 1975 als sociaal economisch redacteur bij Het Vrije Volk en bedreef tussen 1975 en 1982 samen met Rien Robijns onderzoeksjournalistiek, o.a. naar Lockheed/Northrop, OGEM, etc. Ze wonnen de persprijs 1980 en publiceerden samen vijf boeken.

Daarna werkte Laan tot 1990 als plaatsvervangend hoofdredacteur/directeur van Het Vrije Volk te Rotterdam. Via zijn eigen PR- en journalistiek productiebureau deed hij in 1991 ,in opdracht van Robert Maxwel, onderzoek naar de eerste Nederlandse tabloid.

Hij was tot 2003 hoofdredacteur van Nieuwsblad/Dagblad van het Noorden en was onder meer voorzitter van het Nederlands Persmuseum te Amsterdam. Tevens was hij voorzitter van de Commissie Dag van de Persvrijheid.

Stappen ze ooit over hun schaduw heen?
22 mrt
Stappen ze ooit over hun schaduw heen?
Haarza(a)kje
09 mrt
Haarza(a)kje
'Ouder uit wie het kind geboren is,' wat is dat?
06 mrt
'Ouder uit wie het kind geboren is,' wat is dat?
Roodkapje voor komende generaties
04 mrt
Roodkapje voor komende generaties
De “maareh-methode” van Den Haag
02 mrt
De “maareh-methode” van Den Haag
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.