'Reuchlins Reis' trekt lijnen naar het maritieme heden
Het moet een bijzondere ervaring zijn om meer te weten te komen over de eigen familiegeschiedenis middels afgenomen interviews en uitgebreid onderzoek. Deze zijn geboekstaafd in het door Cathalijne Boland geschreven boek Reuchlins Reis: De Holland-Amerika Lijn en de landverhuizers. “Ik heb heel veel over mijn familie geleerd en ook veel meer over het leven van mijn grootvader”, zegt George Reuchlin (85) desgevraagd. Uit de woorden van deze kleinzoon blijkt dat er vooral gezwegen werd over een groot en pijnlijk verdriet; dat van het omkomen van grootvader George Reuchlin tijdens het vergaan van de Titanic in 1912.
Reislustige huismus
Deze was een van de drie Nederlanders aan boord van dit onzinkbaar geachte passagiersschip dat op 15 april 1912 op een ijsberg liep. Kleinzoon George herinnert zich dat – als er over zijn grootvader werd gesproken – deze op een voetstuk werd geplaatst: “Uit dit boek kun je afleiden dat hij eigenlijk geen commercieel ingestelde man was, maar eerder een kunstminnend mens. Hij reisde veel, maar was in feite een huismus. Dat blijkt onder meer over hetgeen Cathalijne Boland heeft geschreven over de manier waarop mijn grootvader zich met de inrichting van zijn nieuwe huis in het Scheepvaartkwartier in Rotterdam bemoeide. Daar woonden ook andere vooraanstaande Rotterdamse families.”
Stadsverbondenheid
In HALLO tekent kleinzoon George Reichlin dit op: “HAL-bloed stroomt door mijn aderen”. Desondanks zal hij nooit bij de HAL gaan werken. “Mijn vader vond dat niet passend voor mij en ik wilde niet als ‘zoontje van de directeur’ onder mijn vader werken. Mijn twee broers zijn ook niet bij de rederij gaan werken. De een is internist geworden en de andere bankier.”
Dat laat onverlet dat kleinzoon George zich verbonden blijft voelen met de HAL en met Rotterdam; “de stad zit in mijn haarwortels”
Over het vroegere maritiem gerelateerde leven in deze havenstad is veel terug te vinden op de meer dan 400 pagina's van Reuchlins Reis. Deze voerde de grootvader als rederijagent langs Europese steden en vooral naar New York waar het belangrijkste bijkantoor van de rederij gevestigd was. Dat fungeerde als bruggenhoofd van de Trans-Atlantische lijnverbinding vanuit de Rotterdamse haven.
Migrantenvervoer
New York was dan ook de stad waar bijna alle Europese scheepvaartlijnen samenkwamen. De rederijen zagen een verdienmodel in de vele landverhuizers die ‘en masse’ naar het Beloofde Land wilden verhuizen. De eerste - , tweede - en derde klaspassagiers werden in comfortabele hutten vervoerd en kregen verfijndere menu’s voorgeschoteld.
De manier waarop dat passagiersvervoer gebeurde en wat het business concept was, is in het boek Reuchlins Reis te lezen. De auteur beschrijft ook uitgebreid over de ramp met de Titanic en hoe de nasleep daarvan werd afgewikkeld. De debuterende auteur heeft naar George Reuchlins zeggen zeker twee jaar gedaan over onderzoek in familie archieven en eerder gepubliceerd historisch werk over het maritieme handelsleven en de levensomstandigheden rond de eeuwwisseling van de 19de naar de 20ste eeuw.
Rederijallianties
Cathalijne Boland bewijst in haar boeiende boek dat de geschiedenis zich herhaalt. Dat blijkt onder meer uit haar beschrijvingen van geopolitieke ontwikkelingen en historische businessmodellen. Zo ontstond eind 19de eeuw het zogenoemde Conference-model waarin stroomvaartrederijen een pool vormden. Dat tot allianties omgevormde model werd in de jaren 90 van de 20ste eeuw weer ingevoerd. In het alliantiemodel blijven de samenwerkende rederijen onafhankelijk.
De geschiedenis leert dat in het door Cathalijne Boland beschreven Conference model in Reuchlins Reis al kritisch werd bekeken. In feite is wat onderling overleg tussen containerrederijen betreft nog niets veranderd als het om voor- en tegenstanders gaat.
Het maakt Reuchlins Reis: De Holland-Amerika Lijn en de landverhuizers niet alleen boeiende lectuur, maar zeker ook een leerzaam boek over de achtergrond van de hedendaagse manier van handelen.
Cathalijne Boland (2023) De Holland-Amerika Lijn en de landverhuizers. Amsterdam. Alfabet Uitgevers ISBN 8789021340555 / ISBN e-book 8789021340562 - 444 pp
.gif)
