478 culturele objecten terug naar Indonesië en Sri Lanka

10 juli 2023 door een van onze medewerkers

Nederlandse schoolplaat uit 1911 met aanval van het Nederlands Oost-Indisch leger op het paleis in Tjakranegara. Vervolg werd daar kunstschatten meegenomen , Jan Hoynck van Papendrecht (1910)

Nederland geeft op verzoek van Indonesië en Sri Lanka 478 culturele objecten terug. Tijdens de koloniale periode zijn deze voorwerpen onterecht in Nederland beland, via bijvoorbeeld roof of dwang. Staatssecretaris Uslu (Cultuur en Media) heeft tot de teruggave besloten. Zij volgt daarmee de allereerste adviezen op van de commissie Koloniale Collecties onder voorzitterschap van Lilian Gonçalves-Ho Kang You. De werken bevinden zich op dit moment in de collecties van het Nationaal Museum van Wereldculturen en het Rijksmuseum.

Het gaat om onder meer de Lombokschat aan Indonesië en het Kanon van Kandy aan Sri Lanka. De eigendomsoverdracht aan Indonesië vindt plaats op 10 juli in Museum Volkenkunde. Later dit jaar zal de eigendomsoverdracht aan Sri Lanka plaatsvinden. Het proces van teruggave is hiermee volop in gang gezet. De commissie Koloniale Collecties buigt zich nog over andere verzoeken vanuit Indonesië, Sri Lanka en Nigeria. Daar wordt later een advies over verwacht. Gezamenlijk onderzoek met de landen van herkomst is een centraal deel van deze samenwerking.

Een van de objecten is een diamanten broche uit de Lombok schat door Nederlands-Indische troepen in 1894 geroofd van Bali - Museum Volkenkunde Leiden Foto takeaway cco

Indonesië

Indonesië vroeg vorige zomer verschillende objecten terug, die van groot belang zijn voor dat land. De geschiedenis en de herkomst van de objecten is uitgebreid onderzocht door het Nationaal Museum van Wereldculturen, in samenspraak met Indonesië. De Commissie Koloniale Collecties heeft dit onderzoek besproken met de Indonesische Repatriasi Commissie onder voorzitterschap van I Gusti Agung Wesaka Puja, de voormalig ambassadeur van Indonesië in Nederland. Mede op basis van dit onderzoek heeft de commissie geadviseerd tot teruggave. Deze teruggave is tot stand gekomen dankzij intensieve samenwerking tussen Indonesië en Nederland en de commissies van experts van beide landen.

Sri Lanka

Sri Lanka heeft Nederland verzocht om de teruggave van zes objecten die zijn geroofd uit Sri Lanka en nu in beheer zijn van het Rijksmuseum. De geschiedenis van deze objecten is uitvoerig onderzocht door onderzoekers uit Nederland en Sri Lanka. Ook deze teruggave vormt de basis voor nadere samenwerking tussen beide landen en de betrokken culturele instellingen. Nederland en Sri Lanka blijven met elkaar in gesprek om die samenwerking verder vorm te geven