Beelden over religie en milieu van Gootjes

03 september 2020 door de redactie
Theo Gootjes, Opwarming van de aarde, 2018, collectie Stedelijk Museum Schiedam. Foto A. Hoogendoorn

Het Stedelijk Museum Schiedam heeft drie beelden aangekocht van Theo Gootjes. Ze gaan over religie en milieu, actuele thema's. Daarover maakte hij de afgelopen decennia politieke tekeningen voor de krant. Een van de aanwinsten - Opwarming van de aarde (2018) - is de eerste bijna letterlijke vertaling van een tekening uit 2005. ‘Zijn werk laat je nadenken over maatschappelijke kwesties, de samenleving of religie’, zegt Catrien Schreuder, Hoofd Tentoonstellingen en Collecties. ‘Dat maakt dat het in onze collectie past.’ De aanwinsten zijn t/m 4 oktober 2020 te zien in de tentoonstelling Altijd zwart-wit met politieke tekeningen van Theo Gootjes vanaf de jaren zeventig en recente beelden.

Blootjes

In het verlengde van de aankoop schonk Gootjes zijn Blootjes van Gootjes. Die serie bestaat uit 214 bierviltjes waarop hij met potlood en aquarel een vrouwelijk naakt tekende. ‘De serie laat zijn grote vaardigheid als tekenaar zien’, zegt Schreuder. Ook nam het museum Gootjes’ kerstkaarten in de collectie op. Daarbij zie je dezelfde geabstraheerde tekeningen als bij de Blootjes.

3D

Het beeld Opwarming van de aarde was voor Gootjes meer dan alleen een vertaling van een tekening. Werken in 3D betekende ook spelen met vormen en andere materialen. Het werk bestaat uit een globe en onderdelen van een fluitketel. Daarbij onderzocht hij wat een andere techniek deed met de zeggingskracht. De tekening waaraan hij het beeld ontleende, is opgenomen in de collectie Atlas van Stolk, net als zijn andere politieke tekeningen.

Pauselijk bezoek

Ook de sculptuur Christus keert zich af van de rooms-katholieke kerk (2019) is een vertaling van een eerdere tekening. Bijzonder is dat Gootjes de verlosser op de crucifix omdraaide en naar de muur of het kruis laat kijken. Aanleiding voor de tekening was het pauselijk bezoek aan Nederland in 1985 en de ophef die daarover ontstond. Een groep feministen protesteerden tegen het feit dat vrouwen in de katholieke kerk geen ambt mochten bekleden.

Theo Gootjes, Christus keert zich af van de rooms-katholieke kerk, 2019, collectie Stedelijk Museum Schiedam. Foto Aad Hoogendoorn

Seksueel misbruik

‘Je kunt nu ook andere betekenissen in het beeld lezen’, zegt Schreuder. ‘Het krijgt een heel andere lading door wat we weten over het seksueel misbruik binnen de rooms-katholieke kerk door kapelaans, priesters, bisschoppen.’ Gootjes groeide op met het christelijke geloof en zat een blauwe maandag op het seminarie. Dat weerhield hem er niet van kritische beelden over de kerk en religie te maken. De derde aanwinst heeft ook te maken met het katholieke geloof.

Liduina

Dat werk bestaat uit twee schaatsen die samen een kruis vormen: Sancta Liduina ora pro nobis (Laten wij bidden tot de heilige Liduina) (2019). Gootjes maakte het naar aanleiding van een opdracht van de gemeente Schiedam bij de viering van het Liduinajaar. De katholieke heilige Liduina van Schiedam (1380-1433) is een van de bekendste Nederlandse heilige. De schaatsen verwijzen naar Liduina’s val op het ijs in 1498. De 15-jarige kwam ongelukkig terecht en bleef haar hele leven bedlegerig.

Wonder

Desondanks zou ze een wonder hebben verricht door haar stadsgenoten tijdig te laten waarschuwen tegen een vijandelijke aanval. Liduina had Schiedam gered, vond men. Al tijdens haar leven werd zij als een heilige beschouwd. In 1890 bevestigde de paus dat en werd zij de officiële heilige en patrones van de chronisch zieken. Als schaatsheilige wordt zij door schaatsers aangeroepen voor hulp en ondersteuning.

Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.